Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում

ԵՊԲՀ. Արհեստական լույսը և աղմուկը` անտեսված վտանգներ առողջության համար

ԵՊԲՀ. Արհեստական լույսը և աղմուկը` անտեսված վտանգներ առողջության համար

Համաձայն բրիտանական հայտնի “The Guardian” պարբերականում հրապարակված նյութի՝ Լորդերի պալատը կոչ է անում ստեղծել հատուկ խորհրդատվական խմբեր՝ աղտոտող նյութերի դեմ պայքարելու համար, որոնք կարող են մեծացնել սրտանոթային հիվանդությունների և վաղաժամ մահվան ռիսկը: Ըստ մի շարք պատգամավորների` լույսն ու աղմուկն այն «անտեսված աղտոտիչներն» են, որոնք զգալի վնաս են հասցնում մարդու առողջությանը և կարող են վաղաժամ մահվան պատճառ դառնալ:

Լորդերի պալատի գիտության և տեխնոլոգիայի հանձնաժողովը կոչ է արել նախարարներին ավելին անել այս աղտոտիչների դեմ պայքարելու համար, որոնք, ըստ նրա, «վատ են ընկալվում և վատ էլ կարգավորվում են»:

«Միայն Մեծ Բրիտանիայում աղմուկը տարեկան պատճառ է հանդիսանում, ընդհանուր առմամբ, առողջ կյանքի 130.000 տարվա կորստի` համաձայն բրիտանական առողջապահական գործակալության տվյալների», - ասում է հանձնաժողովի նախագահ Լեյդի Քինգը:

Արհեստական լույսի` առողջության վրա ազդեցության հետևանքների վերաբերյալ հետազոտություններն այդքան էլ զարգացած չեն, բայց դա նույնպես կարող է խանգարել ցիրկադային ռիթմին և քնին, ինչը կարող է հանգեցնել սոցիալական և տնտեսական հնարավոր հետևանքների: Ենթադրվում է, որ քնի խանգարումը Միացյալ Թագավորության տնտեսությանը տարեկան կարժենա 34 միլիարդ ֆունտ, և ինչպես լույսը, այնպես էլ ձայնային աղտոտվածությունը ֆինանսական կորուստների համար նպաստող գործոններ են:

«Դրանք ոչ միայն կարող են գրգռվածություն առաջացնել՝ ազդելով կյանքի որակի վրա, այլև քնի և ցիրկադային ռիթմերի խանգարման պատճառով ինչպես աղմուկի, այնպես էլ լույսի աղտոտումը կարող է նպաստել սրտի հիվանդությունների և վաղաժամ մահվան», - նշում է տիկին Քինգը:

Չնայած անհատի համար ռիսկի ավելացումը կարող է փոքր և անտեսանելի լինել՝ միլիոնավոր մարդկանց վրա ազդեցությունը հանգեցնում է առողջության զգալի կուտակային բեռի:

Վերջին ուսումնասիրությունները ցույց են տվել նաև, որ գիշերն արհեստական լուսավորության ազդեցությունը կարող է խաթարել գլյուկոզայի մակարդակը և սրտանոթային համակարգի կարգավորումը և մեծացնել սրտի հիվանդության կամ շաքարային դիաբետի առաջացման ռիսկը:

Զեկույցում նշվում է, որ արհեստական լույսի պատճառած վնասի չափը ներկայումս ճիշտ և պատշաճ չի գնահատվում Մեծ Բրիտանիայում և այլ երկրներում, սակայն արբանյակային տվյալների և գիտական հետազոտությունների արդյունքները ցույց են տալիս, որ այն զգալիորեն աճել է LED լույսերի ներդրումից ի վեր:

Ամերիկյան բժշկական ասոցիացիան նախկինում նախազգուշացրել էր «սպիտակ» LED փողոցային լույսերի` առողջության և շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության մասին՝ խորհուրդ տալով դրանց փոխարեն տեղադրել ավելի թույլ կամ տաք գույնի արտաքին լուսավորություն:

Հանձնաժողովը կոչ է արել ստեղծել նաև աղմուկի փորձագիտական խորհրդատվական խումբ, ինչպես արդեն գոյություն ունի օդի աղտոտվածության հետ կապված` կառավարությանը անկախ առաջարկություններ ներկայացնելու և առաջացող փաստացի տվյալները գնահատելու համար: Նաև առաջարկվում է ստեղծել հատուկ խումբ` գնահատելու, թե ինչպիսին է արհեստական լույսի դրական ազդեցությունը առողջության վրա, և մշակելու հատուկ ուղեցույցներ:

Արհեստական լույսի և աղմուկի պատճառած աղտոտումը կարգավորելու հատուկ նպատակների բացակայությունը, ինչպես նաև գերատեսչությունների և կենտրոնական ու տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջև համակարգման բացակայությունը  խանգարում է կառավարություններին լուծել այդ խնդիրները:

Կառավարությունները պետք է կենտրոնանան աղմուկի և արհեստական լույսի աղտոտման` առողջության վրա ազդեցության քանակական գնահատման վրա, սահմանեն թիրախներ և կարգավորող շրջանակներ՝ հիվանդությունների ընդհանուր բեռը նվազեցնելու համար:

Սկզբնաղբյուր. Երևանի պետական բժշկական համալսարան
med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Loading...

 

Հետևե′ք մեզ ֆեյսբուքում

  ԽՄԲԵՐ   ԷՋԵՐ      

Med-Practic.com
Med-Practic Հոգեկան
առողջություն
 
Կլինիցիստ Գիտական
բժշկություն
Ոչ ավանդական
բժշկություն
 
ԳԼԽԱՎՈՐ
ԷՋ
Կոսմետոլոգիա Սեռական
առողջություն
 
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

ԵՊԲՀ. Թերսնուցման և ճարպակալման կրկնակի բեռը. Անդրադարձ՝ անառողջ սննդի օգտագործման հետևանքներին
ԵՊԲՀ. Թերսնուցման և ճարպակալման կրկնակի բեռը. Անդրադարձ՝ անառողջ սննդի օգտագործման հետևանքներին

Հայտնի միջազգային “The Lancet” պարբերականում վերջերս հրապարակված նյութի համաձայն` աշխարհում այժմ 1 միլիարդից ավելի մարդ ապրում է «ճարպակալում» ախտորոշմամբ...

ԼՈՒՐԵՐ: Ճարպակալում, նիհարում Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. Կապույտ հազի դեպքերի թվի անսովոր աճը՝ Հայաստանում և աշխարհում
ԵՊԲՀ. Կապույտ հազի դեպքերի թվի անսովոր աճը՝ Հայաստանում և աշխարհում

Ըստ հիվանդությունների կանխարգելման և վերահսկման եվրոպական կենտրոնի կողմից հրապարակված տվյալների՝ 2023թ.-ի դեկտեմբերին Եվրոպական Միության անդամ մի շարք...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. Միջազգային առողջապահական կանոնները՝ համաճարակների դեմ պայքարի հիմնարար սկզբունք
ԵՊԲՀ. Միջազգային առողջապահական կանոնները՝ համաճարակների դեմ պայքարի հիմնարար սկզբունք

1951թ.-ին ԱՀԿ անդամ պետությունները հրապարակել են Միջազգային սանիտարական նորմերի վերաբերյալ առաջին կանոնակարգը։ Դրանք հիմնականում ներառում էին...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. JN.1 վիրուսի տարածվածությունն արագորեն աճում է ամբողջ աշխարհում
ԵՊԲՀ. JN.1 վիրուսի տարածվածությունն արագորեն աճում է ամբողջ աշխարհում

Ըստ Հիվանդությունների կանխարգելման և վերահսկման եվրոպական կենտրոնի կողմից աշխարհում տիրող կորոնավիրուսային համավարակի վերաբերյալ հունվարի 12-ին հրապարակած վերջին վիճակագրական տվյալների...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. Չարորակ նորագոյացությունների գրեթե կեսը հայտնաբերվում են հիվանդության III-IV փուլերում
ԵՊԲՀ. Չարորակ նորագոյացությունների գրեթե կեսը հայտնաբերվում են հիվանդության III-IV փուլերում

Համաձայն բժշկագիտության ժամանակակից տվյալների՝ քաղցկեղների 30-50%-ը կարելի է կանխարգելել, եթե վերացվեն ռիսկի գործոնները և իրականացվեն ապացույցների վրա հիմնված մի շարք կանխարգելման ռազմավարություններ...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
ՀՀ ԱՆ. Աշխարհում կարմրուկի առումով համաճարակային իրավիճակն անբարենպաստ է
ՀՀ ԱՆ. Աշխարհում կարմրուկի առումով համաճարակային իրավիճակն անբարենպաստ է

Առողջական ծայրահեղ ծանր վիճակով 1 տարեկան 8 ամսական երեխա է հոսպիտալացվել, ում մոտ ախտորոշվել է կարմրուկ: Փոքրիկն ունեցել է ուղեկցող մի շարք հիվանդություններ...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. Մալարիայի դեմ երկար սպասված պատվաստանյութը հասանելի կլինի աֆրիկյան տարածաշրջանի մի շարք երկրներում
ԵՊԲՀ. Մալարիայի դեմ երկար սպասված պատվաստանյութը հասանելի կլինի աֆրիկյան տարածաշրջանի մի շարք երկրներում

Թեև աշխարհում 2000 թվականից մալարիայի հիվանդացությունը զգալիորեն նվազել է, այն շարունակում է մնալ բազմաթիվ երկրների հանրային առողջապահության գերակա խնդիրներից մեկը...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. Ուրբանիզացիան՝ մարդու ապրելակերպի, սոցիալական վարքագծի և առողջության զգալի փոփոխություններին նպաստող գործոն
ԵՊԲՀ. Ուրբանիզացիան՝ մարդու ապրելակերպի, սոցիալական վարքագծի և առողջության զգալի փոփոխություններին նպաստող գործոն

Ժողովրդագրության ուսումնասիրման հիմնական թիրախներից է բնակչության դինամիկան, որի մի մասն է կազմում ուրբանիզացիան՝ ազգաբնակչության կենտրոնացումը քաղաքներում:  Վերջինս նպաստում է...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ.Դեղերի գերսպառումը՝ մարդկանց առողջության սպառնալիք
ԵՊԲՀ.Դեղերի գերսպառումը՝ մարդկանց առողջության սպառնալիք

Ըստ միջազգային «The Economist» հայտնի պարբերականում վերջերս հրապարակված հոդվածի՝ բազմաթիվ մարդիկ չափից շատ դեղ են օգտագործում...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
Ալկոհոլի չարաշահման դեմ պայքարը կարող է փրկել 5000 մարդու կյանք
Ալկոհոլի չարաշահման դեմ պայքարը կարող է փրկել 5000 մարդու կյանք

Մարդու առողջության ձևավորման հիմնական դերակատարն է կենսակերպը, որն էլ իր հերթին մեծապես կախված է առօրյայում հանդիպող ռիսկի գործոններից: Հիվանդության զարգացման ռիսկի գործոնների դեմ արդյունավետ...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. Ծերացող մոլորակ. ժողովրդագրական նոր ռումբ
ԵՊԲՀ. Ծերացող մոլորակ. ժողովրդագրական նոր ռումբ

Բնակչության ծերացումը անկասկած համարվում է 21-րդ դարի հիմնական ժողովրդագրական խնդիրը, ինչպես զարգացած, այնպես էլ զարգացող երկրների համար...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. Եվրոպական երկրների առողջապահական համակարգերը՝ ճգնաժամի նախաշեմին
ԵՊԲՀ. Եվրոպական երկրների առողջապահական համակարգերը՝ ճգնաժամի նախաշեմին

Տասնամյակներ շարունակ Արևմտյան Եվրոպայի ազգային առողջապահական համակարգերը լայնորեն գովազդվել են որպես լավագույնն աշխարհում...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. Սեռով պայմանավորված հղիության ընդհատումները՝ ժողովրդագրական հիմնախնդիր
ԵՊԲՀ. Սեռով պայմանավորված հղիության ընդհատումները՝ ժողովրդագրական հիմնախնդիր

Սեռով պայմանավորված հղիության արհեստական ընդհատումները, չնայած կատարված մի շարք հետազոտությունների, ձեռնարկված քայլերի, օրենսդրական կարգավորումների,հանրային արդի հիմնախնդիրներից մեկն է...

Հրատապ թեմա Հայաստանում
ԵՊԲՀ. Սթրեսն աշխատավայրում. 21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը
ԵՊԲՀ. Սթրեսն աշխատավայրում. 21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով՝ ներկայում սթրեսն ավելի տարածված է, քան նախկինում և հանդիսանում է «21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը»։ Ըստ վիճակագրական տվյալների...

Հրատապ թեմա Աշխարհում ԼՈՒՐԵՐ: Սթրես

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ