Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Առողջապահություն 1.2011

Սննդակարգի հիմնական սկզբունքները. ամբողջական հացահատիկը և կարտոֆիլը դարձրեք Ձեր առօրյա սննդակարգի հիմքը

Սննդակարգի հիմնական սկզբունքները. ամբողջական հացահատիկը և կարտոֆիլը դարձրեք Ձեր առօրյա սննդակարգի հիմքը

Հացի և հատիկային մթերքների սննդային արժեքն անգնահատելի է, քանի որ դրանք օսլայի, բջջանյութի, սպիտակուցների, B խմբի վիտամինների, երկաթի և այլ հանքային տարրերի աղբյուր են:

 

Ավանդաբար հայերը նախընտրում են սպիտակ հացը, լավաշը, կարտոֆիլն ու մակարոնեղենը, իսկ ամենատարածված հացահատիկներն են բրինձը, ձավարը, հաճարը, բլղուրը և եգիպտացորենը:

 

Ամբողջական հացահատիկն ու դրանից պատրաստված մթերքները, օրինակ` մակարոնեղենը, հացը, ավելի առողջարար են, քան վերամշակված մթերքները: Վերամշակման ընթացքում քայքայվում է ցորենի մեջ պարունակվող B վիտամինի կեսից ավելին, E-ի 90%-ը, և փաստորեն հեռանում է ամբողջ բջջանյութը: Չվերամշակված հացաբույսերն իրենց տեսքով չեն տարբերվում վերամշակվածներից, այդ իսկ պատճառով պետք է ընտրել հացահատիկեղենի և մակարոնեղենի այն տեսակները, որոնց պիտակների վրա նշված է`«ամբողջական», «կոշտ», «չվերամշակված հացահատիկ» (цельное, необработанное, из твердых сортов, whole grains, durum): 

 

Հացահատիկների հետ օրգանիզմ մտնող սննդանյութերը և նրանց ֆիզիոլոգիական նշանակությունը


 

Բջջանյութը, որը չափազանց անհրաժեշտ է օրգանիզմի համար, խթանում է աղիքների կծկունակությունը և նպաստում բնականոն մարսողությանը: Այն նվազեցնում է շաքարախտի, քաղցկեղի որոշ տեսակների առաջացման վտանգը, ինչպես նաև արյան մեջ խոլեստերինի քանակը: Երբ ստամոքսում բջջանյութը ուռչում է, մարդը կշտանալու զգացում է ունենում և լրացուցիչ սննդի կարիք չի զգում, հետևաբար մարմնի նորմալ քաշը պահպանվում է: 

 

ԻՆՉՊԵՍ ՈՒՏԵԼ


Այս խմբի սննդամթերքից քաշը չի ավելանում, եթե պատրաստման ժամանակ ինքներդ չեք ավելացնում յուղ, սոուսներ: Այդ իսկ պատճառով կարտոֆիլով, հացահատիկով կամ մակարոնեղենով կերակուրներ պատրաստելիս մի օգտագործեք մայոնեզ, թթվասեր կամ բարձր յուղայնությամբ սոուսներ: Կերակուրը եփեք, խորովեք: Ցանկալի չէ տապակել: Խուսափեք չիփսերից. դրանք մեծ քանակությանբ աղ և քիմիական նյութեր են պարունակում, որոնք վտանգ են սպառնում առողջությանը: 

 

Խորհուրդ ենք տալիս մակարոնեղեն, հացահատիկ կամ կարտոֆիլ պատրաստելիս սահմանափակել աղի և շաքարի քանակը: Փոխարենը օգտագործեք համեմունքներ և թարմ կամ չորացրած կանաչեղեն:

 

ԻՆՉՔԱՆ ՈՒՏԵԼ


Ստորև թվարկված ուտելիքներից օգտագործեք օրական 9 չափաբաժին, որոնցից յուրաքանչյուրը մեկ չափաբաժին է` 1 կտոր հաց` 30գ, 1/2 բաժակ եփած հնդկացորեն, 1/2 բաժակ մակարոնեղեն, 1/2 բաժակ եփած վարսակ, 1/2 բաժակ խաշած բրինձ կամ այլ շիլաներ, 1/2 բաժակ եփած ձավար, 1/2 բաժակ

 կարտոֆիլի պյուրե, 1/2 բաժակ եփած հատիկ լոբի, 1/2 բաժակ չորացրած կանաչ լոբի, 1/2 բաժակ կանաչ ոլոռ, 1/2 բաժակ եփած ոսպ, 1/2 բաժակ եգիպտացորենի հատիկներ, 1 միջին չափսի կարտոֆիլ: 

 

Օրինակ, դուք կարող եք ուտել` 

4 կարտոֆիլ` 2 չափաբաժին, 3 կտոր հաց` 3 չափաբաժին, 1 բաժակ մակարոնեղեն` 2 չափաբաժին, 1 ափսե բրինձ` 2 չափաբաժին: Ընդհանուրը` 9 չափաբաժին:

 

ՀԻՇԵ´Ք

  • Հացահատիկն ու կարտոֆիլը դարձրեք ձեր օրվա ուտելիքի հիմքը և օգտագործեք յուրաքանչյուր անգամ ուտելու ընթացքում:

  • Օգտագործեք այս խմբի 9 չափաբաժին:

  • Երբ գնում եք հաց, հացաբույսեր և մակարոնեղեն, ուշա-դրություն դարձրեք պիտակին և նախընտրեք չվերամշակված հացահատիկով և բջջանյութով հարուստ մթերքը: 

  • Հացահատիկներից պատրաստված շիլաները կամ կարտոֆիլը աղով, կարագով, շաքարով կամ այլ յուղոտ սոուսներով համեմելու փոխարեն օգտագործեք բազմազան համեմունքներ և թարմ կամ չորացրած կանաչիներ, որոնք կերակուրն ավելի համեղ և առողջարար կդարձնեն:

  • Մի օգտագործեք կարտոֆիլի կանաչ և ծլած հատվածները` թունավորումից զերծ մնալու համար:

  • Նախընտրեք հացահատկեղեն և մակարոնեղեն, կարտոֆիլիը` խաշած, շոգեխաշած, խորոված վիճակում: Խուսափեք տապակած մթերքից, չիփսերից:

Հեղինակ. Վարդանուշ Պետրոսյան ՀՀ ԱՆ կուրորտաբանության և ֆիզիկական բժշկության ԳՀԻ-ի դիետոլոգ-գաստրոէնտերոլոգ
Սկզբնաղբյուր. Առողջապահություն 1.2011 (290)
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Շնորհավորում ենք
Շնորհավորում ենք

Դեռ նորավարտ բժիշկ էր, բարետես, շրջապատում աչքի ընկնող արտաքինով, երիտասարդական ավյունով լեցուն: Ի թիվս այլ գայթակղությունների, գիտությամբ զբաղվելու ձգտումը իրականացնելու քայլերի առաջին բերքահավաքը...

Բժիշկներ
Նախարարը ներկայացրեց ոլորտի զարգացման գերակա ուղղությունները

Վերջերս լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ՀՀ առողջապահության նախարար Հարություն Քուշկյանը խոսելով համակարգի գործունեության առանցքային խնդիրները կարգավորելու, պետական քաղաքականության հիմնական սկզբունքները ոլորտում ամրագրելու...

Հրատապ թեմա Հայաստանում ԼՈՒՐԵՐ: Բժշկական իրավունք
Կայքեր` առողջապահական կազմակերպությունների համար

ՀՀ առողջապահության նախարարի հրամանով սահմանվել է առողջապահական կազմակերպությունների կայքերի կառուցվածքին ու բովանդակությանը ներկայացվող հետևյալ պահանջները...

Հրատապ թեմա Հայաստանում ԼՈՒՐԵՐ: Բժշկական իրավունք
Հայաստանի վիրաբուժությունը ծանր կորուստ կրեց
Հայաստանի վիրաբուժությունը ծանր կորուստ կրեց

Կյանքից վաղաժամ հեռացավ «Միքայելյան վիրաբուժության ինստիտուտ» ՓԲԸ տնօրեն, ՀՀ ԱՆ առողջապահության ազգային ինստիտուտի վիրաբուժական նեղ մասնագիտությունների ամբիոնի վարիչ...

Բժիշկներ
Հայաստանում արձանագրված սեռավարակների դեպքերը

XX դարի վերջին և XXI դարի սկզբին Հայաստանի Հանրապետությունը զգալի զարգացում ապրեց, սակայն դրան զուգահեռ ավելացավ սեռական ճանապարհով փոխանցվող հիվանդությունների` սեռավարակների (ՍՎ) թիվը, որին նպաստեցին...

Վեներաբանություն
Միզապարկի լորձաթաղանթի կազմաբանական փոփոխությունները` պայմանավորված միզապարկի դիվերտիկուլով

Բանալի բառեր. դիվերտիկուլ, մետապլազիա, դիսպլազիա

Ներածություն

Միզապարկի դիվերտիկուլը կույր վերջացող պարկանման գոյացություն է, որն ունի վզիկ, հատակ և մարմին: Այն լինում է բնածին և ձեռքբերովի: Ըստ գրականության տվյալների...

Ուրոլոգիա
Ատորվաստատինի արդյունավետության և անվտանգության գնահատումը

Բանալի բառեր. կանխարգելում, սրտի իշեմիկ հիվանդություն, ստատիններ, հակալիպիդեմիկ բուժում, ատորվաստատին

Սիրտ-անոթային հիվանդությունների (ՍԱՀ) կանխարգելման հրատապության խնդիրը...

Սրտանոթաբանություն Դեղագիտություն
Վարակը և իմունիտետը որպես հակասությունների օրինաչափ միասնություն` բնության մեջ համաճարակային գործընթացը դեպի հավերժություն տանող պայքարում (համաճարակաբանի մտորումներ)

Բնությունը միասնական է` յուր հակասություններով, «սխալներով»,«պոռթկումներով», կատակլիզմներով ու բարերարությամբ հավասարակշռված, համակարգված, ճշմարիտ ու ներդաշնակ: Այս հատկանիշներն իրենց տարբեր դրսևորումներով ներդրված են յուրաքանչյուր...

Վարակաբանություն
Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)

Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի և շրթունքների կարմիր երիզի բշտային և էրոզիվ ախտահարումներ կարող են դիտվել, բացի սովորական բշտախտից, նաև մի շարք այլ հիվանդությունների (բազմաձև էքսուդատիվ էրիթեմա, աֆթոզ ստոմատիտ, սովորական...

Ստոմատոլոգիա
Կին և տղամարդ (սկիզբը` նախորդ համարում)
Կին և տղամարդ (սկիզբը` նախորդ համարում)

Նախորդ համարում մենք անդրադարձել էինք կնոջ և տղամարդու միջև եղած տարբերություններին, որոնք առավել ցայտուն են արտահայտված: Մենք հավակնություն չունենք նկարագրելու բոլոր տարբերությունները...

Հոգեկան առողջություն
Հոգեբույժների համաշխարհային ասոցիացիայի տարածաշրջանային գիտաժողովը Երևանում
Հոգեբույժների համաշխարհային ասոցիացիայի  տարածաշրջանային գիտաժողովը Երևանում

2011թ. ապրիլի 14-ին Երևանի Ալ.Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի պետական ակադեմիական թատրոնի դահլիճում տեղի ունեցավ հոգեբույժների համաշխարհային ասոցիացիայի տարածաշրջանային գիտաժողովի բացման հանդիսավոր արարողությունը...

Իրադարձություններ Հայաստանում Միջոցառումներ
Շարունակեք ապրել լիարժեք կյանքով
Շարունակեք ապրել լիարժեք կյանքով

Հաճախ ասում են, թե կինն այնքան տարեկան է, որքան երևում է, սակայն, ցավոք սրտի, տարիքին զուգընթաց, 45-50-ից հետո, երբ սկսվում է դաշտանադադարի շրջանը, նրա օրգան-համակարգերում (միզասեռական, սիրտ-անոթային...

Առողջ կին Պերինատոլոգիա, մանկաբարձություն և ուրո-գինեկոլոգիա
Լեղաքարային հիվանդություն
Լեղաքարային հիվանդություն

Խմբագրություն են դիմել թոշակառուներ` Նորք թաղամասի բնակիչ Վ. Սարուխանյանը, Մալաթիայից` Է. Մուրադյանը: Նրանցից մեկը գանգատվում է լեղուղիների քարերի հետևանքով ժամանակ առ ժամանակ աջ թուլակողի շրջանի երբեմն խիստ սրացող ցավերից...

Գաստրոէնտերոլոգիա և լյարդաբանություն
Աղիքների դիսբակտերիոզ
Աղիքների դիսբակտերիոզ

Առողջ մարդկանց աղիքներում 500 տեսակի տարբեր մանրէներ կան, որոնց մեծ մասը դրական ազդեցություն ունի մարսողական համակարգի, բնականաբար և ողջ օրգանիզմի վրա...

Գաստրոէնտերոլոգիա և լյարդաբանություն
Զարկերակային ճնշման չափման եղանակները
Զարկերակային ճնշման չափման եղանակները

Արյան ճնշման չափումը զարկերակային ճնշման որոշման, իսկ գերճնշման դեպքում` նաև ախտորոշման և բուժման հիմքն է, և, հետևաբար, չափման ճշգրտությունը էականորեն կարևորվում է զարկերակային գերճնշման ախտորոշման հարցում...

Սրտանոթաբանություն

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ