Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Գաստրոէնտերոլոգիա և լյարդաբանություն

Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղ. ո՞վ է գտնվում ռիսկի խմբում. oncology.am

Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղ. ո՞վ է գտնվում ռիսկի խմբում. oncology.am

Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղը չափազանց ագրեսիվ չարորակ ուռուցք է՝ բաղկացած այս օրգանի ցանկացած մասի գեղձային կամ էպիթելային բջիջներից: Որոշ գեների մուտացիայի արդյունքում ենթաստամոքսային գեղձի բջիջները սկսում են անվերահսկելիորեն բաժանվել՝ առաջացնելով ուռուցք, որը կարող է ներաճել հարևան օրգաններ (ստամոքս, աղիներ, լեղածորան) և ճնշել նրանց, ինչպես նաև տարածվել ամբողջ օրագնիզմով՝ արյան և ավշի հոսքով՝ առաջացնելով մետաստազներ:

Ըստ վիճակագրության՝ ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղը մեծահասակների բոլոր ուռուցքային հիվանդությունների շարքում գրավում է վեցերորդ տեղը: Ուռուցքային հիվանդությունները հիմնականում ախտահարում են 60 տարեկանն անց մարդկանց և հանդիպում է ինչպես տղամարդկանց, այնպես էլ կանանց մոտ:

Այսպիսով, ո՞վ է առաջին հերթին գտնվում ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղով հիվանդանալու ռիսկի խմբում:

Այս հարցին միանշանակ պատասխան դեռևս չկա: Սակայն բժիշկ-ուռուցքաբաններն, այնուամենայնիվ, առանձնացնում են ռիսկի որոշ գործոններ, որոնք կարող են խթանել հիվանդության զարգացմանը: Այդպիսի գործոններ  են սննդակարգում շատ ճարպային և սուր սննդամթերքի առկայությունը, վնասակար սովորությունները (ալկոհոլի չարաշահումը, ծխելը), քրոնիկական պանկրեատիտը, ուռուցքածին նյութերը, ճարպակալումը, շաքարային դիաբետը: Իր դերակատարումն ունի նաև ժառանգական նախատրամադրվածությունը, սակայն, վերջին հաշվով, հիվանդանալ կարող է ցանկացածը:

Ուռուցքային գործընթացքը և կանխատեսումը հիմնականում պայմանավորված է գոյացության հյուսվածաբանական կառուցվածքով: Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի ամենատարածված տեսակը ադենոկարցինոման է: Հազվադեպ է հնարավոր ուռուցքն ինքնուրույն ճանաչել, քանի որ հիվանդության սկիզբը բնութագրվում է ոչ սպեցիֆիկ ախտանիշներով: Երկար ժամանակ այս տեղակայման քաղցկեղն ընթանում է գաղտնի, կարող է լինել միայն համի և հոտի ընկալման խանգարում: Հիվանդության ակնհայտ ախտանիշները հայտնաբերվում են բավականին ուշ ժամկետներում, երբ ուռուցքը հասնում է զգալի չափերի: Հիվանդին անհանգստացնում է որովայնի վերին հատվածներում ցավը, որն ուժեղանում է սննդակարգի խախտման և մեջքի վրա պառկած ժամանակ: Լեղածորանի մեխանիկական ճնշման դեպքում առաջանում է մաշկի, լորձաթաղանթների և սկլերայի դեղնավուն գունավորում, կղանքի գունազրկում, մաշկի քոր: Մեզը դառնում է շագանակագույն:

Ուռուցքը կարող է դրսևորվել նաև աղիների գործունեության խանգարման ձևով՝ ջրիկ կղանք, սրտխառնոց և փսխում: Բարձիթողի դեպքերում որովայնի խոռոչում կուտակվում է մեծ քանակությամբ հեղուկ, կտրուկ նվազում է քաշը, առաջանում է թուլություն, տրամադրության անկում, սակավարյունություն, ախորժակի անկում (հատկապես մսի, ճարպոտ սննդի հանդեպ): Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղը բժիշկը կարողանում է հայտնաբերել որովայնի խոռոչի օրգանների ուլտրաձայնային հետազոտության, համակարգչային տոմոգրաֆիայի, արյան լաբորատոր հետազոտության, լապարոսկոպիայի միջոցով: Սակայն բջիջների ուռուցքային ծագումը և քաղցկեղի տեսակը կարելի է որոշել միայն բիոպսիայի հիման վրա, որին հաջորդում է հյուսվածաբանական հետազոտությունը:

Ցավոք, ներկայում ենթաստամոքսային գեղձի ադենոկարցինոմայի արդյունավետ բուժումը մնում է կասկածի տակ, այն հնարավոր է միայն հիվանդների ընդամենը 10-15%-ի մոտ: Մնացած դեպքերում ուռուցքի հեռացումը միշտ չէ, որ երաշխավորում է հիվանդի լիարժեք ապաքինում: Գեղձի ադենոկարցինոմայի բուժման հիմքն արմատական վիրահատական միջամտությունն է, որի ընթացքում հեռացվում են ենթաստամոքսային գեղձի մի մասը, տասներկումատնյա աղին, լեղապարկը, ստամոքսի և ընդհանուր լեղածորանի մի մասը, մոտակա ավշային հանգույցները:

Ենթաստամոքսային ուռուցքի առանձնահատկություններից է նաև, որ այն շատ քիչ զգայուն է թե՛ քիմիաթերապիային և թե՛ ճառագայթային բուժմանը: Բացի այդ, ուռուցքի տարածվածության պատճառով հաճախ հնարավոր չէ այն հեռացնել և բժիշկները ստիպված են լինում կատարել միայն մի շարք վիրահատական գործողություններ, որոնք հեշտացնում են լեղու դուրս բերումը և ընդամենը լավացնում են հիվանդի ինքնազգացողությունը:

Ցավոք, հարկ է նշել, որ ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի նույնիսկ ժամանակին ախտորոշման և ճիշտ բուժման դեպքում կանխատեսումը հուսադրող չէ: Հիշե՛ք. մարսողության խանգարման ցանկացած ախտանիշ կարող է քաղցկեղի նշան լինել, այդ պատճառով պետք չէ հետաձգել այցը բժշկին: Հատկապես պետք է զգույշ լինեն վնասակար սովորություններ ունեցող միջին և տարեց տղամարդիկ:

Հեղինակ. Վլադիմիր Խրիշչանովիչ, բժշկական գիտությունների դոկտոր
Սկզբնաղբյուր. oncology.am
med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Աղիների միկրոֆլորան. armeniamedicalcenter.am
Աղիների միկրոֆլորան. armeniamedicalcenter.am

Աղիների միկրոֆլորան աղեստամոքսային համակարգի առողջության գրավականն է:

Աղիների բակտերիաները սնվում են բջջանքով և սննդային թելիկներով...

Լակտոզայի անընկալություն. armeniamedicalcenter.am
Լակտոզայի անընկալություն. armeniamedicalcenter.am

Լակտոզայի անընկալությունը սննդային անընկալության տեսակ է, որի դեպքում մարդը չի կարողանում մարսել, կամ վատ է ընդունում կաթը և կաթնամթերքը...

Ի՞նչ ախտանշաններով է արտահայտվում ապենդիցիտը. armeniamedicalcenter.am
Ի՞նչ ախտանշաններով է արտահայտվում ապենդիցիտը. armeniamedicalcenter.am

Ապենդիցիտը հիվանդություն է, երբ ապենդիքսը՝ կույր աղու ելունը, որը  գտնվում է որովայնի ստորին աջ շրջանում, բորբոքվում է և այտուցվում։ Ապենդիցիտը կարող է արտահայտվել ցանկացած տարիքում, բայց ավելի հաճախ...

Վիրաբուժություն
Ստամոքսի այրոց, բուժումը. armeniamedicalcenter.am
Ստամոքսի այրոց, բուժումը. armeniamedicalcenter.am

Այրոցը հաճախ դիտվում է ստամոքսի և 12-մատնյա աղու խոցային հիվանդության, քրոնիկ խոլեցիստիտի, լեղաքարային հիվանդության, դիաֆրագմայի կերակրափողային բացվածքի ճողվածքի ժամանակ...

Հիպերբիլիռուբինեմիա. armeniamedicalcenter.am
Հիպերբիլիռուբինեմիա. armeniamedicalcenter.am

Հիպերբիլիռուբինեմիան արյան մեջ բիլիռուբինի մեծ քանակն է, որն արտաքինից արտահայտվում է մաշկի նորմալ գույնի փոփոխությամբ: Նորմայում արյան մեջ այդ պիգմենտի քանակը չպետք է գերազանցի 20,5 մկմոլ/լ-ը...

Ախտորոշում Լաբորատոր հետազոտություններ
Ո՞րն է Բուրխավեի համախտանիշը. կրծքային վիրաբույժ Սուրեն Վարդանյան. armeniamedicalcenter.am
Ո՞րն է Բուրխավեի համախտանիշը. կրծքային վիրաբույժ Սուրեն Վարդանյան. armeniamedicalcenter.am

Կերակրափողի ինքնաբուխ պատռվածքը եզակի հանդիպող հիվանդություն է, որը կլինիկորեն դրսևորվում է Մակլերի տրիադայով...

Վիրաբուժություն
Գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս. nairimed.com
Գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս. nairimed.com

Ռեֆլյուքս կոչվում է տարբեր հեղուկների հետադարձ հոսքը. տվյալ դեպքում` ստամոքսից կերակրափող։ Գոյություն ունի նաև գազային ռեֆլյուքս  (հետհոսք)՝ ստամոքսի մասսամբ կարծր կամ` հաճախ, հեղուկ պարունակության...

Հելիկոբակտեր պիլորի (Helicobacter pylori). հարցազրույց գաստրոէնտերոլոգ Մարգարիտա Մարգարյանի հետ. armeniamedicalcenter.am
Հելիկոբակտեր պիլորի (Helicobacter pylori). հարցազրույց գաստրոէնտերոլոգ Մարգարիտա Մարգարյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

Ի՞նչ վարակ է հելիկոբակտեր պիլորին:

Հելիկոբակտեր պիլորին գրամ բացասական միկրոբ է, ունի պարույրաձև տեսք և ապրում է ստամոքսաելքի շրջանում...

Լյարդի ճարպային հեպատոզ. հարցազրույց գաստրոէնտերոլոգ Մարգարիտա Մարգարյանի հետ. armeniamedicalcenter.am
Լյարդի ճարպային հեպատոզ. հարցազրույց գաստրոէնտերոլոգ Մարգարիտա Մարգարյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

Լյարդի ճարպային հեպատոզը հիվանդություն է, որի դեպքում լյարդի բջիջներում տեղի է ունենում ճարպի ավելցուկային կուտակում: Դա հավաքական հասկացություն է, և իր մեջ ներառում է երկու ախտաբանական վիճակ...

Կոլոնոսկոպիա. հարցազրույց գաստրոէնտերոլոգ-էնդոսկոպիստ Անդրանիկ Ղազարյանի հետ. armeniamedicalcenter.am
Կոլոնոսկոպիա. հարցազրույց գաստրոէնտերոլոգ-էնդոսկոպիստ Անդրանիկ Ղազարյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

Կոլոնոսկոպիան էնդոսկոպիկ հետազոտություն է, որը նախատեսված է հետազոտելու հաստ աղիքային համակարգը՝ հետանցքից մինչև կույր աղու գմբեթ, երբեմն մինչև բարակ աղու վերջին հատված՝ իլեուս...

Ախտորոշում
Լյարդի ցիռոզ. armeniamedicalcenter.am
Լյարդի ցիռոզ. armeniamedicalcenter.am

Լյարդի ցիռոզը լյարդի տարբեր քրոնիկ հիվանդությունների վերջնական փուլն է: Այն ախտորոշվում է, երբ լյարդի բջիջներում (հեպատոցիտներ) փոփոխությունները դառնում են անվերադարձ:  Լյարդի բջիջները քայքայվում են...

Էնդոսկոպիա. հարցազրույց Անդրանիկ Ղազարյանի հետ. armeniamedicalcenter.am
Էնդոսկոպիա. հարցազրույց Անդրանիկ Ղազարյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

Ի՞նչ է հետազոտում էնդոսկոպիան:

Էնդոսկոպիան հետազոտության եղանակ է, որ օգնությամբ հետազոտում են ամբողջ մարսողական համակարգը...

Ախտորոշում
Վտանգավո՞ր է զկռտոցը, ինչպե՞ս վերացնել. nairimed.com
Վտանգավո՞ր է զկռտոցը, ինչպե՞ս վերացնել. nairimed.com

Դարեր շարունակ մարդկանց հետաքրքրել է զկռտոցի պատճառը, նրանք փորձել են բացատրություններ տալ, ոմանք` խելամիտ, ոմանք՝ հորինված...

Որդանման ելուն (ապենդիքս). ավելո՞րդ, թե՞ կարևոր օրգան. nairimed.com
Որդանման ելուն (ապենդիքս). ավելո՞րդ, թե՞ կարևոր օրգան. nairimed.com

Որդանման ելունը կույր աղու թերաճած ելունն է, որն իր ձևով որդ է հիշեցնում: Մինչև վերջերս այն համարվում էր մարդու օրգանիզմի ավելորդ մաս, որից միայն տհաճություններ կարելի էր սպասել։ Հենց այդ պատճառով տարբեր...

Վիրաբուժություն
Լյարդի ցիռոզ. armeniamedicalcenter.am
Լյարդի ցիռոզ. armeniamedicalcenter.am

Լյարդի ցիռոզը (cirhosis hepatis) քրոնիկ կլինիկաախտաբանական ախտահարում է, որը զարգանում է լյարդի պարենխիմայում ինտերստիցիալ տիպի մատրիքսի շարունակական կուտակման հետևանքով: Ցիռոզը համարվում է...

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ