Հանրահռչակ բժիշկերի կյանքից
«Բացահայտումներ, որոնք փոխեցին աշխարհը»` շարքից. Վիլյամ Հարվեյ (1578-1657). արյան շրջանառություն. Սալուտեմ ամսագիր №2
Բժշկության ոլորտում կարևորագույն բացահայտումները վերափոխեցին աշխարհը, փոխեցին պատմության ընթացքը՝ փրկելով անհամար մարդկային կյանքեր։ Դրանց շնորհիվ մարդկային գիտակցությունը հասավ նոր սահմանների և պատրաստ է էլ ավելի խիզախ բացահայտումների։
Մարդու սիրտը բռունցքի չափ մկան է։ Այն կծկվում է օրը ավելի քան հարյուր հազար անգամ, յոթանասուն տարվա ընթացքում՝ ավելի քան երկու միլիարդ սրտխփոց։ Սիրտը րոպեում մղում է 23 լ. արյուն, որը մարմնով հոսում է՝ անցնելով երակների և զարկերակների բարդ համակարգի միջով։ Եթե մարդկային մարմնի բոլոր արյունատար անոթները դնենք մեկ գծի վրա, ապա կստացվի 96 հազար կիլոմետր, ինչն ավելի քան 2ւ անգամ մեծ է Երկրի շրջագծից։
Մինչև 17-րդ դարի սկիզբը արյան շրջանառությունը սխալ էին պատկերացնում։ Գերակշռում էր այն տեսությունը, որի համաձայն արյունը սրտի մեջ լցվում էր մարմնի փափուկ հյուսվածքների անցքերով։ Այս տեսության համակիրների մեջ էր նաև անգլիացի բժիշկ Վիլյամ Հարվեյը (William Harvey)։ Սրտի աշխատանքը գերում էր նրան, սակայն որքան շատ էր ուսումնասիրում կենդանիների սրտի աշխատանքը, այնքան ավելի էր հասկանում, որ արյան շրջանառության ընդունված տեսությունը սխալ է։
Նա գրում է. «…Ես մտածեցի՝ արդյոք արյունը չի՞ կարող շարժվել շրջանով։ ...Հետագայում պարզեցի, որ այդպես էլ կա…»։ Դիահերձումներ կատարելիս Հարվեյը բացահայտեց, որ սիրտն ունի փականներ, որոնք թույլ են տալիս, որ արյունը միայն մեկ ուղղությամբ հոսի։ Փականների մի տեսակը բաց էր թողնում արյունը, մյուս տեսակը՝ ներս թողնում։ Եվ դա մեծ բացահայտում էր։
Հարվեյը հասկացավ, որ սիրտն արյունը մղում է զարկերակներ, որից հետո այն անցնում է երակներով և, փակելով շրջանը, վերադառնում է սիրտ` շրջապտույտը նորից սկսելու համար։ Այսօր դա բացահայտ ճշմարտություն է թվում, սակայն 17-րդ դարի համար Վիլյամ Հարվեյի հայտնագործությունը իսկական հեղաշրջում էր։ Այն ջախջախիչ հարված էր՝ ուղղված բժշկական պատկերացումներին։ Իր տրակտատի վերջում Հարվեյը գրում է. «Մտածելով այն անթիվ հետևանքների մասին, որոնք այս բացահայտումը կթողնի բժշկության ոլորտում՝ ես տեսնում եմ գրեթե անսահման հնարավորություններ»։
Հարվեյի բացահայտումը լրջորեն զարգացրեց անատոմիան և վիրաբուժությունը, իսկ շատերի կյանքը պարզապես փրկեց։ Ամբողջ աշխարհում վիրահատարաններում կիրառվում են վիրաբուժական սեղմակներ, որոնք արգելափակում են արյան հոսքը և պացիենտի արյան շրջանառության համակարգը պահում անձեռնմխելի։ Եվ դրանցից յուրաքանչյուրը հիշեցում է Վիլյամ Հարվեյի մեծ բացահայտման մասին։
Ըստ «Դիսքավրի» հեռուստաալիքի նյութերի
«Discovery Channel»
«ՍԱԼՈՒՏԵՄ» առողջ ապրելակերպի ամսագիր
Պետական գրանցման համար․ 211․200․00969
[email protected]
+(374) 91 64 10 15
+(374) 98 79 15 15
Կարդացեք նաև
1882 թ. մարտի 24-ին Ռոբերտ Կոխը Բեռլինի ֆիզիոլոգիական հանրության երեկոյան նիստի ժամանակ հանդես եկավ սենսացիոն հայտարարությամբ. իրեն հաջողվեց բացահայտել պալարախտ հարուցող բակտերիան: Այս հիվանդությունն այն ժամանակ...
Պաուլ Էրլիխը ծնվել է 1854 թ. մարտի 14-ին Շտերլեն (այժմ Լեհաստան) քաղաքում, հրեական ապահովված ընտանիքում: Պաուլի հետաքրքրությունների վրա արդեն մանկության տարիներին ազդել է նրա պապը, ով...
Պյոտր Բորիսովիչ Գաննուշկինը ծնվել է 1875 թ. մարտի 8-ին (փետրվարի 24) Ռյազանի նահանգում, գյուղական բժշկի բազմազավակ ընտանիքում...
Դանիել Դեվիդ Պալմերը ծնվել է 1845 թ. մարտի 7-ին Տորոնտոյի արվարձանում (Կանադա): Նա դեռ 12 տարեկան էր, երբ ընտանիքը ԱՄՆ տեղափոխվեց:
Ժակ Լյուսեն Մոնոն ծնվել է 1910 թ. փետրվարի 9-ին Փարիզում, ֆրանսիացի նկարչի և ամերիկուհու ընտանիքում: 1917 թ. ընտանիքը տեղափոխվել է Հարավային Ֆրանսիա, որտեղ և անց է կացրել իր մանկությունը...
Ալֆրեդ Ադլերը ծնվել է 1870 թ. փետրվարի 7-ին Վիեննայում: Մանուկ հասակում նա մի քանի անգամ մահվան շեմին է եղել: Երբ Ալֆրեդը երեք տարեկան էր, նրա փոքր եղբայրն անկողնում մահացավ, որտեղ նրանք քնում էին միասին...
Վլադիմիր Միխաիլի Բեխտերևը ծնվել է 1857 թ. փետրվարի 1-ին (հունվարի 20-ին): Նրա հայրը եղել է կրտսեր պետական ծառայող, Բեխտերևների հին տոհմի ներկայացուցիչ...
Պյոտր Պետրովիչ Կաշենկոն ծնվել է 1859 թ. հունվարի 9-ին (1858 թ. դեկտեմբերի 28) Եյսկ քաղաքում (այժմ՝ Կրասնոդարի երկրամաս): Նրա հայրը եղել է ռազմական բժիշկ...
Լուի Պաստերը՝ ժամանակակից մանրէաբանության և իմունոլոգիայի հիմնադիրը, ծնվել է 1822 թ. դեկտեմբերի 27-ին ֆրանսիական Դոլ գյուղում: Նա քոլեջում հաջողությամբ ավարտեց իր ուսումն ու ընդունվեց Բարձրագույն դպրոց...
Ժյուլեն Օֆրե դե Լամետրին ծնվել է 1709 թ. դեկտեմբերի 25-ին Սեն-Մալոյում: Փարիզում ուսումնասիրել է աստվածաբանություն: Շատերին թվում էր, որ ճակատագիրը Լամետրիի համար նախատեսել էր, որ նա դառնալու...
Դանիել Սամոյլովիչ ծնվել է 1744 թ. դեկտեմբերի 22-ին Յանովկա գյուղում, քահանայի ընտանիքում: Մեծ բժշկի ազգանունը ծնվելու ժամանակ եղել է Սուշկովսկի, սակայն Կիևի հոգևոր ակադեմիա ընդունվելիս ազգանունը փոխելու...
Ավգուստ Կրոգը ծնվել է 1874թ. նոյեմբերի 15-ին Գրենայում (Դանիա): Դեռ մանկուց նա հետաքրքություն էր ցուցաբերում գիտության նկատմամբ, շատ ժամանակ էր անց կացնում դրսում՝ հետևելով միջատներին...
1493 թ. հոկտեմբերի 24-ին բժշկի ընտանիքում ծնվել է Պարացելսը (Ֆիլիպ Աուրեոլ Թեոֆրաստ Բոմբաստ ֆոն Գոգենհեյմ): Գոգենհեյմերի ընտանիքը սերում էրհին ազնվական տոհմից: Բայց,ավելի ուշ,գիտնականը կնախընտրի իրեն Պարացելս կոչել, որը լատիներեն նշանակում...
Անեսթեզիան նյարդերի զգայունության կրուստն է: Արհեստական անեսթեզիան կիրառվում է վիրահատությունների ժամանակ անզգայացման նպատակով...
Իվան Միխայիլի Սեչենովը ծնվել է 1829թ. օգոստոսի 13-ին այժմյան Նիժնի Նովգորոդ շրջանի Սեչենովո գյուղում: 1848 թ. ավարտել է Պետերբուրգի Գլխավոր ճարտարագիտական դպրոցը և 1856 թ. Մոսկովյան համալսարանի...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ընկերության մասին
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն