Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Առողջապահություն 1.2010

Արդի ժամանակաշրջանում տուբերկուլոզային մենինգիտի կլինիկական ընթացքի առանձնահատկությունները և բուժման արդյունքները II մաս

Ըստ DOTS ծրագրի, ուսումնասիրվել են ՏՄ-ով 74 հիվանդների (29 երեխա, 45 չափահաս) հիվանդության կլինիկական ընթացքի առանձնահատկությունները: Նրանք 1998-2007թթ. բուժվել են ՀՀՏԴ-ի մանկական և արտաթոքային բաժանմունքներում:

 

Աղյուսակ 1-ում ներկայացվում է հիվանդության կլինիկական կազմը:

 

Ինչպես տեսնում ենք, կլինիկական ձևերից գերակշռում է ամենածանր ձևը` մենինգոէնցեֆալիտը` 54,1%, ինչը բնորոշ է արդի համաճարակային իրավիճակին: Տարբերությունն ըստ տարիքային խմբերի հավաստի չէ: Հինգ դեպքում մենինգոէնցեֆալիտը զուգակցվել է միելիտի հետ, մեկ երեխայի մոտ դիտվել է ուղեղի ախտահարում` տուբերկուլոմա, 3 չափահասների մոտ` տուբերկուլոզային օջախների սերմացրում, որն արձանագրվել է համակարգչային շերտագրությամբ: Հիվանդության սուր սկիզբը` բարձր ջերմություն, սաստիկ գլխացավեր, փսխումներ, ողնուղեղային հեղուկում բարձր ցիտոզ, դիտվել է 60,8%-ի դեպքում, մինչդեռ անցյալում այդ ցուցանիշը կազմել է մոտավորապես 30,0% [1, 2]: Աղյուսակ 2-ում ներկայացված է ՏՄ-ն` զուգորդված տուբերկուլոզի այլ ձևերի հետ:

 

Աղյուսակ 1. ԿՆՀՏ-ի կլինիկական ձևերը

 

Աղյուսակ 2. Մենինգիտը` զուգորդված տուբերկուլոզի այլ ձևերի հետ

 

Աղյուսակ 3. ՏՄ-ն` զուգորդված այլ հիվանդությունների հետ

 

Աղյուսակ 4 . ՏՄ-ի բուժման արդյունքները և հիվանդության ելքերը

 

Այսպիսով, 55,4%-ի դեպքում ՏՄ-ն զուգորդվել է այլ ձևերի հետ, ընդ որում` ավելի հաճախ երեխաների շրջանում (69,0%), քան չափահասների` (46,7%): Զուգորդված ախտահարումներից երեխաների մոտ գերակշռել է կորեկանման (միլիար) տուբերկուլոզը, չափահասների` տարածուն (բազմաօրգանային) ձևերը: Մինչդեռ նախկինում նույն դիսպանսերում կատարված հետազոտությունների արդյունքում (անցյալ դարի 80-90-ական թվականներին) ՏՄ-ի զուգորդում (82,4%) դիտվել է հիմնականում առաջնային տուբերկուլոզի ակտիվ կամ ոչ ակտիվ ձևերի հետ, իսկ տարածուն տուբերկուլոզի ոչ մի դեպք հեղինակները չեն արձանագրել [1, 2]:

 

Ուսումնասիրվել է նաև ՏՄ-ի զուգորդումն այլ հիվանդությունների հետ (աղյուսակ 3), նպատակ ունենալով վերհանել այլ հիվանդությունների դերը ՏՄ-ի առաջացման և կլինիկական գործընթացում:

 

Ինչպես երևում է աղյուսակից, կողմնակի հիվանդություններն ավելի հաճախ հանդիպել են չափահասների շրջանում (51,1%), քան երեխաների (27,6%), ընդհանուրը կազմել է 41,9%: Առավել հաճախ զուգորդումը եղել է հասարակ հերպեսի վիրուսների (ՀՀՎ-1, ՀՀՎ-2) հետ (18,9%), որոնք, ըստ ՀՀՏԴ-ում կատարված հետազոտությունների արդյունքների [2], իմունիտետի անկման պատճառով ֆոնային գործոն են տուբերկուլոզի զարգացման համար: Հինգ դեպքում (1 երեխա, 4 չափահաս)` 6,8%, հայտնաբերվել է ՁԻԱՀ, ընդ որում, բոլորը հիվանդացել են վերջին 3 տարում:

 

Իմունիտետի ցածր մակարդակի մասին է վկայում 46 հետազոտվածներից կեսի մոտ (47,8%) տուբերկուլինի նկատմամբ բացասական` աներգիայի առկայությունը (տուբերկուլինի ներմաշկային փորձի բացասական ռեակցիա):

 

ՏՄ-ի զարգացման հարցում (հատկապես վաղ տարիքի երեխաների համար) ծանրացուցիչ գործոններից մեծ դեր ունեն ընտանեկան շփումը ծնողների և այլ ազգականների հետ, անորակ պատվաստումը կամ դրա բացակայությունը, որոնք կազմել են համապատասխանաբար 48,3% (0-3 տարեկանները` 83,3%), 48,3% (վաղ տարիքի երեխաները` 58,3%):

 

Ըստ DOTS ծրագրի, խիստ անկողնային ստացիոնար ռեժիմի պայմաններում (հակատուբերկուլոզայինª ախտածագումնային և ախտանշանային 4 դեղամիջոցներով զուգորդված) երկարացված բուժման տևողության (8, 9, 10 ամիս) արդյունքների ուսումնասիրությունը ցույց տվեց հետևյալը (աղյուսակ 4):

 

Ինչպես տեսնում ենք, լրիվ կլինիկական առողջացման դեպքերը կազմել են 54,1%, լավացմանը, մնացորդային փոփոխություններով` 17,6, մահվանը` 28,4%:

 

Մեր ստացած տվյալները համեմատելով անցյալ դարի 80-90-ականներին հրատարակված գրականության մեջ նշված 120 հիվանդների բուժման տվյալների հետ, պարզվել է, որ, ըստ DOTS ծրագրի բուժման, երբ հիվանդներին նշանակվել է բարձր արդյունավետությամբ պիրազինամիդ դեղամիջոցը, որը լավ թափանցում է ողնուղեղային թաղանթ, ՏՄ-ով հիվանդների բուժման արդյունքներն ավելի բարձր են: Մինչ այդ արձանագրվել էր կլինիկական առողջացման 38,9, մնացորդային փոփոխությունների` 25, մահվան` 36,4% դեպք:

 

Այսպիսով, ներկայումս հանրապետությունում դիտվում է ՏՄ-ի աճ չափահասների թվի հաշվին, ինչը պայմանավորված է տուբերկուլոզի, այդ թվում` թոքային ձևերի զգալի աճով, դրանց վաղաժամ հայտնաբերման գործում եղած թերություններով, նորածինների հակատուբերկուլոզային պատվաստումների կատարման և օջախներում կանխարգելիչ միջոցառումների անբավարարությամբ: ՏՄ-ի կլինիկական ընթացքը ներկայումս բնորոշվում է սուր սկզբի, մենինգաէնցեֆալիտի գերակշռությամբ, երբեմն ուղեղի տուբերկուլոմաների և օջախային սերմնացրմամբ, հաստատված ՀՇ-ով, հաճախակի զուգորդումով տուբերկուլոզի այլ ձևերի, այդ թվում` բազմաօրգանային ախտահարումով տուբերկուլոզի, ինչպես նաև տարբեր հիվանդությունների հետ:

 

Այսպիսով, բուժման արդյունքներն, ըստ DOTS ծրագրի կիրառման, անցյալ տարիների հետ համեմատած, ավելի բարձր է:

 

ՏՄ-ով հիվանդացության նվազեցման համար անհրաժեշտ է ուժեղացնել կանխարգելիչ և վաղ հայտնաբերման նպատակով իրականացվող աշխատանքներն առողջապահության բոլոր օղակներում:

 

Գրականության ցանկ

 

  1. Гаспарян А.А., Стамболцян Е.П. Туберкулезный менингит и его исхолы у летей и полростков на современном этапе.// Мат. IV Закавказского сЪезла фтизиатров - Баку - 1987 - с.146-148.
  2. Каралян М.А., Степанян СМ., Улумян А.К., Карапетян Э.Т. Пол вируса простого герпеса 1-го типа в развитии туберкулезного менингоэнцефалита. Проблемы туберкулеза - Москва - 2005 - N12 - с. 39-41.

Հեղինակ. Անիկ Ուլումյան, Ելենա Ստամբոլցյան ՀՀ ԱՆ հանրապետական հակատուբերկուլոզային դիսպանսերից
Սկզբնաղբյուր. Առողջապահություն 1.2010 (286)
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

ԵՊԲՀ հոգաբարձուների խորհուրդը քննարկում, գնահատում և հաստատում է
ԵՊԲՀ հոգաբարձուների խորհուրդը քննարկում, գնահատում և հաստատում է

Երևանի Մխիթար Հերացու անվան ՊԲՀ հոգաբարձուների խորհրդի հունվարյան նիստի օրակարգում նոր նախագահի ընտրության և կատարված ու կատարվելիք աշխատանքների հաշվետվության հարցերն էին...

Իրադարձություններ Հայաստանում
Մեթադոնային փոխարինող բուժումը` արդեն Հայաստանում

Պատմական ակնարկ

Որպես ցավազրկող միջոց, մեթադոնը հայտնագործել են գերմանացի գիտնականներ Բոկմյուլը և Էրխարտը, Գերմանիայում, երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին...

Նարկոլոգիա և տոքսիկոլոգիա
Ալկոհոլային էմբրիոֆետոպաթիա կամ պտղի ալկոհոլային համախտանիշ

Ալկոհոլային էմբրիոֆետոպաթիաներն առաջանում են, եթե հղիության ընթացքում կինն օգտագործում է էթիլալկոհոլ (էթիլսպիրտ` C2H5OH): Պտղի ալկոհոլային համախտանիշն առաջին անգամ նկարագրել է Լեմոինը (Lemoine Portal, 1968թ.)...

Պերինատոլոգիա, մանկաբարձություն և գինեկոլոգիա
«ՄԻԱՎ, ՁԻԱՀ-ի արդիական հարցերը» թեմայով միջազգային կոնֆերանս Երևանում
«ՄԻԱՎ, ՁԻԱՀ-ի արդիական հարցերը» թեմայով միջազգային կոնֆերանս Երևանում

2009 թվականի դեկտեմբերի 8-ին «Մարիոթ Արմենիա» հյուրանոցում տեղի ունեցավ ՀՀ առողջապահության նախարարության ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման հանրապետական կենտրոնի (ՀՀ ԱՆ ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ) հիմնադրման 20-ամյակին նվիրված «ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի արդիական հարցերը» թեմայով միջազգային կոնֆերանսը...

Իրադարձություններ Հայաստանում Միջոցառումներ
Հարատև կրթության կազմակերպումը Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանում

2005թ. Հայաստանը պաշտոնապես միացավ Բոլոնիայի գործընթացին` պատասխանատվություն ստանձնելով դառնալ եվրոպական բարձրագույն կրթական կազմավորվող տարածքի մի մասը...

Հրատապ թեմա Հայաստանում
Մեղվաբուժություն` ապիթերապիա
Մեղվաբուժություն` ապիթերապիա

Միայն բնությունն է բուժում այն դեպքում, 

եթե նրան տրված է այդ հնարավորութունը:

Հիպոկրատ...

Ավանդական բուժման մեթոդներ և միջոցներ
Բժշկության պարադոքսների ոլորտից

Բնության հակասությունները մեր կողմից դեռևս չբացահայտված օրինաչափություններ են:

Հակասության ազդեցությունից կարելի է խուսափել, եթե նրա ծագման պատճառներին տիրապետելու միջոց գտնես...

Դեղագործական շուկա Հրատապ թեմա Աշխարհում
Մեր երախտավորները: Հայրենադարձ բժշկի երկրորդ կյանքը (Գարեգին Ամատեանի ծննդեան 120-ամեակի առթիւ, 1888-1982)
Մեր երախտավորները: Հայրենադարձ բժշկի երկրորդ կյանքը (Գարեգին Ամատեանի ծննդեան 120-ամեակի առթիւ, 1888-1982)

Հասարակական և գրական աշխարհում` բազում գրքերում, հանդէսներում եւ առանձին յօդուածներում հանդիպում ենք բժշկագիտութեան թեկնածու, հոգեբոյժ, թմրաբոյժ, բանաստեղծ, ազգագրագէտ, մանկավարժ, հասարակական գործիչ...

Հայ բժիշկերի կյանքից
Թոքերի քաղցկեղը հնարավոր է ճանաչել հոտով

Թոքերի քաղցկեղից աշխարհում տարեկան մահանում է 1,3 մլն մարդ, քանի որ հիվանդությունը հաճախ ուշ է ախտորոշվում, երբ հաջող բուժման շանսերն այդ փուլում կտրուկ նվազած են լինում...

ԼՈՒՐԵՐ: Ուռուցքաբանություն ԼՈՒՐԵՐ: Շնչառական համակարգ
Մկնային լեյկոզի վիրուսը` շագանակագեղձի քաղցկեղի պատճառ
Մկնային լեյկոզի վիրուսը` շագանակագեղձի քաղցկեղի պատճառ

Շագանակագեղձի քաղցկեղը տղամարդկանց ուռուցքային հիվանդությունների շարքում գրավում է երկրորդ տեղը: Ամեն տարի այն 250000 մարդու կյանք է խլում: Ամերիկացի գիտնականների կարծիքով դրա պատճառը, հավանաբար, մկների լեյկոզն է...

ԼՈՒՐԵՐ: Ուրոանդրոլոգիա ԼՈՒՐԵՐ: Ուռուցքաբանություն
Հոբելյանական տարեթվեր

1735թ., 275 տարի առաջ, Նոր Ջուղայում ծնվել է XVIII դարի ճանաչված բժիշկ Պետրոս Քալանթարյանը: 1751թ. մեկնել է Ռուսաստան, մինչև 1760թ. ապրել Աստրախանում...

Բժիշկներ
Հարյուր հայ հոգեբույժներ Կենսագրական բառարան գիրք Դ
Հարյուր հայ հոգեբույժներ Կենսագրական բառարան գիրք Դ

Հոգեբույժ Հարություն Մինասյանի «100 ՀԱՅ ՀՈԳԵԲՈՒՅԺՆԵՐ» շարքի Ա, Բ գրքերը (2002, 2004, 2005) ջերմորեն ընդունվեցին մասնագետների կողմից, ինչը խթան հանդիսացավ հեղինակի համար գրելու նաև այս` թվով Դ գիրքը...

Պատմության էջերից
Իմունային համակարգ
Իմունային  համակարգ

Այս հոդվածը նպատակ ունի ընթերցողին ծանոթացնելու մարդու իմունային համակարգին, որի շնորհիվ մեր օրգանիզմն օժտված է հակազդելու մի ամբողջ շարք` մասնավորապես բակտերային, վիրուսային ծագում ունեցող հիվանդությունների և դրանցից պաշտպանվելու հատկությամբ` իմունիտետով...

Իմունաբանություն
Պզուկներ սկիզբը` 2009-ի N4-ում
Պզուկներ սկիզբը` 2009-ի N4-ում

Յուրատեսակ պայմաններում գոյանում են պզուկների նաև այլ ձևեր (նորածնային, կայծակնային, քլորային, դեղային, յուղային, արևային և այլն)...

Մաշկաբանություն Դեմքի խնամք

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ