Սնունդը և առողջությունը
Քացախ
![Քացախ Քացախ](up/article/big/file_48265_8395346.jpg)
Քացախն իր տեղն ունի յուրաքանչյուրի խոհանոցում: Քացախը գինու տարեկիցն է: Շատ վաղուց մարդիկ նկատել են, որ բաց բերանով տակառի գինին թթվում է` վերածվելով յուրահատուկ համով ու հոտով հեղուկի: Իսկ հետո պարզվեց, որ այդ հեղուկի մեջ միսը, բանջարեղենը կամ միրգը երկար ժամանակ չեն փչանում:
Հենց այդպես են «ծնվել» առաջին պահածոները: Դեռևս հռոմեացի լեգիոներներն էին մարինացնում միսն ու մյուս ուտելիքները` մարտերի երկար արշավների ընթացքում դրանք պահպանելու համար:
Ավելի ուշ մարդիկ նկատեցին, որ այդ հեղուկը ո՛չ միայն պահածոյացնելուն է հարմար, այլև օգնում է մարսողությունը բարելավելուն, լրացնում վիտամինների պակասն ու նաև կանխում վարակների տարածումը: Բանն այն է, որ քացախի բաղադրության թթուներն ախտահանող հատկություն ունեն, ու դրա համար էլ ջրով բացած քացախով ողողում էին կոկորդը, քսում վերքերին ու նույնիսկ փորձել են բուժել ժանտախտը, սակայն` ապարդյուն:
Քացախն օգտագործվել է նաև որպես կոսմետիկ միջոց, երբ բացահայտել են, որ այդ թթու հեղուկի օգնությամբ կարելի է մաշկի գույնը բացել ու նաև ազատվել պեպեններից: Իսկ Միջնադարում, երբ նորաձև էր գունատությունը, կանայք քացախ էին խմում` մաշկին բաղձալի ճերմակություն հաղորդելու համար: Սակայն այդ գեղեցկության համար առողջությամբ էին հատուցում, քանի որ օրական կարելի է մեկ թեյի գդալ քացախ օգտագործել, այն էլ` ոչ մաքուր վիճակում, ջրի կամ ձեթի հետ խառնած: Իսկ դրանից ավելին կարող է վնասել ստամոքսի լորձաթաղանթն ու գաստրիտի կամ խոցային հիվանդության պատճառ դառնալ ու բացասական հետևանք թողնել երիկամների վրա:
Գինի, թե խնձոր
Արդեն ասվեց, որ առաջին անգամ քացախը պատահական է ստացվել, գինուց: Հետո քացախի տեսակներ սկսեցին ստանալ տարբեր հումքերից, որոնցից ամենատարածվածը խնձորինն է: Դրա համար որպես հումք է ծառայում սիդրը (խմորված խնձորներից պատրաստված ալկոհոլային ըմպելիք): Խնձորի քացախը շատ օգտակար է, հարուստ մի շարք վիտամիններով ու միկրոտարրերով, այդ թվում նաև` ասկորբինաթթվով, В խմբի վիտամիններով, կալիումով, կալցիումով ու երկաթով: Եվ քանի որ խնձորի քացախի մեջ թթուների պարունակությունը նվազ է (ընդամենը 5-6%), մեղմ համ ունի ու չի նվազեցնում մյուս մթերքների հոտը: Շատ հարմար է ձկնով ու թռչնամսով կերակուրների հետ որպես լրացում օգտագործել, կարելի է օգտագործել նաև այլ ըմպելիքներ թեթևակի թթվեցնելու համար: Ի դեպ, միջնադարում Եվրոպայում խնձորի քացախից, մեղրից ու ջրից պատրաստում էին ըմպելիք, որը համով նման էր լիմոնադին: Եղել է ժամանակ, երբ քացախը ձմեռային ավիտամինոզի ու ցինգայի կանխարգելիչ միջոց է ծառայել: Եվ, այնուամենայնիվ, պահածոյացնելու նպատակով այն հարմար չէ, քանի որ թթուների պարունակության չնչին քանակը չի կարող մթերքը պահպանել փչանալուց:
Գինու քացախ. կար ժամանակ, երբ քացախ էին ստանում միայն անորակ գինուց: Սակայն ժամանակի ընթացքում գինեգործները հասկացան, որ որքան որակյալ է գինին, այնքան որակյալ քացախ է ստացվում: Կախված խաղողի տեսակից ու տեխնոլոգիայից` գինու քացախը լինում է կարմիր կամ սպիտակ: Կարմիրը գերազանց է թանձրահյութերի ու մարինադների պատրաստման համար, իսկ սպիտակով համեմված աղցանը լավ համ ունի:
Բալզամիկ քացախ. անվանումը ստացել է բժիշկների շնորհիվ: Կար ժամանակ, երբ նման քացախն օգտագործվում էր մրսածության դեպքում կոկորդը ողողելու միջոց: Բալզամիկ քացախը գինու քացախի տարատեսակ է: Այն ստանում են շատ քաղցր խաղողատեսակներից, կաղնե տակառներում: Թնդեցման համար 10-12 տարի է պահանջվում. այդ ընթացքում այն հասցնում է շատ գոլորշիանալ, ասենք` 100-լիտրանոց տակառիկից ստացվում է 15 լ բալզամիկ: Այդ է պատճառը, որ քացախի այդ տեսակը թանկ է, իսկ համադամասերները վստահեցնում են, որ գինն արդարացված է, քանի որ շատ բուրավետ է: Այդ քացախի ու ձեթի խառնուրդը լավագույն համեմունքն է աղցանի համար :
Էկզոտիկ քացախ. կան քացախների շատ անսովոր տեսակներ: Օրինակ` մեծ Բրիտանիայում օգտագործում են մատուտակի քացախ, որը գարեջրի «բարեկամն» է, իսկ Ասիայում քացախ են ստանում նաև բրնձից:
Որպես քացախի հումք կարելի է օգտագործել տանձը, բալը, սալորը, համարյա բոլոր մրգերն ու հատապտուղները:
Բնական քացախի ստացման գործընթացը բավականին երկարատև է ու աշխատատար: Ուստի, հիմա քացախ են ստանում հատուկ տեխնոլոգիաներով` բնական գազից, սննդի մնացորդներից ու նույնիսկ փայտի տաշեղներից: Սինթետիկ քացախը հարմար է պահածոյացման համար ու դրա միակ առավելությունը պահպանման ժամկետի բացակայությունն է:
Բնական քացախների թնդությունը 9% է, ոչ ավելի: Այն պետք է պահել ապակյա տարայի մեջ: Պահպանման ժամկետն էլ անսահմանափակ չէ:
Ի դեպ, հաճախ հետաքրքրող մի փաստ. բնական քացախի մեջ նստվածքի առկայությունը ամենևին էլ որակի կորստի վկայություն չէ:
Քացախի օգտակարարությունը
Ինչպես նշվեց, քացախն օգտագործվում է ժողովրդական բժշկության մեջ որպես բուժիչ կամ հիվանդությունները կանխարգելող միջոց:
Ամենաօգտակարը խնձորի կամ մրգային քացախն է:
1. Օգնում է քաշ գցելուն
Ճապոնացի բժիշկներն ապացուցել են, որ քացախն այրում է ճարպերը և օգնում նիհարելուն: Փորձեր են կատարվել կրծողների վրա, որոնց կերակրել են քացախով համեմված սնունդով. հետևանքը եղել է մարմնի զանգվածի 10% կորուստը:
2. Նպաստում է արյան մեջ շաքարի նվազմանը
Քացախն օգտագործելուց հետո շաքարը դանդաղ ներծծվում է արյան մեջ: Ուստի քացախ է առաջարկվում օգտագործել նրանց, ովքեր սիրում են քաղցրեղեն:
3. Վերացնում է հոգնածությունն ու վերականգնում մկանային ուժը
Օգտակար է ֆիզիկական աշխատանքով կամ ուժային մարզումներով զբաղվողներին: Օգնում է պահպանելու մկանների տոնուսն ու օրգանիզմից դուրս է բերում կաթնաթթուն, որը մկանների ցավ է առաջացնում մարզումներից հետո:
4. Սպանում է բերանի խոռոչի մանրէները
Քացախն օգնում է ազատվելու բերանի վատ հոտից ու օգնում մանրէների հետևանքով առաջացած հիվանությունների դեմ պայքարին: Դրա համար բավական է առավոտյան ջրով բացած քացախով բերանի խոռոչը ողողելը:
5. Բարելավում է մարսողությունը
Օգնում է վատ մարսողության դեպքում, ինչպես և աղիքային վարակների ժամանակ: Սակայն չի կարելի օգտագործել, եթե գաստրիտ կամ ստամոքսի խոց ունեք:
6. Օգնում է զկրտոցի ժամանակ
Քացախի օգնությամբ կարելի է դադարեցնել զկրտոցը. քացախաթթուն հանգստացնում է ստամոքսն ու վերացնում սպազմը:
7. Ազատում է գիշերային ջղակծկումներից
Եթե քնից առաջ մեկ բաժակ քացախալուծույթ խմեք (մեկ բաժակ ջրին 8 թ. գդալ խնձորի քացախ) ապա ջղակծկումներից մասին կմոռանաք:
8. Օգնում է մրսածության ժամանակ
Մրսածության ժամանակ քացախով թրջոցներն իջեցնում են ջերմությունը: Օգնում է հարբուխի ու կոկորդաբորբի ժամանակ, պայքարում մանրէների դեմ` մաքրելով քթի խոռոչը: Քացախալուծույթով պետք է լվանալ քիթն ու ողողել կոկորդը:
Առողջարարական միջոցառումների համար լավ կլինի բարձրորակ քացախ օգտագործել կամ ինքնուրույն պատրաստել: Սինթետիկներն այս դեպքում պիտանի չեն:
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
![Որքա՞ն ջուր պետք է խմել. armeniamedicalcenter.am Որքա՞ն ջուր պետք է խմել. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_63974_6077936.jpg)
Մարդիկ հաճախ պարզապես մոռանում են ջուր խմել, հատկապես դա բնորոշ է տարեցներին և երեխաներին: Սակայն ցանկացած տարիքում անհրաժեշտ է հիշել ջրի լրացուցիչ ծախսի մասին...
![](images/calendar.png)
![Մրգերը շաքարային դիաբետի ժամանակ. armeniamedicalcenter.am Մրգերը շաքարային դիաբետի ժամանակ. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_63444_6922409.jpg)
Մրգերը և հատապտուղները պարունակում են առողջության համար շատ կարևոր վիտամիններ, միկրոէլեմենտներ, բջջանք: Շաքար պարունակող որոշ մրգեր կարգավորում են արյան ճնշումը...
![](images/calendar.png)
![Ուտելու հոգեբանությունը. urolog.am Ուտելու հոգեբանությունը. urolog.am](up/article/small/file_62671_8628865.jpg)
Ուտելու հոգեբանությունը կիրառական հոգեբանություն է, որն օգտագործվում է` հասկանալու մարդու սննդի ընտրության և ուտելու վարքագիծը...
![](images/calendar.png)
![ԵՊԲՀ. Սննդային ալերգիա. մասնագետի անդրադարձը ԵՊԲՀ. Սննդային ալերգիա. մասնագետի անդրադարձը](up/article/small/file_62142_1182376.jpg)
Եթե Դուք ունեք սննդային ալերգիա, Ձեր իմուն համակարգը գերզգայուն է տվյալ սննդի նկատմամբ: Դրա պատճառը իմունոգլոբուլին E-ն է (IgE), որը բարձր քանակով հանդիպում է ալերգիա ունեցող մարդկանց մոտ...
![](images/calendar.png)
![ՀՀ Ան. Ինչպես առողջ սնվել տոնական օրերին ՀՀ Ան. Ինչպես առողջ սնվել տոնական օրերին](up/article/small/file_62110_7625332.jpg)
Դժվարամարս կամ ոչ համատեղելի մթերքը չարաշահելու արդյունքում տոնական օրերին հաճախ արձանագրվում են սննդային թունավորումներ և մարսողական համակարգի տարբեր բնույթի խանգարումներ: Նմանատիպ խնդիրներից խուսափելու համար մասնագետները...
![](images/calendar.png)
![Սննդակարգը միզապարկի քարերի ժամանակ. հիվանդության կանխարգելումը. armeniamedicalcenter.am Սննդակարգը միզապարկի քարերի ժամանակ. հիվանդության կանխարգելումը. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_62083_6796040.jpg)
Միզապարկի քարերի առկայության ժամանակ սնունդը պետք է լինի հավասարակշռված, հարուստ վիտամիններով և հանքային աղերով, ուղղված նյութափոխանակության խանգարման կարգավորմանը...
![](images/calendar.png)
![Գինին և առողջությունը Գինին և առողջությունը](up/article/small/file_61429_2830342.jpg)
Գինու օգտակար հատկությունները գաղտնիք չեն մարդկանց արդեն դարեր ի վեր: Սակայն, որպեսզի այն իրապես նպաստի առողջության պահպանմանը, անհրաժեշտ է ինքնագիտակցում և չափավորության զգացողություն...
![](images/calendar.png)
![Ինչպիսի՞ ջուր է պետք խմել առողջ լինելու համար. armeniamedicalcenter.am Ինչպիսի՞ ջուր է պետք խմել առողջ լինելու համար. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_61405_2786846.jpg)
Օրգանիզմի համար մեծ է ջրի դերը: Մարդն ավելի հեշտ դիմանում է քաղցին (մոտավորապես 30-45 օր), քան ջրի պակասին: Առանց ջրի օրգանիզմը չի կարող գոյատևել անգամ 5 օր, քանի որ ջուրը կյանքի հիմքն է և կազմում է օրգանիզմի 2/3-ը...
![](images/calendar.png)
![Հակաքովիդային մթերքներ. armeniamedicalcenter.am Հակաքովիդային մթերքներ. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_61361_9970613.jpg)
Քովիդ վարակը հաղթահարելու համար անհրաժեշտ է բարձրացնել օրգանիզմի դիմադրողականությունը: Դրան նպաստում է առողջ սնունդը: Բացի այդ, կան որոշ մթերքներ, որոնք ավելի` քան մյուսները, դրական ազդեցություն են ունենում...
![](images/calendar.png)
![Ընպելիքները և սնունդը հղիության ժամանակ. morevmankan.am Ընպելիքները և սնունդը հղիության ժամանակ. morevmankan.am](up/article/small/file_61360_7884369.jpg)
Հղիների սննդի հետ բազում միֆեր են կապված: Երբեմն դրանք տարօրինակ արգելքներ են՝ կծու, սնկով կերակուրներ, մթերքների որոշակի գույներ և այլն...
![](images/calendar.png)
![Քաղցրակերության վնասները. armeniamedicalcenter.am Քաղցրակերության վնասները. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_61322_1151595.jpg)
Գիտնականներն ապացուցել են, որ շաքարը նպաստում է վաղաժամ ծերացմանը: Պրոֆեսոր Դեվիդ Հաննը համեմատել է շաքար շատ և քիչ օգտագործող մարդկանց դիմագծերը և սենսացիոն եզրակացության եկել: Գիտնականը նկատել է, որ նույն տարիքի...
![](images/calendar.png)
![Առանձնացված սնուցման կարևորությունը. nairimed.com Առանձնացված սնուցման կարևորությունը. nairimed.com](up/article/small/file_61171_4195308.png)
Հավանաբար, շատերն են լսել առանձնացված սնուցման մասին, սակայն ըստ անվանման, այնքան էլ պարզ չէ, թե ի՞նչը` ինչի՞ց պետք է առանձնացնել, իսկ կարևորը՝ ինչո՞ւ: Առանձին սնուցման փիլիսոփայությունն այն է...
![](images/calendar.png)
![Ինչպե՞ս է ազդում սնվելու ռիթմը ուղեղի առողջության վրա. urolog.am Ինչպե՞ս է ազդում սնվելու ռիթմը ուղեղի առողջության վրա. urolog.am](up/article/small/file_61069_8520252.jpg)
Ուտելը մարդու կյանքի կարևոր բաղադրիչներից է։ Պարզվում է, որ ոչ միայն սնննդի տեսակը, այլև այն ընդունելու ժամանակը ունի տարբեր ազդեցություններ մարդու ուղեղի վրա: Ապացուցված է, որ ուտելու անկանոն ժամերը նպաստում են...
![](images/calendar.png)
![Ամանորի տոնական սեղանի ամենավտանգավոր մթերքը. Սալուտեմ ամսագիր №4 Ամանորի տոնական սեղանի ամենավտանգավոր մթերքը. Սալուտեմ ամսագիր №4](up/article/small/file_60184_4609941.jpg)
Ամանորի սեղանն օրգանիզմի համար ծանր փորձություն է՝ սեղանին բազմաթիվ խոհարարական գլուխգործոցներ են հայտնվում, որոնց գայթակղությանը դիմանալը պարզապես անհնար է։ Սակայն բժիշկները խորհուրդ չեն տալիս...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն