Ինֆուզիոն թերապիայի առանձնահատկույթունները հետվիրահատական շրջանում

Ժամանակակից գրականության մեջ ինֆուզիոն թերապիայի խնդիրները վերանայվել են և ստացել հետևյալ ձևակերպումը. 1) համալրել ծավալը, 2) հա­մալրել հեղուկը և 3) համալրել էլեկտրոլիտները:

Ծավալի համալրումը նպատակ ունի վերականգնել ներանոթային կորուստները և կարգավորել հիպո­վո­լեմիան՝ պահպանելու համար հեմոդինամիկան և կեն­սա­կան կարևոր ֆունկցիաները: Այս նպատակին կա­րելի է հասնել իզոօնկոտիկ և իզոտոնիկ լուծույթներով: Հեղուկի համալրումը նպատակ ունի լրացնելու արտաբջջային տարածության գոյություն ունեցող կամ սպառնացող հեղուկի դեֆիցիտը, որը կարող է առա­ջա­նալ մաշկից, մարսողական ուղղուց կամ երիկամներից հեղուկի կորստի պատճառով:

Սա կարելի է իրա­կա­նացնել լուծույթով, որը պարունակում է օսմոտիկ ակտիվ բաղադրիչներ, այսինքն՝ իզոտոնիկ ինֆուզիոն մի­ջոց­ներով: Էլեկտրոլիտային համալրումը նպատակ ունի վերականգնելու օրգանիզմի ողջ հեղուկը (ներբջջային+արտաբջջային), երբ մաշկից, մարսո­ղական ուղղուց կամ երիկամներից հեղուկի կորստի պատ­ճառով փոխվում են ջրային բոլոր տարա­ծությունների ծավալը և բաղադրությունը:

Քանի որ ֆիզիոլոգիական կոլոիդ - օնկոտիկ ճնշում ունեցող կոլոիդ լուծույթները մնում են ներանոթային տարածությունում, իզոտոնիկ էլեկտրոլիտային լու­ծույթ­ները տեղաբաշվում են արտաբջջային տա­րած­քում (պլազմա + ինտերստիցիալ տարածություն), իսկ գլյուկոզայի լուծույթը՝ օրգանիզմի ողջ ջրի մեջ (և ներ-, և արտաբջջային), ապա պարզ է դառնում, որ 1) ծավալի համալրումն արդյունավետ կլինի կոլոիդների ներ­մուծման, 2) հեղուկի համալրումը՝ իզոտոնիկ կրիստալոիդների, իսկ 3) էլեկտրոլիտների կամ ողջ ջրի համալրումը՝ գլյուկոզայի լուծույթների ներմուծ­ման դեպքում:

Նպատակը.

Սույն աշխատանքի նպատակն է վերլուծել ին­ֆուզիոն թերապիայի նոր տակտիկայի ներդրման ար­դյու­նավետությունը՝ պերիտոնիտով հիվանդների հետ­վիրահատական բուժման շրջանակներում:

Նյութը և մեթոդները.

Հետազոտությունը կատարվել է ԵՊԲՀ-ի համա­լ­սա­րանական թիվ 1 կլինիկական հիվանդանոցի վերա­կենդանացման բաժանմունքում: Հետազո­տու­թյան համար ընդգրկվել են այն հիվանդները, որոնք վիրահատվել են պերիտոնիտի կապակցությամբ:

Հետազոտության նյութը կազմել են 13 հիվանդներ (4 կին և 7 տղամարդ)՝ 34–76 տարեկան, որոնց ծանրության աստիճանն ըստ APACHE II-ի եղել է 12.1(5.8, վերակենդանացման բաժանմունքում գտնվելու տևողությունը՝ 4.1(1.5 օր, մահացությունը կազմել է 23.1% (n=3): Ներվիրահատական ինֆուզիան ընդգրկել է կրիստալոիդ (2.7(0.5լ) լուծույթներ: Հեմո­դինամիկան արագ կայունացնելու նպատակով բոլոր հիվանդները անզգայացման ներածումից հետո ստացել են 300–400 մլ NaCl-ի 7.5%-անոց լուծույթ՝ կոլոիդի (0.5 լ Օսլադեքս, 0.6%, 200/0.5) հետ համատեղ:

Հետվիրահատական շրջանում կատարվել է v. jugularis interna-ի կամ v. subclavia-ի կաթե­տե­րավորում: Վերակենդանացման բաժանմունքում գտնվելու ողջ ըթացքում հիվանդները օրական ստացել են 3000 – 3500 մլ կրիստալոիդ (0.9%-անոց NaCl-ի և Ռինգերի լուծույթներ), 1000 մլ Օսլադեքս: Առաջին երկու օրը նշված հեղուկներից բացի ներարկվել է նաև NaCl-ի 7.5%-անոց լուծույթ՝ 400 մլ, և 5%-անոց գլյուկոզա՝ 500 մլ:

Սույն հետազոտության համար անցկացված ին­ֆու­զիոն թերապիայի արդյունավետության չա­փա­նիշ­ներ են հանդիսացել կենտրոնական երակային ճնշումը, նատրիումի խտությունը պլազմայում և պլազ­մայի օսմոլյարությունը:

Արդյուքները.

Հետազոտվող հիվանդների մոտ վերակենդա­նաց­ման բաժանմունքում գտնվելու առաջին օրը կենտրո­նա­կան երակային ճնշումը եղել է բացասական: Հի­պեր­տոնիկ և կոլոիդ լուծույթների ներարկումից հետո գրանցվել է վերջինիս վիճակագրորեն հավաստի աճ 45%-ով (p<0.05), իսկ հետագա օրերին այն կազմել է 11.4(2.9 սմ ջրի ս.: Նատրիումի խտությունը և պլազ­մայի օսմոլյարությունը պահպանվել են համա­պա­տաս­խանաբար 141.5(2.5 մմոլ/լ և 294.6(5.1 մՕսմ/կգ H2O միջակայքում:

Եզրակացություն.

Այսպիսով, ինֆուզիոն թերապիան ծրագրավորելիս հարկավոր է հաշվի առնել ջրային բոլոր տարածք­նե­րում գոյություն ունեցող շեղումները և հեղուկների ըն­տրությունը կատարել՝ ըստ այդմ, ինչի շնորհիվ հնա­րա­վոր կլինի շտկել ջրային հոմեոստազի խան­գա­րում­ները և խուսափել բացասական ջրային բալանսից, ինչը բացասաբար անդրադարնում հիվանդության ելքի վրա:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ