Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
1827 թ. ապրիլի 7-ին անգլիացի դեղագործ Ջոն Ուոկերը վաճառեց առաջին լուցկիները իրավաբան Նիկսոնին
Առաջին հայացքից չկա ավելի հեշտ բան, քան լուցկիների տուփը: Բայց իրականում լուցկու ստեղծման պատմությունը բավականաչափ հետաքրքիր է: Ընդունված է, որ լուցկիների նախատիպերը չոր ճյուղերն են համարվում:
Դրանց օգնությամբ հին մարդիկ կրակ էին անում: Ավելի ուշ դրանց տեղը զբաղեցրեցին բնական հանքերը, որոնք ունակ էին կայծ տալու, հետո՝ հրահանը և կայծքարը: Եվ միայն չինացիները մեր թվարկության 570 թ. սկսեցին ձողիկները հագեցնել՝ ծծմբով շփման համար:
Լուցկու ծննդյան գործում շատ կարևոր դեր է խաղացել սպիտակ ֆոսֆորի բացահայտումը, որը կատարվել է Համբուրգից թոշակառու զինվոր Հեննինգ Բրանդի կողմից 1669 թ.: Նա ուսումնասիրել է այն ժամանավա հայտնի ալքիմիկոսների աշխատանքները՝ ոսկի ստանալու մտադրությամբ: Սակայն փորձերի արդյունքում պատահմամբ ստացվեց ինչ-որ պարզ փոշի, որն ուներ լուսավորելու զարմանալի հատկություն: Բրանդը այն կոչեց «ֆոսֆոր» (հունարենից թարգմանաբար նշանակում է «լուսակիր»):
Անգլիացի դեղագործ Ջոն Ուոկերը, ինչպես դա հաճախ է լինում, դա հայտնագործեց միանգամայն պատահական: 1826 թ. նա, քանի որ դեղագործ էր, խառնում էր քիմիկատները փայտիկի օգնությամբ: Այդ փայտի վերջում ձևավորվեց չորացած կաթիլ: Այն հեռացնելու համար նա հարվածեց փայտիկով հատակին: Կրակ դուրս եկավ: Սկսեց փորձարկել և… 1827 թ. ապրիլի 7-ին տեղի ունեցավ առաջին կոմերցիոն գործարքը: Ուոկերը Նիկսոն իրավաբանին վաճառեց առաջին լուցկիները:
Սակայն Ուոկերը, որը ցուցադրում էր իր բացահայտումը անխտիր բոլորին, ժամանակ չգտավ այն արտոնագրելու: Իսկ ահա Սեմուել Ջոնս անունով երիտասարդը, որը մի անգամ ներկա էր այդ ցուցադրությանը, գիտակցեց հայտնագործության շուկայական արժեքը: Նա լուցկիներն անվանեց «լյուցիֆերչիկներ» և սկսեց դրանք վաճառել տոննաներով, չնայած նրան, որ «լյուցիֆերչիկների» հետ կապված էին որոշ խնդիրներ՝ նրանք վատ էին բուրում և այրման ժամանակ կայծերի ամպեր էին սփռում շուրջկողմ:
1847 թ. վիեննացի քիմիկոս Շրետերը բացահայտում կատարեց՝ լուցկիներն «անվտանգ» դարձնելով: Շրետերը ստացավ «կարմիր» ֆոսֆոր, որը թունավոր չէր: Հաջորդ տարի արդեն լուցկիների գլխիկների կազմի մեջ ներառվեց ծծումբ, բերտոլետյան աղ, մանգանի պերօքսիդ և սոսինձ: Իսկ «լյուցիֆերչիկների» թողարկումն աստիճանաբար դադարեցվեց:
1910 թ. Դայմոնդ Մատչ ամերիկյան ընկերությունը առաջինը ստացավ առողջության համար անվտանգ լուցկիների արտոնագիր: Այդ հայտնագործության կարևորությունն այնքան մեծ էր, որ ԱՄՆ նախագահ Ուիլյամ Տաֆտը հրապարակայնորեն դիմեց արտոնագրի տերերին և խնդրեց նրանց հրաժարվել հեղինակային իրավունքներից: Ընկերությունը համաձայնվեց և 1911 թ. հունվարի 28-ին հրաժարվեց իր հայտնագործության բոլոր իրավունքներից: Այդ պատճառով այսօր լուցկիները փաստացիորեն պատկանում են բոլորին:
Լուցկիները Ռուսաստան հասան XIX դարի 30-ականներին: Քիչ ավելի ուշ հայտնվեցին առաջին լուցկու տուփերը, սկբում դրանք փայտից էին, հետո՝ թիթեղյա: Արդեն այն ժամանակ տուփերին սոսնձում էին էտիկետներ: Վերջինս իր մեջ ո´չ միայն ինֆորմացիա էր պարունակում, այլև զարդարում էր լուցկիները: Դա բերեց նաև կոլեկցիա կազմելու՝ ֆիլումենիայի հանդես գալուն:
Կարդացեք նաև
Պոլ Օյգեն Բլեյլերը ծնվել է 1857 թ. ապրիլի 30-ին Ցյուրիխի (Շվեյցարիա) մերձակայքում գտնվող փոքր քաղաքում: Նա ուսումնասիրել է բժշկություն, ավելի ուշ սովորել է Փարիզում, Լոնդոնում, Մյունխենում, որից հետո...
Աշխատանքի միջազգային կազմակերպությունը (International Labour Organization, ILO, հայերեն՝ ԱՄԿ) ապրիլի 28-ը Աշխատանքի անվտանգության պաշտպանության համաշխարհային օր է հայտարարել...
Ամեն տարի ապրիլի 28-ը Ռուսաստանում նշվում է որպես Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օր կամ Քիմիական անվտանգության օր...
Փամպերսները մարդկության օգտակար հայտնագործություններից են։ 1965 թ. ապրիլի 27-ին ԱՄՆ-ում արտոնագրվել են միանվագ օգտագործման տակաշորերը՝ «Փամպերս» առևտրային ապրանքանիշով...
Ապրիլի 27-ին իրենց տոնը նշում են ամենաբարի մասնագիտություններից մեկի ներկայացուցիչները՝ անասնաբույժները: Բժիշկները, ովքեր բուժում են թռչուններին և կենդանիներին, իհարկե, չեն սպասում իրենց...
Ինտելեկտուալ սեփականությունը թանկ արժի։
Ամեն տարի ապրիլի 26-ը նշվում է որպես Ինտելեկտուալ սեփականության համաշխարհային օր (World Intellectual Property Day)...
Հիվանդացության դեպքերի 90%-ը բաժին է ընկնում Աֆրիկայի հարավային Սահարայի տարածաշրջանին:
Քանի դեռ հիվանդությունը կա, կլինի ոչ միայն վախ, այլև՝ հույս: Սեմուել Բատլեր...
Էդուարդ Կլապերեդը ծնվել է 1873 թ. ապրիլի 24-ին Ժնևում: Բնական գիտություններ և բժշկություն ուսումնասիրելու հետ մեկտեղ նա իրեն նվիրել է հոգեբանությանը, որն ուսումնասիրել է Թեոդոր Ֆլերնոյի՝ իր հարազատ ազգակցի մոտ...
Խորհրդային Հայաստանում երկար ժամանակ եղեռնի թեմայի վրա արգելք էր դրված: Վերջին անգամ եղեռնի զոհերի հիշատակին Հայաստանում եկեղեցիների զանգերը ղողանջել են 1926թ. ապրիլի 24-ին...
Էկոլոգիական տարեթվերի օրացույցում ապրիլի 24-ը նշվում է որպես Լաբորատոր կենդանիների պաշտպանության համաշխարհային օր, որը հաստատվել է կենդանիների վրա հիվանդագին փորձերի դեմ Միջազգային Ասոցիացիայի...
Այսօր գազավորված ջուրը հայտնի է ամբողջ աշխարհում։ 1833 թ. ապրիլի 24-ին ԱՄՆ-ում արտոնագրվեց գազավորված ջուրը: Այդ «հայտագործությամբ» աշխարհը պարտական է բրիտանացի քիմիկոս, աստվածաբան և փիլիսոփա Ժոզեֆ Պրիստլիի, ով...
Գրքի շնորհիվ մենք առաջին հեևթին հնարավորություն ունենք ձեռք բերելու գիտելիքներ, ստանալու գաղափարներ
Ապրիլի 23-ը՝ համաշխարհային գրականության խորհրդանշական տարեթիվը, առիթ է դարձել Գրքի և հեղինակային իրավունքի...
Ճանաչիր քեզ՝ եղիր երջանիկ...
Նախորդ հարյուրամյակի ականավոր հոգեբաններից Ժան Պիաժեն (Jean Piaget) կանխատեսել է, որ XXI հարյուրամյակում հոգեբանությունը կդառնա առաջավոր գիտություններից մեկը: Ըստ էության նրա կանխատեսումը...
Այսօր մեր մեծ տան տոնն է, այսօր ո՛չ միայն մեծ, այլև իրապես գլոբալ տոն է՝ մեր ընդհանուր հարմարավետ տան տոնը, Մայր-Երկրի միջազգային օրը (International Mother Earth Day), որն անց է կացվում...
Ռանկը փորձել է ստեղծել այլընտրանքային գիտական մոտեցում՝ հիմք ընդունելով մարդուն՝ մտքի գիտակից մեկնաբանին և գործողության նախաձեռնության ըմբռնողին...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ընկերության մասին
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն