Կեսարյան հատում. հարցազրույց Արմեն Բադալյանի հետ. morevmankan.am

Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում

Կեսարյան հատումը վիրահատություն է, որի ժամանակ երեխան ծնվում է ոչ թե բնական ծննդաբերական ուղիներով, այլ վիրահատական մեթոդով, երբ կատարվում է կտրվածք, արգանդը հատվում է, և երեխան հանվում է այդ կտրվածքով:

Ցուցումները՝ մորը և երեխային վերաբերող

Ցուցումները բաժանվում են երկու մասի՝ ցուցումներ մոր կողմից և ցուցումներ երեխայի կողմից: Դրանք բաժանվում են նաև բացարձակի և հարաբերականի:

Մոր կողմից ցուցումներն են՝ անատոմիական նեղ կոնքը, երբ կնոջ կոնքի չափերը փոքր են, և երեխան չի կարող այդ ճանապարհով ծնվել: Կամ կա ոչ թե անատոմիական, այլ կլինիկական նեղ կոնք:  Այդ դեպքում կոնքը կարող է նեղ չլինել, բայց կոնկրետ այդ դեպքի համար մոր և տվյալ չափի երեխայի համար կոնքը անանցանելի է: Հակացուցումներ են նաև մոր կոնքի ոսկրերի կոտրվածքները, կոնքի շրջանում որոշակի նորագոյացությունները, որոնք կարող են խանգարել սեռական ճեղքից երեխայի ծնվելուն, առաջադիր ընկերքը, որը փակում է ներքին օղը և դարձյալ խանգարում երեխայի բնական ճանապարհով ծնվելուն: Դրանք նաև բացարձակ ցուցումներ են:

Երեխայի կողմից  հիմնականում կեսարյան հատման ցուցումներն են նրա մոտ արտահայտված ասֆեքսիան, երբ վատանում է սրտի վիճակը, և պետք է անհապաղ ծննդալուծել, սակայն դա հնարավոր չէ բնական ճաապարհով:  Ցուցում է նաև երեխայի ոչ նորմալ դիրքը: Ներկայում տոտիկային և հետույքային առաջադրությունների ժամանակ միշտ արվում է վիրահատական միջամտություն:
Սակայն կյանքը ցույց է տալիս, որ կարծես այդ ցուցումներն իրենց սահմանները անհրաժեշտից ավելի են մեծացնում:

Ծննդաբերությունների ընդհանուր թվի մեջ պետք է կեսարյան հատումը 15-20 տոկոսից բարձր չլինի, սակայն հասնում է մինչև 40 տոկոսի, իսկ կլինիկաներ կան, որտեղ այդ թիվը դրանից ավելի է:

Ինչո՞ւ են կանայք գերադասում այս միջոցը

Այո, ներկայում շատ կանայք ավելի գերադասաում են կեսարյանը՝ վախենալով ծննդաբերությունից, ցավերից, իսկ վախն ավելի է ավելացնում ցավի զգացողությունը:

Բայց ամեն դեպքում դա վիրահատություն է՝ իր բարդություններով, և եթե  դրա համար ցուցումներ չկան, ավելի ճիշտ կլինի խուսափել կեսարյան հատումից:

Հայաստանում միայն կնոջ ցանկությամբ և առանց ցուցման չի կատարվում կեսարյան հատում: Մենք ամեն կերպ բացատրում ենք կնոջը, որ ցուցում չկա և պետք չէ կեսարյան հատում կատարել: Բայց երբեմն նրանք համառում են՝ մի բժշկից, մի կլինիկայից մյուսն են գնում, միայն թե առանց ցուցումի էլ վիրահատությամբ ծննդաբերեն:

     
Բնական ծննդաբերության առավելությունները

Բնական ծննդաբերության առավելություններն են՝ արյան կորստի քիչ քանակը, ինֆեկցիայի ցածր հավանականությունը:
Ամեն դեպքում կեսարյան հատումը վիրահատություն է, երբ կա անէսթեզիա, կտրված մակերեսներ, շերտեր, որոնք վտանգները մեծացնում են: Նաև կարող են ինֆեկցվել երիկամը, միզապարկը նույնպես:

Վտանգները մոր համար

Մոր համար վտանգներն են արյան կորուստը, ինֆեկցիաները:

Բացի դա, արգանդում արդեն սպի է ձևավորվում և երկրորդ, երրորդ անգամ էլ այդ սպի ունեցող արգանդով հղիանալիս, կրկին կեսարյան ճանապարհով  է պետք ծննդալուծել: Մի ժամանակ կեսարյանից հետո թողնում էինք ինքնուրույն  ծննդաբերել՝ գնահատվում էր սպիի վիճակը, հաստությունը և վճիռ կայացվում: Բայց ներկայում բոլորին կեսարյան հատում է արվում:  

Վտանգները երեխայի համար

Եթե կեսարյանը պլանային է, մենք հնարավորինս փորձում ենք այն կատարել 38-39 շաբաթական ժամկետում, որպեսզի հնարավոր բարդություններից խուսափենք: Որովհետև 37-ում նոր միայն երեխայի թոքերը համարվում են հասուն, իսկ կեսարյանով ծնվող երեխաները մի փոքր այս կյանքի պայմաններին ավելի դժվար են ընտելանում, քան ինքնուրույն ծնվածները: Որովհետև, անցնելով ծննդաբերական ուղիներով, նրանք նախապատրաստվում են նոր կյանքի պայմաններին և դիսթրես սինդրոմ չի առաջանում:Իսկ կեսարյանով ծնվելիս, քանի որ երեխան հեշտ է լույս աշխարհ գալիս, միանգամից  կարող են թոքերի խնդիր ունենալ:

Պլանային վիրահատություն և դրա պատճառները

Պլանայինն այն դեպքերն են, որոնք վիրահատության ցուցում ունեն: Այդ դեպքում բնականաբար հղիին պլանային կարգով պատրաստում ենք, անալիզներ են հանձնվում, հետազոտություններ արվում, և արդեն 38-39 շաբաթականում իրականացվում է վիրահատությունը:

      
Արտահերթ, անհետաձգելի վիրահատություն և դրա պատճառները

Անհետաձգելի դեպքերի ցուցումները հիմնականում առաջանում են ծննդաբերության ընթացքում, ասենք, ոչ լրիվ բացվածքի հետևանքով կարող է պտուղը տուժել ներարգանդային հիպօքսիայի պատճառով: Եվ եթե հղին շտապ չծծնդալուծվի, երեխային կարող ենք կորցնել: Կամ, եթե լինում է ընկերքի վաղաժամ շերտազատում և արյունահոսություն: Բնականաբար այդ դեպքում վայրկյանների, րոպեների ընթացքում պետք է  երեխային դուրս բերել արգանդից, որպեսզի և՛ կնոջ, և՛ երեխայի կյանքը փրկվի:

     
Կիրառվող անէսթեզիայի տեսակները

Վերջին տարիներին կեսարյան վիրահատությունների ժամանակ օգտագործվում է սպինալ անէսթեզիան, որը բնականաբար շատ ավելի դրական կողմեր ունի, բայց եթե կան դրա համար հակացուցումներ, արվում է ընդհանուր անզգայացում:

     
Ինպե՞ս է իրականացվում վիրահատությունը՝ նախապատրաստում, ընթացք

Պլանայինի դեպքում, մեկ շաբաթվա ընթացքում, կատարվում են անհրաժեշտ հետազոտություններ, արյան ընդհանուր և բիոքիմիական անալիզ, կոագուլոգրամմա, մեզի ընդհանուր անալիզ և այլն: Բոլոր պլանայինների դեպքերում, որպես կանխարգելիչ միջոցառում, անկախ այն բանից՝  կա՞  երակների խնդիր, թե՝  ոչ,  վիրահատությունից 12 ժամ առաջ օգտագործվում են նաև արյունը ջրիկացնող պրեպարատներ, ներարկվում են ֆլաքսիպարին կամ պլեքսամ: Բացի դա, նաև գուլպաներ են հագցվում՝ թրոմբներից  խուսափելու համար:  Իսկ վիրահատությունը արգանդի հատումն է:

Երեխայի խնամքի տարբերությունը բնական ճանապարհով ծնվածից

Երեխայի խնամքի առանձնահատուկ տարբերություններ չկան:
     

Ազդեցությունը հետագա հղիությունների և ծննդաբերությունների վրա

Իհարկե, կեսարյան հատումներով էլ կարելի է 3-4 երեխա ունենալ, բայց դա արդեն դժվարություններ է ենթադրում, ամեն վիրահատությունից հետո հնարավոր են կպումային պրոցեսներ, որոնք հետագայում բարդացնում են և հղիության հնարավորությունը, և հետագա վիրահատությունների ընթացքը:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ