Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Բժշկի ընդունարանում

«Հայրենիքի նվիրյալները` 1991-1994» շարքից` անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգ Ինանց Սուրեն. պատերազմը` փորձության քուրա

«Հայրենիքի նվիրյալները` 1991-1994» շարքից` անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգ Ինանց Սուրեն. պատերազմը` փորձության քուրա

«Առաջին անգամ, երբ կամավոր մեկնում էի, բացի հայրենիքին ծառայելու ցանկությունը, կար և ինքս ինձ ուղղված հարցը, որի պատասխանն էի ուզում գտնել՝ արդյո՞ք ես համարձակ,  պինդ տղամարդ եմ: Որովհետև, որքան էլ ցանկանաս, մինչև պայքարի մեջ չմտնես, չես հասկանա, ընդունա՞կ ես դրան, թե` ոչ»:


Խոսենք Ձեր մասնագիտական ճանապարհի մասին


Մասնագիտությամբ աշխատում եմ 1980–ից, սկզբում Ապարանում եմ աշխատել՝ Ծաղկավետի շրջանում, հետո տեղափոխվել եմ Երևանի Քանաքեռ-Զեյթուն բժշկական կենտրոն և այսօր էլ աշխատում եմ այստեղ:


Ե՞րբ հասկացաք, որ ապագայում Ձեզ միայն բժիշկ եք պատկերացնում: Դա Ձե՞ր որոշումն էր:


Ես դպրոցում շատ լավ եմ սովորել բնական գիտությունները՝ մաթեմատիկա, ֆիզիկա, շատ լավ նկարում էի: Դպրոցն ավարտելիս հայրս խորհուրդ տվեց ոչ թե ինժեներ դառնալ, ինչպես ես էի որոշել, այլ՝ բժիշկ: Տատս՝ հորս մայրը, ծծնդաբերության ժամանակ մահացել էր, և հայրս՝ հանրապետության վաստակավոր քիմիայի մանկավարժը, ցանկացել է բժիշկ դառնալ: Սակայն դա նրա մոտ չի ստացվել, ստիպված է եղել քիմիայի ֆակուլտետում սովորել, որ շուտ աշխատանքի անցնի: Այդ պատճառով բոլորին խորհուրդ էր տալիս բժիշկ դառնալ: Մեծ քույրս սրտաբան է, եղբայրներս` ատամնաբույժներ, ես էլ հետևեցի հորս խորհրդին: Իհարկե՛, դեր ուներ նաև այն, որ մարդկանց օգնելն ինձ համար միշտ եղել է կարևոր, ես ինձ բավարարված ու լավ եմ զգում, երբ կարողանում են որևէ մեկին օգնել: Այդ պատճառով միշտ հաճույք եմ ստացել իմ աշխատանքից:


Բայց երազանքս, իհարկե՛, ճարտարապետ դառնալն էր: Հիմա էլ շատ եմ կարդում շինարարության վերաբերյալ գրականություն և, եթե ինչ-որ հարց է լինում, վիճակից լուծում եմ գտնում:


Արցախ գնալու ցանկությունը և՞ս մարդկանց օգնելու մղում էր:


Առաջին անգամ, երբ կամավոր մեկնում էի, բացի հայրենիքին ծառայելու ցանկությունը, կար և ինքս ինձ ուղղված հարցը, որի պատասխանն էի ուզում գտնել՝ արդյո՞ք ես համարձակ,  պինդ տղամարդ եմ: Որովհետև, որքան էլ ցանկանաս, մինչև պայքարի մեջ չմտնես, չես հասկանա, ընդունա՞կ ես դրան, թե ոչ: Մինչև մահվան դեմ առ դեմ չկանգնես, կրակոցների տարափի տակ չլինես, չես հասկանա՝ վախկո՞տ ես, թե` ոչ:


Միակ բանը, որից վախեցել եմ, գերությունն է եղել, որովհետև գիտեի, թե թուրքը որքան դաժան է, որքան կարող է նվաստացնել, ստորացնել: Ինձ համար ավելի գերադասելի էր մահը, քան գերի ընկնելը. Դե մի օր ծնվել ենք, մի օր կմեռնենք, այդ փիլիսոփայությունը միշտ ինձ հետ է, և մահից չեմ վախենում:


Հայրենասիրության զգացումը դաստիարակությա՞ն արդյունք է:


Երբ մարդը մանկությունից դաստիարակվում է մարդասեր, ընտանիքասեր, սովորում է սիրել մարդուն, երեխային, ընկերոջը, հայրենասիրությունն ինքնստինքյան ծնվում է նրա մեջ:
Իրավիճակը ծնում է մարդուն: Մեզ հարևան մի աղքատ ընտանիք կար՝ տղան վատ սովորող, փնթի հագնված, բայց Արցախում առյուծ էր:


Խոսենք արցախյան պատերազմից:


Հիվանդանոցում գլխավոր բժիշկը հայտարարեց, որ մասնագետներ են անհրաժեշտ Արցախ մեկնելու համար՝ անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգներ և վիրաբույժներ: Առաջինը ես գնալու ցանկություն հայտնեցի, չնայած մեր գլխավոր բժիշկը դեմ էր, որովհետև փոքր, անչափահաս երեխաներ ունեի: Բայց ասացի, որ դա իմ պարտքն եմ համարում:


Սկզբում՝ 1992-ին, աշխատել եմ Ստեփանակերտի զինվորական հոսպիտալում, որպես անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգ: Երկրորդ անգամ գնացի 1994-ին: Ցանկանում էին ինձ  3 ամսով ուղարկել Հայաստանի սահմանային գոտիներ՝ Գորիս կամ Վարդենիս, բայց ես հրաժարվեցի, որովհետև Արցախ էի ուզում մեկնել, որտեղ արդեն աշխատանքի փորձ ունեի:


Մեկնեցի:  Ստեփանակերտի հոսպիտալում դեռևս աշխատում էր իմ նախկին գործընկեր Վալերի Մարությանը: Վալերին ինձ ասաց, որ Ֆիզուլին ամենաթեժ տարածքներից մեկն է և այնտեղի դաշտային հոսպիտալում անեսթեզիոլոգ չկա: Ես պատրաստ էի մեկնել ցանկացած տեղ, որտեղ կարիք կար:


Մեկնեցի ուղղաթիռով: Պարզվեց, որ հոսպիտալից 10 կմ վրա պատերազմական գործողություններ են, դա իհարկե շատ մոտ է հոսպիտալի համար, և հրետանային կրակոցները միշտ լսվում էին:


Ընդունված չափանիշներով հոսպիտալը պետք է հեռու լինի առաջնագծից, բայց հնարավորություններ չկային: Տարոն Տոնոյանը նոր էր ինստիտուտն ավարտում, բայց արդեն կազմավորել էր այդ դաշտային հոսպիտալը և ղեկավարում էր այն: Հրաշալի էր ղեկավարում և բոլորին ոգեշնչում էր իր կերպարով ու օրինակով:


Արդեն որպես մասնագետ կայանում էր Գևորգ Գրիգորյանը: Նա այլ փորձված մասնագետների հետ էր աշխատում և շատ լավ վիրաբույժ դարձավ: Գևորգն այսօր քաղաքի առաջին վիրաբույժներից է: Այնտեղ աշխատում էին Հադրութի այսօրվա գլխավոր բժիշկ- վիրաբույժ Արայիկը, ուսանող Ամիրյան Կամոն, ով ինստիտուտում իր դասերը 2-րդ, թե 3-րդ կուրսից թողել, եկել էր, գնում էր միայն քննությունները հանձնելու համար և շատ կարևոր օգնող ձեռք էր մեզ համար:


Ֆիզուլիի հոսպիտալում աշխատեցի մինչև պատերազմի ավարտը, զինադադարը:


Ինչպիսի՞ն էին հոսպիտալի պայմանները:


Մի ադրբեջանցու բնակարան էր վերածվել փոքրիկ հոսպիտալի. սենյակներից մեկը որպես հանգստյան սենյակ և ննջասենյակ էր օգտագործվում, մի այլ սենյակ, որը մեծ պատշգամբ էր՝ ընդունարան էր ծառայում և այնտեղ վիրավորներին էինք ընդունում, տեղավորում, սենյակներից հաջորդը ծավալել էինք որպես վիրահատարան, մի սենյակն էլ հետվիրահատական սենյակ էր համարվում: Հիգիենիկ ոչ մի պայման չկար:


Կարմիր խաչն էր օգնում, անընդհատ գալիս էին, հետաքրքվում, թե ինչ է պետք: Մի անգամ Գորիս գնացող կար: Եվ, քանի որ, Գորիսի գլխավոր բժիշկը՝ Ամիրյան Սլավիկն, իմ համակուրսեցին էր, արտակարգ մի տղա, թղթի վրա գրեցի,  որ ինչ-ինչ անհրաժեշտ բաներ ուղարկի: Նա մի բան էլ ավելին էր ուղարկել:


Տարոնը շատ լավ էր կազմակերպել աշխատանքը: Աշխատում էինք գիշեր-ցերեկ, անընդհատ, և օրվա որ ժամին էլ անհրաժեշտ լիներ, պատրաստ էինք օգնություն ցույց տալ:  Մեծ ծավալի վնասվածքները, իհարկե, ցերեկն էին լինում՝ մարտական գործողությունների արդյունքում, գիշերը հիմնականում բերում էին նշանառուների կողմից գլխից վիրավորվածներ: Վիրահատում էինք, իսկ 2-3 օր հետո հիվանդներին տեղափոխում էինք Ստեփանակերտ, քանի որ հնարավոր չէր այդ փոքր հոսպիտալում նրանց երկար պահել: Հետվիրահատական սենյակը փոքր էր և մի 5-6 մահճակալ հազիվ էինք տեղավորել:


Ուժերը չէին հերիքում, քիչ էին բուժքույրերը, որոնք մոտիկ տեղերից գալիս էին գիշերը հերթապահելու:


Շատ դժվար էր վիրավորներին տեղից-տեղ տանելը, ճանապարհները քանդված էին, դժվարանցանելի: Այդ պատճառով հիվանդներին անպայման բժիշկ էր ուղեկցում, որպեսզի պետք լինելիս օգնություն ցուցաբերեր:


Այնպես որ, պայմանները բարդ էին: Իրավիճակ է եղել, երբ վիրաբույժները 3 սեղանի վրա աշխատել են, անզգայացման սարքերը չե հերիքել: Սովորական մթնոլորտային օդով փաստորեն անզգայացում էինք անում: Դրանք եզակի դեպքեր են եղել, բայց եղել են:


Ամենատպավորված վտանգավոր իրավիճակները և հիշվող դեպքերը արցախյան ազատամարտի օրերին…


Եղել են, իհարկե, վտանգավոր իրավիճակներ: Մի օր, երբ սովորականի պես վիրահատում էինք,  «ռացիայով», որը միշտ մեր կողքին էր, որպեսզի միշտ տեղյակ լինենք տիրող իրավիճակին, լսեցինք, որ սահմանագիծը ճեղքվել է, և ադրբեջանցիները առաջ են գալիս: Մենք անելանելի վիճակի մեջ էինք. չգիտեինք, ինչպես վարվել, հիվանդի վիրահատությունը շարունակե՞լ՝ գերի ընկնելու վտանգով, թե՞…
Այստեղ Տարոնի՝ ղեկավարի ձիրքն իրեն ցույց տվեց: Նա ասաց. «Հանգիստ վիրահատությունը շարունակեք, ոչ-ոք այստեղից դուրս չգա, ես հիմա կգամ: Եթե զանգեմ, ասեմ՝ արագ մեքենա նստեք և վիրավորների հետ գնացեք՝ կգնաք»:  Նա ավտոմատն ուսեց ու ոտքով գնաց դեպի ռազմական գիծ:


Իհարկե, լավ է, որ մերոնք կարողացան պահել սահմանը, թե չէ անգամ զենք չունեինք, որ կարողանայինք կռվել: Ամբողջ հոսպիտալում մի ավտոմատ կար՝ 1941 թվականի, որի փողը շատ օգտագործվելուց ծռվել էր և թեք էր կրակում: Այդ մասին իմացանք, երբ մի օր, ազատ ժամանակ, որոշեցինք դաշտում կանաչի հավաքել՝ ժենգյալով հաց սարքելու համար, նաև փորձել կրակել: Կրակեցինք, տեսանք մի՝ տեղ ուղղում ենք, գնդակը այլ տեղ է գնում:


Հիշում եմ, մի օր էլ, երբ մեր բժիշկները՝ 4-5 հոգի, մեքենայով Երևան վիրավոր տեղափոխելիս, սխալմամբ ընկել էին ադրբեջանցիների տարածք: Երկու մեքենայով էին եղել, առջևի մեքենայում նստած գնդապետը՝ տեսնելով, որ դիմացը թուրքեր են, հետ է շրջվում և հետևից եկողներին հասկացնում, որ փախչեն: Այս բժիշկներն էլ մեքենան շրջել են, բայց դարձյալ խորացել են նույն տարածքի մեջ: Վերջում, այնուամենայնիվ հաջողվել է կրակոցներից պայթած անիվներով մի կերպ հետ գալ: Ցավոք, գնդապետին գերի էին վերցրել և սպանել: Հետո մերոնք մի ազերի բռնեցին, որ կարողանան նրա հետ փոխարինել:


Մի անգամ էլ, Ֆիզուլիի ուղղությամբ լայնամասշտաբ մարտ սկսվեց, որի մասին հետախույզները նախօրոք տեղյակ էին արդեն: Մարությանն, այդ իմանալով, վիրաբույժների խմբով եկել էր: Մեծ հոսպիտալ ծավալեցինք՝ մեծ վրաններով և պատրաստվեցինք շատ վիրավորներ ընդունել: Բայց, բարեբախտաբար, մերոնք պահեցին գիծը և ամեն բան հանդարտվեց: Այդ ուժեղ լարումից հետո բեռնաթափում էր պետք: Բոլորս դաշտ գնացինք, խոտերը նոր էին դուրս եկել, հավաքեցինք, երեկոյան ժենգյալով հաց սարքեցինք, կերանք-խմեցինք, ծիծաղեցինք, երգեցինք, ուրախացանք:


Երևի դա է նման իրավիճակներում դիմանալու բանաձևը:


Մարդը չի կարող անընդհատ մռայլ լինել, ամենադժբախտ պահին էլ պետք է և հումորը չկորցնել, և կյանքի նկատմամբ` լավատեսությունը: Պետք է հիշել, որ միշտ էլ Աստված մի դուռը փակում է, մյուսը՝ բացում: Ոչ էլ մահից պետք է վախենալ, ոչ-ոք այս աշխարհում հավերժ չի ապրել: Մի անգամ, մեկ շաբաթով կարողացա տուն գալ, շատ զարմացա, որ  մարդիկ այստեղ խաղաղ, իրենց առօրյայով են ապրում, ասես պատերազմ չկա: Մի մասն այնտեղ հայրենիք է պաշտպանում, սրանք այստեղ անտարբեր ապրում են:

 

Ինչպիսի՞ն են մարդկային հարաբերությունները պատերազմական իրավիճակում, երբ ասես բոլոր պայմանները կան հոգու լուրջ փորձության համար: Ի՞նչ դասեր են տվել այդ տարիները:


Պատերազմի նման ոչ մի այլ հիմնավոր փորձություն չկա մարդու համար, ամեն բան պարզ երևում է: Նման պայմաններում ավելի լավ է երևում մարդու ով լինելը, նրա էությունը, պարզ հասկացվում է, թե ով է եկել նվիրված աշխատելու, ով՝ պարզապես ցույց տալու, որ ահա` եկել եմ, ով քեզ հետ հաց, դժվարություն կկիսի, ով կողքիդ կկանգնի: Ես հիացած եմ շատ մարդկանցով, և նաև հիասթափված եմ շատերից:


Այդ տարիները մեծ հետք են թողել, սովորեցել են ավելի սթափ դառնալ, հասկանալ, որ այն մարդկանց հետ, ովքեր անվստահելի են, իմաստ չունի ընկերություն անել: Իսկ մարդիկ կան, որոնց հետ իրավունք չունես ընկերությունդ դադարեցնելու՝ արդեն իրար գտել եք, և դա արդեն կայացած ընկերություն է:


Ահա որպես անբիծ մարդու ճանաչեցի այնտեղ Գևորգ Գրիգորյանին: Մենք երբեմն մեզ թույլ էինք տալիս հանգիստ ժամանակ մի բաժակ խմել, իսկ նա մի կաթիլ էլ չէր խմում, ասում էր՝ ես անընդհատ պետք է սթափ լինեմ, վիրաբույժը ես եմ: Ես Գևորգից շատ բան եմ սովորել, հասկացել, օրինակ վերցրել: Գևորգը Գևորգ է, իր նման շատ քիչ մարդու գիտեմ՝ նվիրյալ, իսկական հայրենասեր:


Դա, իհարկե՛, նաև մասնագիտական փորձառություն էր:


Այո, իհարկե՛: Միանգամից մասսայական վիրավորներ էին բերում՝ 5-6-10, և պետք էր շտապ կողմնորոշվել, թե որին առաջինը օգնություն պետք է ցույց տրվեր և որին` ինչպիսի օգնություն: Այնտեղի վիրավորներն այստեղ չկան: Այնտեղ բազմաբեկորային, տարբեր համակցված վնասումներ էին, և՛ կրծքավանդակի, և՛ գլխի, և՛ որովայնի: Եվ վիրաբույժը պետք է հասկանար, թե որտեղից սկսի վիրահատությունը և որտեղ վերջացնի:


Մենք ինստիտուտում անցել էինք ռազմա-դաշտային վիրաբուժություն, բայց այստեղ արդեն գործելու ժամանակն էր: Դա շատ մեծ փորձառություն էր: Եվ դրանից հետո, երբ գալիս էինք Երևան, շատ ինքնավստահ էինք մեզ զգում, գիշերային հերթապահություններն այստեղ արդեն «խաղ ու պար» էին:


Ձեր մեջ կա՞ր վրիժառության, ատելության զգացում թշնամու նկատմամբ:


Ճիշտ է, գնացել եմ պատերազմ, բայց իմ մեջ ատելություն այդ ազգի նկատմամբ չկար և չի էլ առաջացել, որովհետև, երբ նրանց գերիներին վիրահատում էինք, տեսնում էի, որ մեզ նման մարդիկ են: Հայրս միշտ ասում էր՝ կապ չունի մարդը սև է, սպիտակ, գեր, թե նիհար, նա մարդ է: Պարզապես, ադրբեջանցիների մոտ հայերի նկատմամբ ատելություն է սերմանվում, դա դարերով է գալիս: Իհարկե՛, կարևոր է նաև գենետիկան, մենք շատ հին մշակույթի ազգ ենք և մեր արժեքները տարբերվում են նրանց արժեքներից:

 

Այսօր մեր ազգը պահպանվել է դրա շնորհիվ:


Պատերազմի մասնակից բժիշկները նույնպես նվիրյալներ են և իրենց կյանքը վտանգելով են մեկնել, արդյո՞ք բավարար ուշադրության են նրանք արժանացել վերադարձից հետո:


Շատերին այստեղ որևէ գնահատական չէին տալիս, բայց ես շնորհակալ եմ, մեր պրոֆմիության նախագահը հիվանդանոցի կողմից ինձ սանատոր ուղեգիր առաջարկեց: Ես հրաժարվեցի՝ ինձ ի՞նչ է եղել, առողջ մարդ եմ, տվեք ընտանիքիս, երեխաներիս ուղարկեմ հանգստյան տուն: Մեկ շաբաթյա Լոռու հանգստյան ուղեգիր տվեցին: Գոհ եմ:


Իսկ արցախյան հերոսնե՞րը…


Արցախ մտելու պահից անվերջ Կոմանդոսի մասին պատմություններ եմ լսել, դուրս եմ եկել, էլի շարունակ լսել եմ: Բոլորը հիացած էին նրա խելքով, ռազմական տաղանդով: Բայց այժմ մարդիկ կան, ովքեր չեն էլ ճանաչում Կոմանդոսին: Իսկ նա միայն Շուշիի ազատագրման հեղինակողը չէ: Ամեն բան նա էր վարում: Բոլորը Կոմանդոսի մոտ էին գալիս խորհրդի համար: Նա շատ համեստ մարդ է, կարող է մտնել, դուրս գալ ու մարդիկ անգամ չիմանան, որ դա Կոմանդոսն էր:


Պատերազմ մեկնողի ընտանիքն էլ ինչ որ «ծառայություն» է անցնում…


Կինս նույնպես բժիշկ է, և ես շնորհակալ եմ նրանից, որ երբեք դեմ չի եղել իմ գնալուն՝ եթե գտնում եմ, որ պետք է՝ գնամ:
Մի անգամ Տարոնի հետ գնացինք կապով լսելու, թե Քելբաջարում ինչ վիճակ է: Ես խնդրեցի մի քանի վայրկյանով տուն զանգել, ասել, որ լավ եմ: Թույլ տվեց: Իսկ կինս ոչ ավել, ոչ պակաս, հարցնում է, թե որտեղից եմ խոսում: Մեր կապը շտապ անջատեցին, որ ես չհասցնեմ հանկարծ ինչ-որ բան ասել, որովհետև դա գաղտնի տեղեկություն էր:


Եթե նորից…


Աստված չանի, որ նորից պատերազմ լինի, բայց եթե լինի՝ չնայած տարիքս արդեն անցել է, բայց հարյուր տոկոսով նորից կգնամ: Ես լիարժեք ունակ եմ, եթե այստեղ կարողանում եմ աշխատել, այնտեղ էլ կաշխատեմ:
Այն ժամանակ, երբ հետ եկա, ես հասկացա, որ եթե մեռնեմ, իմ երեխաներին պահող չի լինի: Եղբորս խնդրեցի, որ ինձ մի բան պատահելու դեպքում երեխաներիս տիրություն անի: Շատերն ասում էին՝ ո՞ւր ես գնում, հո գիժ չե՞ս:  Իսկ հիմա երեխաներս մեծացել են, իրենք երեխաներ ունեն. Ինձ ի՞նչն է պահում:


ՆԱՆԵ



med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

«Մասնագիտությունը՝ բժիշկ» շարքից․ Արմենիա ՀԲԿ վերակենդանացման բաժանմունքի կլինիկայի ղեկավար Սիրանուշ Ավագյան. armeniamedicalcenter.am
«Մասնագիտությունը՝ բժիշկ» շարքից․ Արմենիա ՀԲԿ վերակենդանացման բաժանմունքի կլինիկայի ղեկավար Սիրանուշ Ավագյան. armeniamedicalcenter.am

Բժշկի աշխատանքն ունի դժվարության իր երանգները, Հիպոկրատի «ծանր գլխարկի» ծանրության տարբեր չափերը, և սխալ չի լինի ասել, որ անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգի մասնագիտացումն ընտրած բժիշկներն...

Վիրաբուժություն Բժշկական կազմակերպություններ և կենտրոններ
«Պետք է պայքարել մարդու կյանքի համար՝ առանց ակնկալիքի»․ հարցազրույց մաշկաբան Հովհաննես Հովհաննիսյանի հետ
«Պետք է պայքարել մարդու կյանքի համար՝ առանց ակնկալիքի»․ հարցազրույց մաշկաբան Հովհաննես Հովհաննիսյանի հետ

Ինչո՞ւ ընտրեցիք մաշկաբանի մասնագիտությունը:

2003 թվականինին, երբ ընդունվեցի մաշկաբանության և սեռավարակաբանության օրդինատուրա, դեռ չէի պատկերացնում...

ՄՌՏ ծառայությունը Արմենիա ՀԲԿ-ում․ հարցազրույց ռադիոլոգ Մերի Սուքիասյանի հետ. armeniamedicalcenter.am
ՄՌՏ ծառայությունը Արմենիա ՀԲԿ-ում․ հարցազրույց ռադիոլոգ Մերի Սուքիասյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

ՄՌՏ հետազտության ծառայությունը «Արմենիա» ՀԲԿ-ում ներդրվել է  2023 թ. փետրվար ամսին: Երևի բոլորին է հայտնի, որ մագնիսառեզոնանսային պատկերի ստացման սարքի հեղինակն է հայազգի գյուտարար Ռեյմոնդ Դամադյանը...

Ախտորոշում Բժշկական կազմակերպություններ և կենտրոններ
Հիվանդը բժշկի մեջ պետք է ուժ, լույս և հույս տեսնի․ հարցազրույց Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի Դեղորայքային ուռուցքաբանության բաժանմունքի ղեկավար Նաիրա Ջանոյանի հետ
Հիվանդը բժշկի մեջ պետք է ուժ, լույս և հույս տեսնի․ հարցազրույց Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի Դեղորայքային ուռուցքաբանության բաժանմունքի ղեկավար Նաիրա Ջանոյանի հետ

Ներկայում քիմիաթերապիայի դերը ուռուցքների բուժման գործընթացում։


Քիմիաթերապիան այսօր, ինչպես և շատ տարիներ առաջ, իր կարևոր և ուրույն դերն ունի ուռուցքաբանության մեջ...

Քաղցկեղի դեղորայքային բուժման ամենաօպտիմալ մեթոդներն են թիրախային եւ իմունաթերապիան. nairimed.com
Քաղցկեղի դեղորայքային բուժման ամենաօպտիմալ մեթոդներն են թիրախային եւ իմունաթերապիան. nairimed.com

Այսօր քաղցկեղի դեղորայքային բուժման ամենաօպտիմալ մեթոդներն են թիրախային եւ իմունաթերապիան։ Երկուսն էլ ավանդական քիմիաթերապիայի հետ միասին հաջողությամբ կիրառվում են Նաիրի ԲԿ–ում...

Ուռուցքաբանություն
«Արմենիա» ՀԲԿ արյան ծառայությունը. հարցազրույց Մարինե Թովմասյանի հետ. armeniamedicalcenter.am
«Արմենիա» ՀԲԿ արյան ծառայությունը. հարցազրույց Մարինե Թովմասյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

Խոսենք «Արմենիա» ՀԲԿ արյան ծառայության մասին:

Կենտրոնում կատարվում են արյան հետ կապված այն գործառույթները, որոնք իրականացվում են...

Բժիշկներ
Ի՞նչ է փոխվել. 16 տարի անց հարցազրույց Արմեն Չարչյանի հետ` նույն հարցերով
Ի՞նչ է փոխվել. 16 տարի անց հարցազրույց Արմեն Չարչյանի հետ` նույն հարցերով

Մեդ-Պրակտիկ թիմի կողմից որոշում կայացվեց 2007 թվականին հրապարակվող «Ֆարմացևտ պրակտիկ» պարբերականի շրջանակում պրոֆեսոր Արմեն Չարչյանին հարցազրույցի ժամանակ հնչած...

Բժիշկներ
Կրծքագեղձի քաղցկեղ. erebunimed.com
Կրծքագեղձի քաղցկեղ. erebunimed.com

Երբ հետազոտել կրծքագեղձը, անհրաժեշտ է կատարել ամենամյա հետազոտություն, թե բժշկի դիմել, երբ արդեն կան գանգատներ: Թեման պարզաբանում է «Էրեբունի» ԲԿ մամոլոգիայի և կրծքագեղձի...

Ուռուցքաբանություն
Ինչպես կանխարգելել կաթվածը. erebunimed.com
Ինչպես կանխարգելել կաթվածը. erebunimed.com

Ինչպես նվազեցնել գլխուղեղի կաթվածի՝ ինսուլտի ռիսկը. խորհուրդ է տալիս «Էրեբունի» ԲԿ կաթվածի կենտրոնի նյարդաբան Լինա Զուբալովան...

Նյարդաբանություն
Բնածին հիպոթիրեոզի և ֆենիլկետոնուրիայի սքրինինգային հետազոտություններ․ նեոնատոլոգ Աիդա Դանիելյան. morevmankan.am
Բնածին հիպոթիրեոզի և ֆենիլկետոնուրիայի սքրինինգային հետազոտություններ․ նեոնատոլոգ Աիդա Դանիելյան. morevmankan.am

Ե՞րբ , ի՞նչ նպատակով են կատարվում բնածին հիպոթիրեոզի, ֆենիլկետոնուրիայի սքրինինգային հետազոտությունները...

Առողջ երեխա
Գանգուղեղային վնասվածքներ. նյարդավիրաբույժ Կսպոյան Արայիկ. armeniamedicalcenter.am
Գանգուղեղային վնասվածքներ. նյարդավիրաբույժ Կսպոյան Արայիկ. armeniamedicalcenter.am

Գանգուղեղային վնասվածքների /ԳՈՒՎ/ պատճառները և դասակարգումը

Գանգուղեղային վնասվածքները կարող են առաջանալ տարբեր պատճառներով՝ ավտոպատահարների...

Նյարդաբանություն Վիրաբուժություն
Միջողային սկավառակների ճողվածքներ. նյարդավիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ Ծերունի Հովհաննիսյան. armeniamedicalcenter.am
Միջողային սկավառակների ճողվածքներ. նյարդավիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ Ծերունի Հովհաննիսյան. armeniamedicalcenter.am

Միջողային սկավառակների ճողվածքներ. Նյարդավիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ Ծերունի Հովհաննիսյան

Ինչպե՞ս կբնորոշեք միջողային սկավառակի ճողվածքը...

Նյարդաբանություն Վիրաբուժություն
Կոնքազդրային հոդի սքրինինգ. նեոնատոլոգ Մարինա Զարգարյան. morevmankan.am
Կոնքազդրային հոդի սքրինինգ. նեոնատոլոգ Մարինա Զարգարյան. morevmankan.am

Ի՞նչ է կոնքազդրային հոդի սքրինինգը


Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոնում 2009 թ-ից սկսած կատարվում է...

Առողջ երեխա
Կոկորդի էնդոլարինգեալ վիրահատություններ․ քիթ-կոկորդ-ականջաբան Սոնա Մանուկյան. armeniamedicalcenter.am
Կոկորդի էնդոլարինգեալ վիրահատություններ․ քիթ-կոկորդ-ականջաբան Սոնա Մանուկյան. armeniamedicalcenter.am

Կոկորդի ախտահարումների առանձնահատկությունները


Ժամանակակից քիթ-կոկորդ-ականջաբանության խնդիրների շարքում կոկորդի ախտահարումներն ամենահաճախ հանդիպողներից ե...

Քիթ-կոկորդ-ականջ հիվանդություններ
Քթի պլաստիկ վիրահատություն. հաճախ տրվող հարցերին պատասխանում է Հայկ Ենոքյանը
Քթի պլաստիկ վիրահատություն. հաճախ տրվող հարցերին պատասխանում է Հայկ Ենոքյանը

Քթի պլաստիկ վիրահատությունը` ռինոպլաստիկան, ըստ դիմա-ծնոտային և պլաստիկ վիրաբույժ, բժշկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Հայկ Ելոքյանի, մի ամբողջ փիլիսոփայություն է ու ներառում է և՛ ֆիզիկական...

Պլաստիկ վիրաբուժություն

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ