Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Պերինատոլոգիա, մանկաբարձություն և ուրո-գինեկոլոգիա

Արգանդի հեռացումը միոմայի դեպքում. փրկության վիրահատություն, թե՞ չհիմնավորված վիրաբուժական միջամտություն. oncology.am

Արգանդի հեռացումը միոմայի դեպքում. փրկության վիրահատություն, թե՞ չհիմնավորված վիրաբուժական միջամտություն. oncology.am

Արգանդի միոման վերարտադրողական համակարգի ամենահաճախ հանդիպող հիվանդություններից մեկն է: Ախտորոշումից հետո հաճախ բժիշկները հիվանդներին առաջարկում են խնդրից ազատվել արմատական եղանակով՝ հեռացնելով հանգույցները արգանդի հետ միասին:  Ինչպիսի՞ հետևանքներ կարող են լինել միոմայի դեպքում արգանդի հեռացումից հետո: Արդյո՞ք գոյություն ունի այդպիսի արմատական վիրահատության այլընտրանք: Եկեք միասին հասկանանք:

Միոմայի և այլ հիվանդությունների ժամանակ արգանդի հեռացման վիրահատությունը կոչվում է հիստերէկտոմիա (ինչպես նաև՝ արգանդի ամպուտացիա, էքստիրպացիա): Յուրաքանչյուր տարի ռուս գինեկոլոգ-վիրաբույժները իրականացնում են մոտ մեկ միլիոն այդպիսի վիրահատություն: Այն վերարտադրողական տարիքի կանանց իրականացվող վիրահատական միջամտությունների շարքում ըստ հաճախության երկրորդ տեղն է զբաղեցնում ՝ կեսարյան հատումից հետո:

Շվեդիայում արգանդի հեռացումը կազմում է բոլոր խոռոչային գինեկոլոգիական վիրահատությունների 38%-ը, իսկ Մեծ Բրիտանիայում՝ 25%-ը: Ռուսաստանում այդ ցուցանիշը տարբեր շրջաններում կազմում է 32-38%:  Հիմնականում հիստերէկտոմիայի ցուցումը արգանդի միոման է:

Հիստերէկտոմիան միոմայի բուժման ամենատարածված եղանակն է: Գինեկոլոգները, չնայած բուժման եղանակների զարգացմանը, հաճախ պահպանողական են: Նրանք համարում են, որ նույնիսկ բարորակ ուռուցքները պետք է հեռացնել շրջակա հյուսվածքների հետ միասին:

Սակայն, չէ որ բացի արգանդի հեռացումը, գույություն ունեն նաև միոմէկտոմիայի եղանակներ (հանգույցների հեռացում՝ արգանդի պահպանմամբ), կոնսերվատիվ հորմոնային բուժում և արգանդային զարկերակների էմբոլիզացիա:  Վերջին երեք եղանակը թույլ են տալիս ոչ միայն պահպանել արգանդը և հղիանալու հավանականությունը, այլ նաև խուսափել խոռոչային վիրահատությունից:
Բարեբախտաբար, արգանդի հեռացման բացարձակ ցուցումները վերանայվում են և զգալիորեն կրճատվում:

Միոմայի դեպքում արգանդի հեռացման ցուցումները

Միոմայի դեպքում հիստերէկտոմիայի իրականացման բացարձակ ցուցումներն են.

 

  • միոմայի ժամանակ արգանդի իջեցումը կամ արտանկումը,
  • չարորակ գործընթացի կասկած:


Սրանք հենց այն դեպքերն են, երբ վիրահատությունը կանխում է բարդությունները և փրկում կնոջ կյանքը:

Հանգույցի արագ աճը, արգանդային արյունահոսությունը և որովայնի ստորին հատվածում ցավերը տվյալ պահին չեն համարվում հիստերէկտոմիայի իրականացման բացարձակ ցուցում:

Երբ արգանդի հեռացում չի պահանջվում

Այս չափանիշները արգանդի հեռացման ցուցում չեն.
 

  • Կնոջ տարիքը 35–40 տ-ից բարձր: Արգանդի հեռացումը բերում է դաշտանադադարի արհեստական առաջացման, սիրտ-անոթային և այլ բարդությունների ռիսկի մեծացման:
  • Կինը հղիություն չի պլանավորում: Հղիանալու և ծննդաբերելու ցանկության բացակայությունը առիթ չի հանդիսանում կնոջ օրգանիզմը լուրջ միջամտության ենթարկելու համար:
  • Արգանդի մկանային շերտում բազմաթիվ հանգույցներ: Բուժման այլընտրանքային եղանակների կիրառումը հնարավորություն կտա նվազեցնել հանգույցների չափերը և պահպանել վերարտադրողական ֆունկցիան:
  • Մեծ չափերի հանգույց: Արգանդային զակերակների էմբոլիզացիան կարող է կրկնակի նվազեցնել հանգույցի չափերը նույնիսկ խոշոր միոմայի դեպքում:


Այս բոլոր դեպքերում գինեկոլոգը կարող է պնդել հիստերէկտոմիա իրականացնել: Նրա պնդումների հետ համաձայնվելուց առաջ հարկ է ուշադրությամբ ուսումնասիրել այլընտրանքային բուժման հնարավորությունները և վիրահատության ռիսկերը:

Հեռացման խոռոչային վիրահատությունն արդյո՞ք վտանգավոր է` որպես այդպիսին

Միոմայի դեպքում արգանդի հեռացումը, ինչպես արդեն նշեցինք, լուրջ խոռոչային վիրահատություն է: Էքստիրպացիայի ցանկացած եղանակի և մեթոդի դեպքում կարող են տարբեր ախտաբանություններ զարգանալ.
 

  • Ընդհանուր անզգայացման բարդություններ: Հիստերէկտոմիայի ժամանակ մահացու ելքերի մոտ 95%-ը կապված է ընդհանուր անզգայացման բարդությունների հետ:
  • Հարևան օրգանների և անոթանյարդային խրձերի վնասում: Նույնիսկ ամենփորձառու վիրաբույժը կարող է սխալ թույլ տալ: Արգանդի հեռացման ժամանակ հաճախ վնասում են միզապարկը և միզածորանը, ինչը կրկնակի վիրահատություն է պահանջում:
  • Արյունահոսություն վիրահատության ժամանակ: Հատկապես հաճախ այս բարդությունն առաջանում է լապարասկոպիկ հիստերէկտոմիայի ժամանակ: Էնդոսկոպիկ գործիքներով դժվար է կարել անոթները և դադարեցնել արյունահոսությունը:
  • Աղիքային անանցանելիություն: Արգանդի հեռացման ժամանակ որովայնի խոռոչ է լցվում արյուն, վիրաբույժի ձեռնոցների տալկը, փոշու մանրադիտակային մասնիկները: Այս ամենը բերում է որովայնի խոռոչում կպումների առաջացման, և կարող է հանդիսանալ աղիքային անանցանելիության պատճառ: Արդյուքնում պահանջվում է կրկնակի վիրահատություն:
  • Բորբոքում և պերիտոնիտ: Վիրահատության իրականացման և հետվիրահատական վերքի մշակման  տեխնիկայի ցանկացած խախտում կարող է բերել որովայնամզի բորբոքման (պերիտոնիտ), թարախակալման, աբսցեսների և այլ բարդությունների առաջացման: 
  • Նույնիսկ առանց բարդությունների արգանդի հեռացումից հետո վերականգնումը տևում է միջինը 6–8 շաբաթ:


Ինչո՞վ է սպառնում հիստերէկտոմիան ապագայում

Վիրահատությունից հետո նույնիսկ ամիսներ և տարիներ անց բարդությունների ռիսկը չի վերանում: Ժամանակի ընթացքում զարգանում է այսպես կոչված հետհիստերէկտոմիկ համախտանիշ:

Ըստ բ.գ.դ. Ն.Մ. Պոդզոլկովայի տվյալների՝ արգանդի հեռացումից հետո տարիների ընթացքում հետհիստերէկտոմիկ համախտանիշ զարգանում է կանանց 75–80%-ի մոտ:

Հետհիստերէկտոմիկ համախտանիշի դրսևորումների մեծ մասն առաջանում է էստրոգենային անբավարարության հետևանքով: Արգանդի հեռացումը բերում է ձվարանների, ինչպես նաև ողջ կանացի էնդոկրին համակարգի հորմոնային ֆունկցիայի նվազման:

Բազմաթիվ հայրենական հետազոտողների կարծիքով, զույգ ձվարանների պահպանումը հիստերէկտոմիայի դեպքում հնարավորություն է տալիս հետաձգել դաշտանադադարի զարգացումը 4–5 տարով: Սակայն որքան երիտասարդ է հիվանդը, այնքան վաղ է նրա մոտ զարգանում էստրոգենային անբավարարություն:

  • Էստրոգենների մակարդակի նվազումը նպաստում է սիրտ-անոթային հիվանդությունների զարգացմանը: Մինչև 50 տարեկանը արգանդը հեռացրած կնոջ մոտ կաթվածի, սրտի իշեմիկ հիվանդության, ինֆարկտի և սրտային անբավարարության զարգացման ռիսկը զգալիորեն բարձր է: Այս տվյալները  2010 թվականին հրապարակվել են European Heart Journal-ում:
  • Ըստ բժշկական հետազոտությունների՝ մեծանում է կրծքագեղձի, երիկամների, վահանաձև գեղձի քաղցկեղի զարգացման ռիսկը:
  • Զարգանում են դաշտանադադարի նշաններ՝ անքնություն, ընկճախտ, գերքրտնարտադրություն, «ջերմահորդանք», ջերմության զգացում: Կինն արդեն  40 տարեկանում կարող է հետդաշտանադադարային ախտանիշներ զգալ:
  • Կալցիումի փոխանակության խանգարման հետևանքով զարգանում է օստեոպորոզ: Ոսկրերը դառնում են ավելի փխրուն և բեկվող, մեծանում է կոտրվածքների ռիսկը:
  • Էստրոգենների անբավարարության հետևանքով հեշտոցում առաջանում է չորություն, ցավ սեռական հարաբերության ժամանակ, նվազում է լիբիդոն, վերանում է հեշտոցային օրգազմը կամ զգալիորեն նվազում է վերջինիս ինտենսիվությունը:
  • Զգալիորեն մեծանում է հեշտոցի պատերի իջեցման ռիսկը, խանգարվում է միզարձակումը: Անմիզապահություն զարգանում է հիվանդների մոտ 17%-ի մոտ:
  • Հիստերէկտոմիայից հետո հիվանդների 42,3%-ի մոտ զարգանում է բակտերիալ վագինոզ,   6,4%-ի մոտ՝ ոչ սպեցիֆիկ վագինիտ:
  • Զարգանում է մետաբոլիկ համախտանիշ, առաջանում են էնդոկրին խանգարումներ:
  • 52,2% դեպքում հիվանդները նշում են զարկերակային գերճնշում, կանանց մոտ մեկ երրորդի մոտ՝ ճարպակալում, մոտ 25%-ի մոտ ճարպային փոխանակության խանգարում:


Ոչ բոլոր կանայք գիտեն, թե ինչով է վտանգավոր միոմայի ժամանակ արգանդի հեռացումը: Ողջ օրգանի հեռացումը չի կարող աննկատ մնալ օրգանիզմի համար: Վիրահատության ժամանակ և հետվիրահատական շրջանում առաջացած բազմաթիվ բարդությունները ստիպեցին կատարելագործել միոմայի բուժման մեթոդները:

Այսպիսով, հիստերէկտոմիան աստիճանաբար անցնում է երկրորդ պլան և մնում է որպես «փրկության բուժում»: Առաջանում են այս հիվանդության բուժման այլընտրանքային, ավելի արդյունավետ  և կատարյալ եղանակներ:

Միոմայի բուժման արգանդի հեռացման այլընտրանքային եղանակները

Միոմայի բուժման ավելի ժամանակակից, օրգան պահպանող եղանակներից են միոմէկտոմիան և արգանդային զարկերակների էմբոլիզացիան:  Շատ կլինիկաներ առաջարկում են նաև ֆոկուսացված գերձայնային աբլացիայի եղանակը, սակայն վերջինիս կիրառումը սահմանափակ է: 


    Ֆոկուսացված գերձայնային աբլացիան բուժման փորձարարական եղանակ է: Վերջինիս էությունը ՄՌՇ հսկողությամբ գերձայնի օգնությամբ միոմատոզ հանգույցների վրա ազդելն է: Եղանակն ունի կրկնության մեծ ռիսկ, քանի որ ոչնչացնում է ուռուցքային բջիջների ոչ 100%-ը: Ֆոկուսացված գերձայնային աբլացիան հակացուցված է 5 և ավելի հանգույցների դեպքում, եթե միոման տեղակայված է արգանդի հետին պատի վրա, ինչպես նաև, եթե հանգույցների ծավալը գերազանցում է  500 սմ3-ը:

  • Միոմէկտոմիան միոմայի բուժման վիրահատական եղանակ է: Վիրահատական եղանակով հեռացվում են միոմատոզային հանգույցները ՝ պահպանելով արգանդը:  Այս եղանակն ունի վիրահատության նույն բարդությունների ռիսկը, որոնք հնարավոր են արգանդի հեռացման ժամանակ: Այս եղանակի թերություններից է նաև արգանդի վրա սպիների առաջացումը, որը  կարող է զգալիորեն բարդացնել բեղմնավորումը և հղիությունը:  Կանանց մինչև 30%-ը միոմէկտոմիայից հետո առնչվում է հիվանդության կրկնության հետ:
  • Արգանդային զարկերակների էմբոլիզացիա: Վերջինս հանդիսանում է վիրահատության այլընտրանք: Արգանդային զարկերակի մեջ ներմուծվում են էմբոլներ՝ մանրագույն գնդիկներ:  Սրանք ընդհատում են միոմատոզ հանգույցների արյունամատակարարումը, ինչից հետո ուռուցքը մեռուկանում է: Այս գործընթացը օրգանիզմի համար անվտանգ է: Արգանդային զարկերակների էմբոլիզացիան ազդում է միոմայի բոլոր օջախների վրա միաժամանակ և կարող է կիրառվել հանգույցների ցանկացած չափի և տեղակայման դեպքում:  Էմբոլիզացիան կարելի է կիրառել գրեթե բոլոր դեպքերում, երբ ցուցված է վիրահատական միջամտություն: Այս միջամտությունը կարող է կիրառվել բարձր վիրահատական ռիսկով հիվանդների համար (սիրտ-անոթային հիվանդություններ, շաքարային դիաբետ, ճարպակալում): Բարդությունների ռիսկը կազմում է 1%-ից քիչ:


Եթե խոսքը կյանքի փրկության մասին չէ, պետք է կրկնակի մտածել՝ հիստերէկտոմիայի որոշում կայացնելուց առաջ: Հարկ է մտածել միոմայի բուժման ժամանակակից ալընտրանքային եղանակների մասին՝ առանց արգանդի հեռացման: Հիշեք, որ վերջնական ընտրությունը միշտ հիվանդն է կատարոմ:

Միոման զարգացման ամենավաղ շրջանում գրեթե անախտանիշ է: Հիվանդության ախտանիշները դրսևորվում են, երբ միոմատոզային հանգույցները մեծ չափերի են հասնում: Այս դեպքում բուժումը երկարատև է, բարդ և ոչ միշտ արդյունավետ:  Հիշեք, որ հիվանդությունը ավելի հեշտ է կանխարգելել, քան բուժել: Այդ պատճառով  21 տարեկանից կինը պետք է անցնի փոքր կոնքի օրգանների ամենամյա կանխարգելիչ ԳՁՀ: Դա հնարավորություն կտա հայտնաբերել ախտաբանությունը հիվանդության զարգացման սկզբում, և բուժում սկսել:

Սկզբնաղբյուր. oncology.am
med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Երբ դիմել բժիշկ-գենետիկի խորհրդատվությանը
Երբ դիմել բժիշկ-գենետիկի խորհրդատվությանը

Բժիշկ-գենետիկի խորհրդատվությունը անհրաժեշտ է հետևյալ դեպքերում...

Գենետիկա
Դաշտանի առանձնահատկությունները դեռահասների մոտ․ Արմինե Դումանյան. morevmankan.am
Դաշտանի առանձնահատկությունները դեռահասների մոտ․ Արմինե Դումանյան. morevmankan.am

Ե՞րբ է սկսվում սեռական հասունացումը աղջիկների մոտ։

Սեռական հասունացումն այն փուլն է, որի ընթացքում դեռահասները ենթարկվում են...

Առողջ կին
Ուշ վերատադրողական տարիք. morevmankan.am
Ուշ վերատադրողական տարիք. morevmankan.am

Կրթությունը, կարիերան, հասարակական կարգավիճակի որոշ նվաճումները պահանջում են վերանայել վերաբերմունքն այնպիսի կարևոր գործառույթի նկատմամբ, ինչպիսին վերարտադրողությունն է...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Հիստերոսկոպիա ԱՄԲ-ից առաջ. morevmankan.am
Հիստերոսկոպիա ԱՄԲ-ից առաջ. morevmankan.am

Օժանդակ վերարտադրողական մեթոդների արդյունավետությունը ապահովող կարևոր միջոց է ճիշտ ախտորոշումը: Այդպիսի մեթոդներից է հիստերոսկոպիան...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Կարո՞ղ է դաշտան լինել հղիության ժամանակ. morevmankan.am
Կարո՞ղ է դաշտան լինել հղիության ժամանակ. morevmankan.am

Հղիության ընթացքում հեշտոցից արյունային արտադրությունը կարող է անհանգստացնել յուրաքանչյուր կնոջ: Ոմանք դա շփոթում են դաշտանի հետ, հատկապես, երբ արտադրությունը...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Հնարավո՞ր է հղիանալ մեկ ձվարանով
Հնարավո՞ր է հղիանալ մեկ ձվարանով

Միակողմանի ձվարանի հեռացումը (օվարիոէկտոմիա) հաճախ հանդիպող վիրահատական միջամտություն է: Այն իրականացվում է ձվարանում բարորակ կամ կիստոզ գոյացությունների, արտահայտված էնդոմետրիոզի...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Նախաիմպլանտացիոն թեստավորում. morevmankan.am
Նախաիմպլանտացիոն թեստավորում. morevmankan.am

Նախաիմպլանտացիոն գենետիկ թեստավորումը (ՆԳԹ, PGT) հնարավորություն է տալիս նախքան իմպլանտացիան ուսումնասիրել էմբրիոնի գեները և քրոմոսոմները: Այս թեստավորումը ցուցված է այն զույգերին, որոնց մոտ նախկինում...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Ձվարանների պոլիկիստոզ. morevmankan.am
Ձվարանների պոլիկիստոզ. morevmankan.am

Հնարավո՞ր է հղիանալ ձվարանների պոլիկիստոզի դեպքում

Ձվարանների պոլիկիստոզը վերարտադրողական տարիքի կանանց մոտ ամենահաճախ հանդիպող...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ
Արգանդի փողերի անանցանելիության ախտորոշումը և բուժումը. morevmankan.am
Արգանդի փողերի անանցանելիության ախտորոշումը և բուժումը. morevmankan.am

Արգանդի փողերը կանանց ամենակարևոր օրգաններից են, որոնց գործունեության խաթարումը կարող է հղիության համար արգելք դառնալ...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ
Արգանդի խոռոչի ախտաբանությունն անպտղության պատճառ․ հարցազրույց Արմինե Սայադյանի հետ. morevmankan.am
Արգանդի խոռոչի ախտաբանությունն անպտղության պատճառ․ հարցազրույց Արմինե Սայադյանի հետ. morevmankan.am

Արգանդի խոռոչի ախտաբանությունը կամ էնդոմետրիալ գործոնն անպտղության հաճախ հանդիպող պատճառներից է: Այն նաև ԱՄԲ անհաջողությունների հիմնական պատճառներից է. չէ՞ որ նույնիսկ գերազանց որակի...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ ԿԻՆ: Անպտղություն
Քաշի փոփոխությունները հղիության ընթացքում․ հարցազրույց մանկաբարձ-գինեկոլոգ Սոնա Աբելյանի հետ. morevmankan.am
Քաշի փոփոխությունները հղիության ընթացքում․ հարցազրույց մանկաբարձ-գինեկոլոգ Սոնա Աբելյանի հետ. morevmankan.am

Ինչի՞ հաշվին է ավելանում կնոջ քաշը հղիության ընթացքում։

Բոլորին հայտնի է, որ հղիությունն ուղեկցվում է կնոջ քաշի ավելացմամբ...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Արգանդի փողերի լապարոսկոպիա. armeniamedicalcenter.am
Արգանդի փողերի լապարոսկոպիա. armeniamedicalcenter.am

Արգանդի փողերի լապարոսկոպիան հնարավորություն է տալիս ախտորոշել առկա ախտաբանությունը և բուժական միջամտություններ կատարել: Մեթոդի արդյունավետությունը բարձր է, իսկ հյուսվածքների...

Պտղի խաղը. հարցազրույց Արմինե Խանամիրյանի հետ. morevmankan.am
Պտղի խաղը. հարցազրույց Արմինե Խանամիրյանի հետ. morevmankan.am

Ե՞րբ է սովորաբար զգացվում պտղի խաղը

Առաջին հղիության ժամանակ ապագա մայրիկը պտղի խաղը զգում է հղիության...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Հեշտոցի դիսբակտերիոզ. morevmankan.am
Հեշտոցի դիսբակտերիոզ. morevmankan.am

Հեշտոցի դիսբակտերիոզը (դիսբիոզ) նորմալ վագինալ միկրոբիոցենոզի խանգարումն է. օգտակար բիֆիդո և լակտոբակտերիաների, նաև՝ պայմանական ախտածին միկրոօրգանիզմների, միջև հարաբերակցության խախտումը...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ
Հեղուկի կուտակում արգանդի փողում. morevmankan.am
Հեղուկի կուտակում արգանդի փողում. morevmankan.am

Արգանդի փողում հեղուկը կուտակվում է արյան շրջաառության և ավշի հոսքի խանգարման արդյունքում բորբոքային գործընթացի՝ սալպինգիտի ֆոնին: Ախտաբանությունն առաջացնում է փողի լորձաթաղանթի ծալքերի կպումներ...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ