Օդոնտոգեն հայմորիտով հիվանդների դիմելիության դինամիկան, առաջնային ախտորոշման առանձնահատկությունները և բուժման տակտիկան

Հայ | Рус

Մուտք Գրանցվել

Follow @medpracticcom

Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Քիթ-կոկորդ-ականջ հիվանդություններ

Օդոնտոգեն հայմորիտով հիվանդների դիմելիության դինամիկան, առաջնային ախտորոշման առանձնահատկությունները և բուժման տակտիկան

Բանալի բառեր. վերծնոտային ծոցի բորբոքում, հայմորիտ

Վերծնոտային սինուսի օդոնտոգեն բորբոքումների հաճախականության մասին կարծիքները միանշանակ չեն [1]։ Օդոնտոգեն վերծնոտային սինուսները կազմում են ստոմատոլոգիական բոլոր հիվանդությունների ընդհանուր թվի 3-ից 7%-ը։ Օդոնտոգեն վերծնոտային սինուսիտով հիվանդները կազմում են մոտ 25,8% վերծնոտային ծոցի բորբոքային պրոցեսներով հիվանդների մեջ և դիմածնոտային ստացիոնարների հիվանդների մոտ 7,6% [1-4]։

Ըստ Ա.Ա. Տիմոֆեևի [6], օդոնտոգեն հայմորիտ հանդիպում է 21,3% դեպքերում, ռինոօդոնտոգենը կազմում է դիմածնոտային շրջանի թարախաբորբոքային պրոցեսների ընդհանուր թվի 3,1% և 13% և հայմորիտների դեպքերի 87% և 13% համապատասխանաբար։

Չնայած պարանազալ սինուսիտների ախտորոշման և բուժման, իրոք, նոր օրիգինալ, արդյունավետ մեթոդների ի հայտ գալուն` նրանց քանակը ամեն տարի աճում է [6]։ Համաձայն հայրենական և արտասահմանյան հեղինակների տվյալների խրոնիկական սինուսիտներով հիվանդացությունը վերջին տասը տարվա ընթացքում աճել է ավելի քան 2 անգամ, իսկ Ք. Կ. Ա. ստացիոնարներում հոսպիտացալված հիվանդների տեսակարար կշիռը ամեն տարի աճում է 1,5-2%։

Այսպիսի տարակարծիք տվյալները, հավանաբար, պայմանաորված են ոչ այնքան տարբեր էթիոլոգիայի սինուսիտների իրական հարաբերակցությամբ, այլ տվյալ պաթոլոգիայով հիվանդների հետազոտման առանձնահատկություններով ստոմատոլոգիական և օտոլարինգոլոգիական ստացիոնարներում։ Անհրաժեշտ է նաև նշել, որ տվյալ հիվանդություն ունեցող շատ հիվանդների մոտ ախտաբանական փոփոխություններ շատ կան` ինչպես ատամածնոտային համակարգի, այնպես էլ քթի խոռոչի կողմից։ Դիտվում է սուր, խրոնիկական կամ սրացած խրոնիկական (ատենտ) օդոնտոգեն վերծնոտային սինուսիտների (հայմորիտների), շեշտակի աճ` դիմածնոտային շրջանի և քթախոռոչային համակարգի բորբոքային, դիստրոֆիկ բոլոր հիվանդությունների մեջ։

Կապված կրկնվելու հստակ հակման և կոնսերվատիվ բուժման արդյունավետ մեթոդների բացակայության հետ` խրոնիկական ռեսինուսիտներով հիվանդները հաճախ բախվում են վիրաբուժական բուժման անհրաժեշտության հետ։ Վիրահատությունները, որոնք կիրառվում են նման դեպքերում, կարող են իրականացվել ինչպես դասական ռադիկալ մեթոդներով, այնպես էլ կիրառելով ժամանակակից էնդոսկոպիկ տեխնոլոգիա-ները [8]։

Օդոնտոգեն վերծնոտային սինուսիտներով հիվանդների վիրաբուժական բուժման արդյունքները չի կարելի համարել օպտիմալ [9]։

Հայմորիտի կրկնվելու հաճախականությունը էքստրանազալ վիրաբուժական միջամտության դեպքում կազմում է 50% -ից 64%։

Դրա հետ կապված վերջին տարիներին հայմորիտի ռադիկալ վիրաբուժական բուժման նպատակահարմարությունը կասկածի տակ է դրվում։

Վիրահատական բուժման տարբեր խնայողական մեթոդները նշանակալից չափով կրճատում են բարդությունների թիվը։

Մեր հետազոտության նպատակն է որոշել վերծնոտային սինուսի օդոնտոգեն բորբոքումներով հիվանդների ընդունման հաճախականությունը Զապորոժյե քաղաքի շտապ օգնության քաղաքային կլինիկական հիվանդանոցի (Ա.Ն.Շ.Բ.Օ.Ք.ԿՀ.) դիմածնոտային բաժանմունք, ուսումնասիրել օդոնտոգեն սինուսիտների ախտորոշման համար կիրառվող մեթոդների ինֆորմատիվ լինելը մինչհոսպիտալային փուլում, և գնահատական տալ ստացիոնարում կիրառվող բուժման մեթոդներին։

Նյութերը և մեթոդները

Անցկացվել է օդոնտոգեն վերծնոտային սինուսիտներով հիվանդների 1458 հիվանդության պայմանների ռետրոսպեկտիվ վերլուծություն, որոնք բուժվել են Զապորոժյե քաղաքի շտապ բժշկական օգնության հիվանդանոցում (ԱՆՇԲՕՔԿՀ), որը հանդիսանում է կլինիկական բազա` Պ.Հ. Ուկրա-ինայի Ա.Ն.Զ.Հ.Կ.Բ.Ա., 2004-2010թթ. ժամանակաշրջանում։ Սա այդպիսի ուղղվածության միակ բաժանմունքն է Զապորոժյեյում և մարզում, ուստի մեր կողմից բերված տվյալները արտացոլում են խնդրի վիճակը տարածաշրջանում։

Վերլուծություն անելիս հաշվի են առնվել հիվանդության պատմությունների այնպիսի տվյալներ, ինչպիսիք են ուղարկող հիմնարկի ախտորոշումը, կլինիկական ախտորոշումը, տարիքը, սեռը, բնակության վայրը, գործունեության ոլորտը, անամնեստիկ տվյալները, անցկացված բուժումը։

Բոլոր հիվանդության պատմությունները բաժանված են եղել խմբերի ըստ դրված ախտորոշումների։

Հիվանդության պատմությունները երկու համադրված ախտորոշումներով հաշվառվել են երկու խմբերում, երեք համադրված ախտորոշումներով, օրինակ` խրոնիկական օդոնտոգեն հայմորիտի սրացում, հայմորյան խոռոչ ներաճած կիստա, հայմորյան խոռոչի օտար մարմին` երեք խմբերում։

Արդյունքները և դրանց քննարկումը

Անցկացված վերլուծության արդյունքում պարզվել է. խրոնիկական օդոնտոգեն հայմորիտի սրացում (Խ.Օ.Հ.Ս) ախտորոշումը հաստատվել է 817 (50,2%) հիվանդների մոտ.

խրոնիկական օդոնտոգեն հայմորիտ (Խ.Օ.Հ.) – 308 (19%);
սուր օդոնտոգեն հայմորիտ (Ս.Օ.Հ.) – 40 (2,5%),
հայմորյան խոռոչի թափածակում (Հ.Խ.Թ.) – 181 (11%),
հայմորյան խոռոչի օտար մարմին (Հ.Խ.Օ.Մ.) հոսպիտալացված – 168 (10,3%),
հայմորյան խոռոչի կիստա (Հ.Խ.Կ.) - 112(6,8%),
հայմորիտի ռեցիդիվ նշված է 76 (5,2%) դեպքերում (ըստ Վ.Ա. Մալանչուկի, Ի. Վ. Ֆեդիրկոյի 2006` 4-17% դեպքերում)։

Ընդամենը դրված է 1623 (100%) ախտորոշում (աղյ. 1)։

Աղյուսակ 1

Հիվանդության պատմությունների բաժանումը ըստ ախտորոշումների

Հիվանդների քանակը (բաց. թիվ, %)

Ախտորոշում

2004թ.

2005թ.

2006թ.

2007թ.

2008թ.

2009թ.

2010թ.

Ընդ.

ԽՕՀՍ

37,5

108

45,3

101

48,3

128

55,8

101

51,7

139

51,1

151

814

50,2

ԽՕՀ

21,3

19,8

18,7

11,5

308

18,9

ՍՕՀ

7,4

2,9

1,5

2,5

2,3

2,5

ՀԽԹ

16,1

15,1

10,5

8,2

9,1

181

11,1

ՀԽՕՍ

9,6

12,1

10,5

9,7

10,6

8,7

168

10,3

ՀԽԿ

7,8

4,6

9,5

4,4

7,6

6,6

7,9

112

Ընդամենը

229

238

14,6

209

12,8

229

13,8

195

11,9

272

16,7

251

15,4

1623

100

ԽՕՀ ռեցիդիվ

7,8

2,5

1,9

2,7

Տվյալները, որոնք բերված են աղյուսակ 1-ում, վկայում են այն մասին, որ Զ.Բ.Ա.Հ.Կ. դիմածնոտային վիրաբուժության բաժանմունք ընդունված օդոնտոգեն սինուսիտով հիվանդների ամենամեծ քանակը ընկել է 2009թ.` 272 (16,7%) սինուսիտներ, հոսպիտալիզացիայի ամենացածր ցուցանիշը նշված է 2008թ. – 195 (մոտ 11,9%)։ Ամենից հաճախ դրվել է խրոնիկական օդոնտոգեն հայմորիտի սրացում ախտորոշումը` 817 (50,2%) դեպքերում, որը համապատասխանում է իրական տվյալներին (Շուլման Ֆ.Խ., 2001)։

Սուր օդոնտոգեն հայմորիտ ախտորոշումով հիվանդները կազմել են մինիմալ ցուցանիշը` 2,4%։

Հայմորիտի ռեցիդիվ դիտվել է 2004-2010թթ. միջինը` 5,2% դեպքերում։ 19,3 % դեպքերում դիտվել է տարամիտում ուղարկող հիմնարկի և կլինիկական ախտորոշումների միջև։ 2,6% դեպքերում` դրված կլինիկական ախտորոշումը չի համապատասխանել նկարագրված կլինիկական տվյալներին։

Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկայից և կաբինետներից ուղարկված են եղել 59,2% հիվանդներ, խառը մասնագետների կողմից (Ք.Կ.Ա., նյարդաբան) ուղարկված են հիվանդների 15,7%, իրենք դիմել են ստացիոնար` 14,7%։ 10% դեպքերում ուղարկող հիմնարկի տվյալները բացակայել են։ 2004-2010թթ. ժամանակաշրջանում հիվանդների քանակը ավելացել է միջինը` 1,8%-2,6%։

Ձախ խոռոչի բորբոքում դիտվել է 51%, աջինը` 49% դեպքերում, երկկողմանի ախտահարում հայտնաբերվել է 0,2% հիվանդների մոտ (ըստ Զ. Ն. Լովպաչեի տվյալների (2003)` 53% և 45% համապատասխանաբար)։

Աջ հայմորյան խոռոչը տղամարդկանց մոտ ախտահարվել է 4% հաճախ, քան կանանց մոտ։ Հետաքրքիր է, որ հատկապես 4-5% ձախ խոտոչը ախտահարվել է ավելի հաճախ կանանց մոտ, քան տղամարդկանց (աղյ. 3)։ Ձախ հայմորյան խոռոչում օտար մարմին հայտնաբերվել է երկու անգամով ավելի հաճախ, քան աջում։

Խրոնիկական հայմորիտի ռեցիդիվ (48/63%) և սրացում` (451/55,2%) առավել դիտվել է աջից։

Աղյուսակ 2

Հիվանդների բաժանումը ըստ սեռական պատկանելիության

Սեռ

Ախտորոշում

ԽՕՀՍ բաց. թ., %

ԽՕՀ բաց. թ., %

ՍՕՀ բաց. թ., %

ՀԽՕՍ բաց. թ., %

ՀԽԹ բաց. թ., %

ՀԽԿ բաց. թ., %

Ռեցիդիվ բաց. թ., %

Ընդ. բաց. թ., %

տղամարդ

452

55,4

134

43,5

52,5

35,7

45,5

64,4

851

50,1

կին

362

44,5

174

56,5

47,5

108

64,3

54,4

848

49,9

Աղյուսակ 3

Հիվանդների բաժանումը ըստ հայմորյան խոռոչի ախտահարված կողմերի

Ախտորոշում

կողմերը

ԽՕՀՍտ/կ

ԽՕՀբաց. թ., %

ՍՕՀբաց. թ., %

ՀԽՕՄ

բաց. թ., %

ՀԽԹբաց. թ., %

ՀԽԿբաց. թ., %

Ռեցիդիվ

բաց. թ., %

Ընդ.

բաց. թ., %

Ձախ հայմորյան խոռոչ

232

56,5

55,5

45,5

66,7

447

51,3

177

43,5

44,5

55,5

33,3

422

48,7

Աջ հայմորյան խոռոչ

218

53,4

408

187

46,6

423

Ըստ տարիքային ցուցանիշների վերծնոտային սինուսիտով հիվանդները հետազոտության ժամանակահատվածում բաժանված են եղել խմբերի.

I խումբ – հիվանդներ մինչև 25 տարեկան կազմել են 12,9%,
II խումբ – առավել աշխատունակ տարիքի հիվանդները` 25-50 տարեկան կազմել են ընդհանուր խմբի 63,4%,
III խմբի մեջ մտել են 50 և ավելի տարիք ունեցող հիվանդները (բոլոր հիվանդների 22,7%

Աղյուսակ 4-ում բերված են ցուցանիշներ տղամարդկանց և կանանց քանակի վերաբերյալ` կախված տարիքից և դրված ախտորոշումից։

Աղյուսակ 4

Հիվանդների բաժանումը ըստ տարիքի և սեռի

Տարիք

ԽՕՀՍ

ԽՕՀ

ՍՕՀ

ՀԽՕՄ

ՀԽԹ

ՀԽԿ

Ընդա-

մենը

Մինչ— 25 տ.

բացթիվ

106

211

%	50,5	12,2	2,8	12,2	15	7	13
% ընդհ. թվից	13	8,5	15	15,5	17,7	13,4
տղամարդ ( %)	60	50	66,7	42,3	40,6	46,7	53,3
կին ( %)	40	50	33,3	57,7	59,4	53,3	46,7

25-50 տ

բացթիվ

526

203

113

108

1046

%	50,3	19,3	2,5	10,7	10,3	6,6	64,3
% ընդհ. թվից	64,5	66	65	67,3	60	62,5
տղամարդ ( %)	59,4	41	57,7	33,6	47,2	48,6	51
կին (в %)	40,6	59	43,3	66,4	52,8	51,4	49

51 տ — ավել

բացթիվ

182

366

%	49,7	21,5	2,1	7,8	11	7,3	22,6
% ընդհ. թվից	22,4	25,6	20	17,3	22,7	24,1
տղամարդ ( %)	38,3	48	25	38	51,2	37	42
կին (в %)	61,7	52	75	62	48,8	63	58

Ընդամենը

814

308

168

181

112

1623

Աղյուսակ 4-ի ցուցանիշները վկայում են այն մասին, որ հիվանդների մոտ 65%-ը եղել են 25-50 տարեկան։ Ըստ Զ. Ն. Լովպաչեի (2003) տվյալների` այդ ցուցանիշը կազմում է 72%, ըստ Վ. Վ. Չերնիշևի տվյալների (2006)` 80%։ Օդոնտոգեն սինուսիտով եղել են 21-40 տարեկան հասակում։ Ռեցիդիվի ամենամեծ ցուցանիշը դիտվել է հիվանդների II խմբում` 48 (62%)։

Չնայած ստոմատոլոգիական օգնության բավականին բարձր մակարդակին ժամանակակից քաղաքներում և մարզային կենտրոններում, օդոնտոգեն սինուսիտով հիվանդների 76.3% Զապորոժյե քաղաքի բնակիչներն են։

Աշխատող հիվանդները կազմել են բոլոր հիվանդների 65%-ը, չաշխատողները` 32, սովորողները և ուսանողները` մոտ 3%։

Աշխատունակ տարիքի անձանց գերա-կշռումը այս կարգի հիվանդների մեջ վկայում է քննարկվող խնդրի արդիականության մա-սին տնտեսական տեսանկյունից։

Աղյուսակ 5

Ստացիոնարում գտնվելու միջին ժամկետները (մահճ. օրեր)

Մահճ. օր		ԽՕՀՍ	ԽՕՀ	ՍՕՀ	ՀԿՕՄ	ՀԽԹ	ՀԽԿ	Ընդամենը
Մինչ— 7 օր	ընդհ. թիվ %	85 10,5	40 12,9	12 30	40 22	28 16,6	6 5,3	211 13
	տղամարդ ( %)	62,8	52,5	50	52,5	39	83,3	55,5
	կին (в %)	37,2	47,5	50	47,5	61	16,7	44,5
8-14 օր	ընդհ. թիվ %	455 55,8	209 67,8	26 65	117 64,6	112 66,6	83 74,1	1002 61,7
	տղամարդ ( %)	50,9	42,5	50	43	31	43,3	45,5
	կին ( %)	49,1	57,5	50	57	69	56,7	55,5
15-25 օր	ընդհ. թիվ %	256 31,5	53 17,2	2 5	21 11,6	28 16,6	22 19,6	382 23,5
	տղամարդ (%)	61	39,6	100	55	46,4	54,5	55
	կին( %)	39	60,4	0	45	54,4	45,5	45
26 օր — ավելի	ընդհ. թիվ %	18 2,2	6 1,9	0 0	3 1,6	0 0	1 0,8	28 1,6
	տղամարդ ( %)	61	50	0	100	0	0	62
	կին ( %)	39	50	0	0	0	100	38
Ընդամենը		814	308	40	181	168	112	1623

Ստացիոնարում գտնվելու ժամկետների երկարում դիտվել է 50-ից ավելի տարիք ունեցող հիվանդների մոտ, որը համապատասխանում է գրականության տվայլներին (Շուլման Ֆ. Ի., 2003)։ Աշխատունակության կորստի միջին ժամկետը կազմել է 13՞5օր (աղյ. 5)։

Խրոնիկական հայմորիտով (52%) և հայմորյան խոռոչի կիստայով (59%) հիվանդների մեծ մասը ընդունվել են ստացիոնար 1 ամսից մինչև 1 տարի ժամկետում` հիվանդության առաջին նշանների երևան գալու պահից սկսած (աղյ. 6)։

Հայմորյան խոռոչի թափածակումով հիվանդների 62.5% և սուր օդոնտոգեն հայ-մորիտով հիվանդների 79 % հոսպիտալացվել են առաջին օրերի ընթացքում։

Հիվանդները ստացիոնար են ընդունվել հետևյալ ժամկետներում` 40%-ը մինչև 14 օր հիվանդության սկզբից, 12.6%` 15 օրից մինչև 1 ամիս, 20% 1ամսից մինչև 1 տարի, հիվանդների 8.8%-ը հիվանդության սկզբից 1 տարի հետո։ Ընդունվածների 6%-ի մոտ հոսպիտալիզացիայի ժամկետները նշված չեն (աղյ. 6)։

Աղյուսակ 6

Միջին ժամկետները` հիվանդության սկզբից մինչև հոսպիտալիզացիան (օրեր)

Հոսպիտալիզացիայի ժամկետ		ԽՕՍՀ	ԽՕՀ	ՍՕՀ	ՀԽՕՄ	ՀԽԹ	ՀԽԿ	Ընդ.
Առաջին օրերի ընթացքում	ընդհ. թիվ %	36 4,4	14 4,5	7 17,5	44 26,2	89 49,2	3 2,7	193 11,8
	տղամարդ (%)	50	42,8	57,1	34,1	52,8	100	48
	կին (%)	50	57,2	42,9	65,9	47,2	0	52
Մինչ— 7 օր	ընդհ. թիվ %	228 28	3 10,7	8 45	31 18,4	46 25,4	14 12,5	370 22,8
	տղամարդ (%)	60,2	63,6	50	32,2	43,5	42,8	55
	կին (%)	59,8	36,4	50	67,8	56,5	57,2	45
8-ից 14 օր	ընդհ. թիվ %	207 25,3	34 11	4 10	24 14,3	17 9,4	5 4,5	291 17,8
	տղամարդ (%)	58,4	41,2	50	29,2	41,2	40	53
	կին (%)	41,6	58,8	50	70,8	58,8	60	47
15 օրից մինչ— 1 ամիս	ընդհ. թիվ %	128 15,8	39 12,7	2 5	17 10,1	7 3,9	11 9,8	204 12,6
	տղամարդ (%)	45,7	33,3	50	58,8	42,8	36,4	44
	կին (%)	54,3	66,7	50	41,2	57,2	63,6	56
1-6 ամիս	ընդհ. թիվ %	124 15,3	93 30,3	1 2,5	17 10,1	13 7,2	39 34,8	287 17,7
	տղամարդ (%)	52	34,4	100	11,8	38,5	56,4	44
	կին (%)	48	65,6	0	88,2	61,5	63,6	56
6 ամսից մինչ— 1 տարի	ընդհ. թիվ %	19 2,3	7 2,3	0 0	5 3	2 1,1	5 4,5	38 2,3
	տղամարդ (%)	68,4	57,1	0	0	50	60	55
	կին (%)	31,6	42,9	0	100	50	40	45
1 տարուց ավել	ընդհ. թիվ %	39 4,8	64 2,8	0 0	18 10,7	0 0	23 20,5	144 8,8
	տղամարդ (%)	56,4	48,4	0	38,9	0	43,5	47
	կին (%)	45,6	51,6	0	61,1	0	56,5	53
Նշված չեն ժամկետները	ընդհ. թիվ %	33 4	24 7,8	8 20	12 7,1	7 3,9	12 10,7	96 5,9
	տղամարդ (%)	45,4	54,2	62,5	41,7	28,6	33,3	49
	կին (%)	54,5	45,8	37,5	58,3	71,4	66,7	51
Ընդամենը		814	308	40	168	181	112	1623

Ստացիոնարում բոլոր հիվանդների մոտ հավաքվել է հիվանդության պատմությունը, անցկացվել են կլինիկական հետազոտություններ, ռենտգեն հետազոտություն, արյան և մեզի ցուցանիշների վերլուծություն։

Առավել հաճախ հանդիպող հիվանդության առաջին ախտանիշները բերված են աղյուսակ 8-ում։ Ըստ աղյուսակի, առավել հաճախ հայմորիտի առաջնային նշաններ եղել են ցավը պատճառային ատամում (24%), հայմորյան ծոցի հետ հաղորդակցության երևան գալը (24%), ցավը վերին ծնոտում (22%) (աղյ. 9)։

Աղյուսակ 7

Հիվանդների մոտ ռեցիդիվի զարգացման միջին ժամկետները

Հոսպիտալիզացիայի ժամկետները	Օրի ընթացքում	Մինչ— 7 օր	8-14օր	15 օրից 1 ամիս	1-6 ամիս	6 ամսից 1տարի	1 տարի — ավել
Ընդհ. թիվ	0	6	14	8	20	3	18
Տղամարդ (%)	0	83	92	62,5	40	67	50
Կին (%)	0	17	8	37,5	60	33	50

Աղյուսակ 8

Առավել հաճախ հանդիպող ախտանիշները հիվանդի առաջնային այցի ժամանակ

Ախտանիշ		ԽՕՀՍ		ԽՕՀ	ՍՕՀ	ՀԽՕՄ	ՀԽԹ	ՀԽԿ	Ընդա- մենը
Դեմքի այտուց	բաց.թ.	83	13		7	10	9	4	126
Դեմքի այտուց	%	6,6	3,5		11,5	5	7,2	2,25	7,7
Ցավ պատճառայինատամներում	բաց.թ.	265	40		10	44	16	25	400
Ցավ պատճառայինատամներում	%	21,3	10,5		16,4	22	12,6	14	24
Թարախահոսք քթից	բաց.թ.	221	48		6	3	11	9	298
Թարախահոսք քթից	%	17,7	12,7		10	1,5	8,7	5	18,3
Ցավ վերին ծնոտում	բաց.թ.	250	56		9	5	19	18	356
Ցավ վերին ծնոտում	%	20,2	14,7		14,7	2,5	15	10,1	22
Հաղորդակցության առկայություն	բաց.թ.	250	159		21	135	30	84	679
Հաղորդակցության առկայություն	%	20,2	42		34,5	67,5	23,8	47	42
Գլխացավեր	բաց.թ.	34	12		4	1	3	5	59
Գլխացավեր	%	2,8	3,2		6,5	0,5	2,5	3	3,6
Վերին ծնոտի դեֆորմացիա	բաց.թ.	-	-		-	-	5	-	5
Վերին ծնոտի դեֆորմացիա	%						4		0,3
Ջերմություն	բաց.թ.	71	5		2	1	1	5	85
Ջերմություն	%	5,8	1,3		3,2	0,5	0,7	3	5,2
Նշված չէ	բաց.թ.	68	46		2	1	32	28	177
Նշված չէ	%	5,5	12,1		3,2	0,5	25,5	15,7	11

Աղյուսակի ամփոփ վերլուծության դեպքում կարելի է ասել, որ տեղային ախտանիշները առավել արտահայտված են ԽՕՀՍ դեպքում։

Աղյուսակ 9-ից երևում է գանգատները` վերին ծնոտի շրջանում ցավ (51.2%) օրոանտրալ հաղորդակցության առկայություն (45%), քթից թարախային արտադրություն (մոտ 32%), եղել են առավել հաճախ։

Աղյուսակ 9

Առավել հաճախ հանդիպող ախտանիշները հիվանդի առաջնային այցի ժամանակ

Ախտանիշ		ԽՕՀՍ	ԽՕՀ	ՍՕՀ	ՀԽՕՄ	ՀԽԹ	ՀԽԿ	Ընդա- մենը
Ցավ վերին ծնոտի շրջանում	բաց.թ.	482	128	43	58,	59	64	834
Ցավ վերին ծնոտի շրջանում	%	59	29,7	45,2	31,8	42,1	32	51,2
Քթի փակվածություն	բաց.թ.	203	29	11	8	18	12	281
Քթի փակվածություն	%	24,8	6,7	11,5	4,3	12,8	6	17,3
Քթից թարախահոսություն	բաց.թ.	399	67	11	6	15	24	522
Քթից թարախահոսություն	%	49	15,5	11,5	3,2	10,7	12	32,1
Գլխացավեր	բաց.թ.	87	39	5	1	7	11	150
Գլխացավեր	%	10,6	9	5,2	0,5	5	5,5	9,2
Վերին ծնոտում դիսկոմֆորտի զգացում	բաց.թ.	58	22	3	15	19	24	141
Վերին ծնոտում դիսկոմֆորտի զգացում	%	7	5,1	3,1	8,2	13,5	12	8,7
Ընդհանուրթուլություն	բաց.թ.	47	11	4	2	4	5	63
Ընդհանուրթուլություն	%	5,7	2,5	4,2	1	2,8	2,5	3,9
Դեմքի այտուց	բաց.թ.	54	16	6	14	12	4	106
Դեմքի այտուց	%	7	3,7	6,3	7,6	8,5	2	6,5
Օրոանտրալ խուղակ	բաց.թ.	450	117	12	88	6	56	729
Օրոանտրալ խուղակ	%	55	27,2	12,6	48,3	4,2	28	45

Վերին ծնոտի շրջանի ցավերից և օրոանտրալ խուղակի առկայությունից մյուսներից ավելի հաճախ գանգատվել են ԽՕՀՍ և ՍՕՀ հիվանդները` 59% և 45.2% դեպքերում համա-պատասխանաբար։

Դեմքի այտուցից (8.5%) և դիսկոմֆորտի զգացումից (13.5%) հաճախ գանգատվել են հայմորյան խոռոչի կիստա ունեցող հիվանդները։ Ամենաքիչ գանգատներ ներկայացրել են հայմորյան ծոցի օտար մարմին ունեցող հիվանդները, ամենաշատը` ԽՕՀՍ հիվանդները։

Բոլոր հիվանդների 6.2%-ի մոտ տեղային ստատուսը նկարագրված է առանց հիվանդության նշանների. այդպիսի պարկեր հաճախ հայտնաբերվել է ԽՕՀ (10.9%) հիվանդների մոտ։ Օրոանտրալ խուղակի առկայությունը նկարագրված է 946 (58.1%) դեպքերում, պատճառային ատամի առկայությունը` 404 (24.8%), իսկ քթից թարախային արտադրություն տեղային ստատուսում նշվել է 208 (12.7%) դեպքերում (աղյ. 10)։

Աղյուսակ 10

Հոսպիտալիզացիայի ժամանակ օդոնտոգեն հայմորիտների առավել հանդիպող տեղային նշաններ

Ախտանիշ			ԽՕՀՍ	ԽՕՀ	ՍՕՀ	ՀԽՕՄ	ՀԽԹ	ՀԽԿ	Ընդամենը
Դեմքի այտուց		բաց.թ.	97	8	2	7	3	6	123
		%	8,1	1,9	3,1	2,7	2,5	2,8	7,5
Պատճառային ատամի առկայություն		բաց.թ.	278	64	14	2	24	22	404
Պատճառային ատամի առկայություն		%	23,3	15,8	22,2	0,8	20	10,4	24,8
Բերան քթային փորձ	դրական	բաց.թ.	90	42	5	63	6,	30	236
	դրական	%	7,5	10,4	7,9	25	5	14,2	14,5
	բացասակ.	բաց.թ.	33	16	3	8	7	5	72
	բացասակ.	%	2,7	3,9	4,7	3,1	6	2,3	4,4
Քթից արտադրություն		բաց.թ.	163	23	10	3	5	4	208
Քթից արտադրություն		%	13,7	5,7	15,8	1,1	4,1	1,9	12,7
Օրոանտրալ հաղորդակցության խանգարում		բաց.թ.	402	199	26	164	48	107	946
Օրոանտրալ հաղորդակցության խանգարում		%	33,8	49,3	41,2	65	40	50,7	58,1
Դժվարացված քթային շնչառություն		բաց.թ.	106	7	2	2	2	9	128
Դժվարացված քթային շնչառություն		%	8,9	1,7	3,2	0,8	1,6	4,2	7,8
Տեղային ստատուսը նկարագրված է առանց պաթոլոգիայի		բաց.թ.	20	44	1	4	25	28	102
Տեղային ստատուսը նկարագրված է առանց պաթոլոգիայի		%	1,6	10,9	1,5	1,6	20,8	13,2	6,2

Դրական բերան-քթային փորձի ախտանիշը հաճախ նշվում է հայմորյան խոռոչի թափածակում ախտորոշումով հիվանդների մոտ` 25% դեպքերում, պատճառային ատամ այտնաբերվել է նույն հաճախականությամբ ՍՕՀ (23.3%), ԽՕՀՍ (22.2%) և հայմորյան խոռոչի կիստա (20%) ունեցող հիվանդների մոտ, սակավ` հայմորյան խոռոչի թափածակում ախտորոշումով հիվանդների մոտ (0.8%)։

Համակարգչային տոմոգրաֆիա, մինչև ստացիանոր ընդունվելը անց կացվել է 3 հիվանդների մոտ։

Մեր կողմից վերլուծած հիվանդության պատմություններում տվյալներ, ամբուլատոր պայմաններում մինչհոսպիտալային էտապում հայմորյան խոռոչների ռենտգեն հետա-զոտություն անցկացնելու մասին, չեն եղել։

Ստացիոնարում քթի հավելյալ խոռոչների ռենտգեն հետազոտություն և օրտոպանտոմոգրամ անց է կացվել 97.5% դեպքերում։

65% հիվանդների մոտ վերծնոտային ծոց բորբոքում ախտորոշվել է միայն անցկացված ստոմատոլոգիական միջամտություններից (ատամների բուժում կամ հեռացում) և դրա հետևանքով առաջացած բարդություններից (հայմորյան խոռոչի թափածակում, պլոմբանյութի և հեռացված ատամների արմատների վերծնոտային սինուս ընկնելը)։

Սինուսիտների բաց ձևերով հիվանդները կազմել են ընդհանուր թվի 62.6%-ը։

Ռենտգեն հետազոտության արդյունքները բերված են աղյուսակ 11-ում։

Աղյուսակ 11

Օդոնտոգեն հայմորիտով հիվանդների ռենտգեն հետազոտության տվյալները հոսպիտալիզացիայից հետո

Ռենտգենաբանական նշան			ԽՕՀՍ	ԽՕՀ	ՍՕՀ	ՀԽՕՄ	ՀԽԹ	ՀԽԿ	Ընդամենը
Հայմորյան խոռոչի մթագնում	Ընդ.	բաց.թ.	613	188	23	35	37	40	936
	Ընդ.	%	75	60,6	60	25,5	36,7	18,6	57,5
	տղ.	բաց.թ.	344	84	11	19	18	8	484
	տղ.	%	56	44,6	47,8	54,3	48,6	20	51,7
	կին	բաց.թ.	269	104	12	16	19	32	452
	կին	%	44	55,4	52,2	45,7	51,3	80	48,2
Հայմորյան խոռոչի լորձաթաղանթի հաստացում	Ընդ.	բաց.թ.	7	21	0	3	2	6	39
	Ընդ.	%	0,9	7	0	2,2	2	2,8	2,3
	տղ.	բաց.թ.	5	8	0	3	1	5	22
	տղ.	%	71,5	38	0	100	50	83,4	56
	կին	բաց.թ.	2	13	0	0	1	1	17
	կին	%	28,5	62	0	0	50	16,6	44
Հայմորյան խոռոչի շղարշավորում	Ընդ.	բաց.թ.	6	5	2	6	1	2	22
	Ընդ.	%	0,73	1,6	5,2	4,4	1	1	1,3
	տղ.	բաց.թ.	3	0	0	4	0	2	9
	տղ.	%	50	0	0	66,7	0	100	41
	կին	բաց.թ.	3	5	2	2	1	0	13
	կին	%	50	100	100	33,3	100	0	59
Հայմորյան խոռոչի օդատարության նվազում	Ընդ.	բաց.թ.	99	17	5	3	5	8	137
	Ընդ.	%	12	5,5	12,8	2,2	5	6,4	8,4
	տղ.	բաց.թ.	53	10	4	2	4	5	78
	տղ.	%	53,5	59	80	66,7	80	62,5	57
	կին	բաց.թ.	46	7	1	1	1	3	59
	կին	%	46,4	41	20	33,3	20	37,5	43
Վերին ծնոտի ոսկրային հյուսվածքի դեստրուկցիայի օջախ	Ընդ.	բաց.թ.	30	13	2	7	25	3	80
	Ընդ.	%	3,6	4,2	5,2	5,1	24,7	1,4	4,9
	տղ.	բաց.թ.	17	7	2	1	12	1	40
	տղ.	%	56,6	54	100	14,3	48	33,3	50
	կին	բաց.թ.	13	6	0	6	22	2	40
	կին	%	43,3	46	0	85,7	52	66,7	50
Օտար մարմին հայմորյան խոռոչում	Ընդ.	բաց.թ.	16	12	1	17	1	131	178
	Ընդ.	%	1,9	3,8	2,5	12,4	1	61	11
	տղ.	բաց.թ.	8	6	1	7	1	43	66
	տղ.	%	50	50	100	41,2	100	33	37
	կին	բաց.թ.	8	6	0	10	0	88	12
	կին	%	50	50	0	58,8	0	67	63
Ստվեր գմբեթի ձ—ով	Ընդ.	բաց.թ.	0	6	1	2	21	0	30
	Ընդ.	%	0	2	2,5	1,5	20,8	0	1,8
	տղ.	բաց.թ.	0	2	1	0	8	0	11
	տղ.	%	0	33,3	100	0	38	0	36,7
	կին	բաց.թ.	0	4	0	2	13	0	19
	կին	%	0	66,7	0	100	62	0	63,3
Ռենտգենագրամ առանց պաթոլոգիայի կամ փոփոխության նշանների	Ընդ.	բաց.թ.	5	6	2	2	0	10	25,
	Ընդ.	%	0,6	2	5,2	1,5	0	4,7	1,5
	տղ.	բաց.թ.	3	2	1	0	0	8	14
	տղ.	%	60	33,3	50	0	0	80	56
	կին	բաց.թ.	2	4	1	2	0	2	11
	կին	%	40	66,7	50	100	0	20	44
Բորբոքման ռենտգենաբանական նշաններ չեն նկատվել	Ընդ.	բաց.թ.	43	42	4	65	9	15	178
	Ընդ.	%	5,2	13,5	10,3	47,5	9	7	11
	տղ.	բաց.թ.	23	18	2	28	5	7	83,
	տղ.	%	54	43	50	43	55,5	46,7	47
	Կին	բաց.թ.	20	25	2	35	4	8	95
	Կին	%	46	57	50	57	44,5	53,3	53
Ընդամենը		բաց.թ.	819	310	39	137	101	215
Ընդամենը		%	100	100	100	100	100	100

Աղյուղակ 11-ի վերլուծությունից երևում է, որ ԽՕՀՍ ժամանակ հայմորյան խոռոչի մթագնում հանդիպում է ավելի հաճախ քան հայմորիտի մյուս ձևերի ժամանակ։ Ընդհանրապես, տվյալ ռենտգենաբանական նշանը նկատվել է մյուսներից հաճախ։

Հայմորյան խոռոչի թաղանթի հաստացում նշված է ԽՕՀ 21(53.8%) դեպքերում։ Հայմորյան խոռոչի շղարշացում` հայմորյան խոռոչի թափածակումների և ԽՕՀ ժամանակ նկարագրված է 6 (27.2%) դեպքերում։

Կանանց մոտ օտար մարմին հայմորյան խոռոչում հայտնաբերվել է 40%-ով ավելի հաճախ, քան տղամարդկանց մոտ։

Տղամարդկանց մոտ հեռացված ատամի արմատը հայմորյան խոռոչում հանդիպել է 7 (63.3%) դեպքերում, պլոմբանյութը` 25 (22.2%), իսկ կանանց մոտ` 4 (36.6%) և 88 (77.8%) դեպքերում` համապատասխանաբար։

Պատճառային ատամները մինչև հոսպիտալիզացիան հեռացված են 65% հիվանդ-ների մոտ, ստացիոնարում։

Պատճառային ատամներ հաճախ հան-դիսացել են 16.26-45.7%, 17.27-25%, 18.28-10%, 15.25-9%, 14.24-3.5%, 13.23-1.3% դեպքերում, պատճառային ատամը չի նկարագրված 4.5% դեպքերում։ Մեկ պատճառային ատամից ավել նկարագրված է 27% հիվանդների մոտ։

Բոլոր հիվանդներին անց է կացվել դեղորայքային բուժում. հակաբիոտիկներ, հա-կահիստամինային, հակաբորբոքային պրեպարատներ (աղյ. 12)։ Հակաբիոտիկների նշանակումը ադեկվատ չէ։ Երկու և ավելի հակաբիոտիկների օգտագործումը արտահայտված բորբոքման կլինիկայի բացակայության դեպքում:

70% դեպքերում անց է կացվել վիրաբուժական բուժում. խուղակի պլաստիկա (7.7%), ռադիկալ հայմորոտոմիա (83%), ցիստոհայմորոտոմիա (8.2%)։ Վիրահատվածների մեջ սուր հայմորիտով հիվադները կազմել են բոլոր հետազոտված հիվանդների 1.8% և մոտ 44% տվյալ խմբում։

ԽՕՀՍ վիրահատված է բոլոր հիվանդների 31%-ը և 57% ԽՕՀՍ` ախտորոշումով։

Կոնսերվատիվ բուժում անց է կացվել 35 (2.4%) խրոնիկական օդոնտոգեն հայմորիտով հիվանդների մոտ, 12 (0.8%) հիվանդներին` հայմորյան խոռոչի օտար մարմին աշխտորոշումով։

Այսպիսով, օդոնտոգեն սինուսիտների կանխարգելման, ախտորոշման (այդ թվում նաև տարբերակիչ ախտորոշման) և բուժման պրոբլեմը հանդիսանում է ստոմատոլոգիայի արդիական խնդիրը։

Հիվանդության զարգացման պատճառների մեջ զգալի մաս են կազմում այն ախտաբանական պրոցեսները, որոնց զարգացմանը նպաստել է ոչ ճիշտ բժշկական տակտիկան` վերին ծնոտի աղորիքների շրջանում խրոնի-կական բորբոքային պրոցեսների բուժման ժամանակ։

Աղյուսակ 12

Դեղորայքային բուժումը, որը ստացել են օդոնտոգեն հայմորիտով հիվանդները ստացիոնար ընդունվելուց հետո

Դեղորայքի անվանումը	ԽՕՀՍ	ԽՕՀ	ՍՕՀ	ՕՀԹ	ՀԽԿ	ՀԽՕՄ	Ընդ.	4711
Լինկոմիցին	673	286	33	170	107	136	1405	1807 (նշանակված դեղամիջոցների 38,3%)
Ռիֆամպիցիլին	24	4	2	4	2	3	39
Ցեֆազոլին	30	10	3	3	1	5	52
Ցեֆտրիակսոն	62	9	8	2	7	6	94
Ցեֆոտոքսին	8	6	2		1	-	17
Սոլբակտոմաքս	13	1	1	2	2	1	20
Ամպիոքս	15	3	-/-	3	-/-	-/-	21
Գենտամիցին	10	4	/--	2	3	2	21
Պոլիմիկ	28	6	2	2	3	9	50
Ակսեֆ	14	2	1	2	-/-	4	23
Էմսեֆ	13	2	1	1	1	1	19
Աուգմենտին	12	2	-/-	-	1	3	18
Էտամզիլատ	14	8	-/-	1	7	8	38
Երկու հակաբիոտիկներ	153	21	10	9	9	19	221	221 (4,6%)
Դիազոլին	153	47	8	36	19	25	268	553 (11,7%)
Սուպրաստին	112	70	11	28	29	35	285	553 (11,7%)
Մետրոգիլ	72	14	7	6	5	6	110	110 (2,3 %)
Խերրատա	27	1		1	1	3	33	33 (0,7 %)
Դեքսամետազոն	103	34	3	12	25	31	208	208 (4,4%)
Անալգին+դիմեդրոլ	318	125	12	61	43	78	637	1012 (21,4%)
Կետանոլ+դիմեդրոլ	199	50	11	55	27	33	375	1012 (21,4%)
Կետանոլ	108	62	9	27	225	32	263	263 (5,5%)
Քթի կաթիլներ	129	30	8	49	11	28	255	255 (5,4%)
Լինեկս	51	15	5	4	5	5	85	85 (1,8 %)
Լորիզոն	56	19	4	11	11	9	110	197(4,1%)
Լորատոդին	34	24		6	7	3	74
Լորանո	5	1	3	1	-/-	3	13

Ռադիկալ վիրաբուժական բուժման ավանդական մեթոդների կիրառումը հաճախ ուղեկցվում պրոցեսի խրոնիզացիայով։

Գրականություն

Շարգորոդսկի Ա.Գ. Դիմածնոտային շրջա-նի հյուսվածքների բորբոքային հիվանդություններ, Մ., 2001-էջ 86-98։
Շուլման Ֆ.Ի. Վերծնոտային խոռոչների օտար մարմին։ Բժշկի տակտիկան Վ. Ա. Կոզլով Ֆ.Ի. Շուլման։ II ստոմատոլոգների համառուսաստանյան VII համագումարի աշխատանքներ, 10-13 սեպտեմբերի 2001թ., ք. Մոսկվա 2001, էջ 98-100։
Սիպկին Ա.Մ. Օդոնտոգեն վերծնոտային սինուսիտներով հիվանդների ախտորոշումը, բուժումը և վերականգնումը էնդոսկոպիկ տեխնիկայի կիրառումով. բժկ. գիտ. թ. դիսերտացիայի ավտոռեֆերատ, մասն. 14.00.21 Մոսկվա, 2005-էջ 20։
Hirata Y.A. Clinical investigation of oro-maxillary sinus-perforation clue to tooth extraction II Kգkubyգ Gakkai Zassi, 2001,3, p. 28-30.
Օդոնտոգեն Հայմորիտներ Ա.Ա. Տիմոֆևն, Գ. Պ. Բերնասդկայա, Լ.Ֆ. Կորչակ, Ս. Պ. Կոլոմիեց, Կիև, Չերնովա ոուտա Տուրս 2002, էջ 48-50։
Լոպատին Ա.Ս. Օդոնտոգեն վերծնոտային սինուսիտի վիրաբուժական բուժումը։ Ա.Ս. Լոպատին, Ս.Պ. Սիսոլյատին, Պ.Գ. Սիսոլյատին II ռուս ստոմ. ամսագիր, 2001-N3 էջ 24-28։
Եմելյանով Լ.Մ. Թարախային հայմորիտի բուժման արդյունավետությունը իզոթիոբրամինով լազերոֆորոզով։ Օտոլարինգոլոգների 16 համագումարի աշխ. Ս. Պետերբուրգ, 2001, էջ 56-57։
Վիշնյակով Վ.Վ. Քթի խոռոչի և հարքթային ծոցերի անատոմիական կառուցվածքի տարբերակները համակարգչային տոմոգրաֆիայի ժամանակ. II Վեստնիկ օտոռինոլարինգոլոգիի-2004. N0, էջ 65-67։
Բոգատով Ա.Ի. Օդոնտոգեն վերծնոտային սինուսիտներով հիվանդների վիրաբուժական բուժման ժամանակ առաջացած բարդությունների և սխալների վերլուծությունը ժամանակակից ստոմատոլոգիայի արդիական հարցեր Սամարա, 2000, էջ 102-103։

08.01.2013

Հեղինակ. Ա.Գ. Գուլյուկ, Ս.Դ. Վարժապետյան Պ.Հ. Ուկրաինայի Ա.Ն.Զ.Հ.Կ.Բ.Ա.УДК 616.216-002

Սկզբնաղբյուր. Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 4.2012 (52)

Աղբյուր. med-practic.com

Պարբերականի էլեկտրոնային տարբերակի հովանավոր.

ՏԵՎԱ դեղագործական ընկերության ներկայացուցչությունը Հայաստանում

Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին

ԳԻՏԱԿԱՆ ԲԺՇԿՈՒԹՅՈՒՆ
Հետևե′ք մեզ ֆեյսբուքում

Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Քթի ծայրային արատի վերականգնում պարամեդիալ ճակատային լաթով. armeniamedicalcenter.am

Մարդկության պատմության ամբողջ ընթացքում, արտաքին տեսքի պատկերացումների մեջ, քիթը զբաղեցնում է, կարելի է ասել, առաջտար տեղ: Այդ պատճառով ամենահեշտ միջոցը այլանդակել մարդու տեսքը` նրան քթից զրկելն է...

18.01.2017

Քնի օբստրուկտիվ ապնոէ-հիպոպնոէ համախտանիշով պայմանավորված երիկամների ախտահարման ախտաֆիզիոլոգիական հիմնական մեխանիզմները

Բանալի բառեր. քնի օբստրուկտիվ ապնոէ-հիպոպնոէ համախտանիշ

Քնի օբստրուկտիվ ապնոէ-հիպոպնոէ համախտանիշը (ՔՕԱՀՀ) մի վիճակ է, որը բնորոշվում է քնի ընթացքում, շնչառական ուժերի պահպանման ֆոնի վրա առաջացող, վերին շնչուղիների տարբեր աստիճանի...

26.09.2012

Սրտանոթաբանություն Նյարդաբանություն Նեֆրոլոգիա Թերապիա Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 2.2012 (50)

Թաքնված ընթացք ունեցող ռինոսինուսիտների ախտորոշման հրատապ խնդիրները

Քթի հարակից խոռոչների բորբոքային հիվանդությունների վիրահատական մեթոդների կատարելագործումը և նրանց կանխարգելումը ժամանակակից ռինոլոգիայի հրատապ խնդիրներից է: Օրգանիզմի ինչպես նաև վիրահատված հարքթային խոռոչների կրկնակի ինֆեկցումը պայմանավորված է ժամանակին չախտորոշված և չմաքրված, թաքնված ընթացքով էթմոիդիտներով և սֆենոիդիտներով...

15.04.2008

Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 3.2008 (35)

Նորածնային աուդիոլոգիական սկրինինգի անհրաժեշտությունը ՀՀ-ում

Ծանրալսության ախտորոշումը և բուժումը շարունակում է հանդիսանալ արդիական խնդիր օտորինոլարինգոլոգիայում:

Չնայած, օտովիրաբուժության հաջողությունների, ժամանակակից դիագնոստիկ սարքավորումների, լսողական սարքերի ներդրումների, լսողության խանգարումներով հիվանդները հանդիպում են բավականին մեծ քանակւթյամբ` հատկապես մանկական տարիքի երեխաներ և դեռահասներ...

14.04.2008

Մանկական հիվանդություններ Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 3.2008 (35)

Լսողական խանգարումների վաղ ախտորոշում

Մանկական հասակում լսողական խանգարումների վաղ և ճշգրիտ հայտնաբերումը անհրաժեշտ նախապայման է հանդիսանում համապատասխան թերապևտիկ բուժման և վերականգնողական միջոցառումներ իրականացնելու համար: Երեխայի լսողության և խոսքի զարգացման համար անհրաժեշտություն է առաջանում լսողական ուղու ձևավորման զգացողական փուլում ախտորոշել լսողական խանգարումները և համապատասղան բուժում իրականացնել...

13.04.2008

Մանկական հիվանդություններ Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 3.2008 (35)

Կոկորդի տարբեր պաթոլոգիաների բուժումը էնդոլարինգեալ միկրովիրաբուժության միջոցով

Օտոլարինգոլոգների պրակտիկ աշխատանքներում կոկորդի տարբեր պաթոլոգիաների ախտորոշման և բուժման մեթոդների կատարելագործման անհրաժեշտությունը կարևոր տեղ է գրավում: Հաճախ են հանդիպում հիվանդներ, որոնց մոտ խախտված է կենսական կարևոր ֆունկցիաները` շնչառական և ֆոնատորային: Բացի այդ, անատոմիական կառուցվածքից ելնելով...

12.04.2008

Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 3.2008 (35)

Բոլորը

Բժիշկ-գենետիկի խորհրդատվությունը անհրաժեշտ է հետևյալ դեպքերում․․․

Սրտի բնածին արատ ունենալու մասին 32-ամյա կինը իմացել է միայն 2-րդ հղիության ժամանակ...

Սեմինարների շարք «Արտասեռային հիվանդություններ և հղիություն» թեմայով

Լսողության վատացում

Արդյո՞ք թույլատրվում է հիվանդին` ՀԱՊԱԿ-ում ստացիոնար բուժման ընթացքում, օգտագործել բջջային հեռախոս

«Էրեբունի» ԲԿ-ն մշտապես վերազինվում է գերժամանակակից սարքերով, ներդրվում են նոր ծրագրեր

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ

Լուրեր Ծառայություններ Գիտական բժշկություն Երեխա Թվեր, փաստեր, դեպքեր Իրադարձություններ Կազմակերպություններ Հիվանդություններ Կին Աֆորիզմներ Հրապարակումներ Բժիշկներ Ավանդական բժշկություն Տղամարդ Տեսասրահ Հայտարարություններ Հիվանդություններ Առողջ ապրելակերպ Կոսմետոլոգիա Ուղարկել բացիկ Հրատապ թեմա Դեղեր Բժշկական իրավունք Ալգորիթմեր, թեստեր Կապ Մեր հյուրն է Առաջին օգնություն Պատմական խրոնիկա Կարիերային սանդուղքով

Ապրիլի 25-ը` Մալարիայի դեմ պայքարի համաշխարհային օր	Ապրիլի 26-ը Ինտելեկտուալ սեփականության համաշխարհային օր	«Մասնագիտությունը՝ բժիշկ» շարքից․ Արմենիա ՀԲԿ վերակենդանացման բաժանմունքի կլինիկայի ղեկավար Սիրանուշ Ավագյան. armeniamedicalcenter.am	ԵՊԲՀ. Թերսնուցման և ճարպակալման կրկնակի բեռը. Անդրադարձ՝ անառողջ սննդի օգտագործման հետևանքներին



ԴՆԹ-ի օրերը Հայաստանում. cmg.am	1965 թ. ապրիլի 27-ին ԱՄՆ-ում արտոնագրվել են ՓԱՄՊԵՐՍ մանկական տակաշորերը	«Պետք է պայքարել մարդու կյանքի համար՝ առանց ակնկալիքի»․ հարցազրույց մաշկաբան Հովհաննես Հովհաննիսյանի հետ	ՀՀ ԱՆ. Հաճախ հնչող հարցեր` էլեկտրոնային դեղատոմսի վերաբերյալ

	ՀԱՐԳԵԼԻ ԱՅՑԵԼՈՒ, Ժամանակավորապես դադարեցվում է հարցերի մուտքագրումը` կապված նոր նախագծում իրականացվող աշխատանքների հետ, որը շուտով հասանելի կլինի յուրաքանչյուրին: Հայցում ենք Ձեր նորողամտությունը: Մեր թիմը փորձել է հնարավորինս օգտակար լինել և որոշ ժամանակ անց կվերականգնենք կապը: Ներկայում Դուք կարող եք Ձեր հարցերը հղել բժիշկներին (https://www.med-practic.com/arm/doctors.html)` հարցն ուղղելով նրանց էլ. հասցեներով: Արդեն առկա բոլոր հարցերին մեր մասնագետները կպատասխանեն, խնդրում ենք հետևել:
Անուն*
Տեքստ*
	Թարմացնել

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Խորագրեր

ՎԵՐՋԻՆ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ

Վերջին լուրերը

Քիթ-կոկորդ-ականջ հիվանդություններ

Օդոնտոգեն հայմորիտով հիվանդների դիմելիության դինամիկան, առաջնային ախտորոշման առանձնահատկությունները և բուժման տակտիկան

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ